'''კუდიანი ამფიბიები''' (Urodela ანუ Caudata), [[ამფიბიები]]ს რიგი. აქვთ წაგრძელებული სხეული, რომელიც გადადის მომრგვალო ან გვერდებიდან გაბრტყელებულ კუდში. მოკლე კიდურები, ზოგიერთს ძალზე სუსტად აქვთ განვითარებული ([[ამფიუმა]]), ზოგს უკანა წყვილი სულ არა აქვს ([[სირენი]]). მათი სხეულის სიგრძე 160 სმ აღწევს ([[გიგანტური სალამანდრა]]). უმრავლესობა დახოხავს ან დაცურავს გველისებრი მოძრაობით. მხოლოდ ზოგიერთს შეუძლია სირბილი. უმდაბლეს ფორმებს ქორდა შენარჩუნებული აქვთ მთელი სიცოცხლის მანძილზე. განვითარება [[მეტამორფოზი]]ს გარეშე ხდება. ზოგიერთი კუდიანი ამფიბიები ზრდასრულ ასაკში ინარჩუნებს ლარვის სტადიის ნიშნებს. თანამედროვე კუდიანი ამფიბიები იყოფა 5 ქვერიგად, 9 ოჯახად და 60 გვარად, რომელშიაც გაერთიანებულია 170-მდე სახეობა. გავრცელებული არიან ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ სარტყელში, აგრეთვე სამხრეთ ამერიკაში. კუდიანი ამფიბიების უმრავლესობა მუდმივად ცხოვრობს წყალში, ზოგი წყალში მხოლოდ გამრავლების დროს გვხვდება, ზოგიც მუდმივად იმყოფება ხმელეთზე. კუდიანი ამფიბიების ნაწილს ახასიათებს [[ნეოტენია]]. დებენ 3-იდან რამდენიმე ასეულამდე კვერცხს. ზოგი ცოცხლადმშობი ან კვერცხცოცხლადმშობია. იკვებებიან ძირითადად [[უხერხემლოები]]თ, მსხვილი კუდიანი ამფიბიები -— პატარ-პატარა [[ხერხემლიანები]]თაც.
[[საქართველო]]ში გავრცელებულია კუდიანი ამფიბიების 3 სახეობა - [[მცირეაზიული ტრიტონი]] (Triturus vittatus), [[სავარცხლიანი ტრიტონი]] (Triturus cristatus) და [[კავკასიური სალამანდრა]] (Mertesiella caucasica).
Line 29 ⟶ 24:
* ''მუსხელიშვილი თ.,'' ქსე, ტ. 6, გვ. 55, თბ., 1983
