ბიშკეკი: განსხვავება გადახედვებს შორის

1825 წელს კოკანდის სახანომ, აქ ციხე-სიმაგრე "პიშკეკი" დაარსა. ამის მიზანი ადგილობრივი საქარავნო გზების კონტროლი და ყირგიზული ტომებისგან ხარკის მიღება იყო. 1860 წლის 4 სექტემბერს, ყირგიზების თანხმობით რუსულმა ძალებმა პოლკოვნიკ ციმერმანის მეთაურობით ეს ციხე-სიმაგრე დაანგრიეს. 1868 წელს, ციხე-სიმაგრის ადგილას რუსული დასახლება ჩამოყალიბდადაარსდა.

1860 წელს, პოლკოვნიკ ციმერმანის ხელმძღვანელობით, საჯარისო ძალებმა დაიკავეს და დაანგრიეს ქალაქი, რომელიც [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში გადავიდა. პოლოვნიკმა შემდეგ ქალაქი თავიდან ააშენა ქალაქი და სამართავად ოფიცერ ტიტოვს გადასცა, როგორც ახალი რუსული გარნიზონის მეთაურს.

1926 წელს, ქალაქი გახდა ახლად დაარსებული [[ყირგიზეთის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ყირგიზეთის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის]] დედაქალაქი. მას გადაერქვა სახელი და დაერქვა "ფრუნზე", ლენინის თანამებრძოლის მიხაილ ფრუნზეს საპატივცემულოდ, რომელიც ბიშკეკში იყო დაბადებული და რომელმაც წამყვანი როლი ითამაშა როგორც 1905 და 1917 წლის რევოლუციებისას, ისევე როგორც 1920 წელს მომხდარწლის რუსეთის სამოქალაქო ომში.

ადრეული 1990-ანი წლები ხმაურინი გამოდგა. 1990 წლის ივნისში, საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადდა სამხრეთ ყირგიზეთში მიმდინარე ეთნიკური აჯანყებების გამო, რაც დედაქალაქამდე გავრცელების საშიშროებას ქმნიდა. 1991 წლის 5 თებერვალს, ქალაქს დაუბრუნდა ძველი სახელწოდება - ბიშკეკი, იმავე წელს კი ყირგიზეთმა დამოუკიდებლობა მოიპოვა [[სსრკ-ის დაშლა|სსრკ-ის დაშლის]] შედეგად დამოუკიდებლობა მოიპოვა. დამოუკიდებლობამდე, ბიშკეკის მოსახლეობის უმეტეს ნაწილს ეთნიკური რუსები შეადგენდნენ. 2004 წლისთვის, რუსები ქალაქის მოსახლეობის დაახლოებით 20%-ს შეადგენდნენ, 2011 წლისთვის კი 7-8%-ს.<ref>https://web.archive.org/web/20090321113715/http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3681/is_200407/ai_n9472919 Residential Real Estate Market in Bishkek, Kyrgyzstan: Current Conditions and Prospects Archived 21 March 2009 at the Wayback Machine</ref>

დღესდღეობით ბიშკეკი თანამედროვე ქალაქია ბევრი რესტორნებითა და კაფეებით. მის ქუჩებში შეხვდებით უამრავ მეორად ამერიკულ თუ იაპონურ მანქანებსა და მიკროავტობუსებს. თუმცაღა, ქუჩები და ტროტუარები 90-ანი წლებიდან მოყოლებული ცუდ მდგომარეობაშია. ამავდროულად, ბიშკეკი კვალავაც ინარჩუნებს ყოფილ საბჭოურ შეგრძნებას, საბჭოთა დროის შენობებისა და ბაღების დომინირების გამო, თანამედროვე ნაგებობებთან შედარებით.

ასევე მნიშვნელოვანი ქუჩაა ჯიბეკ ჯოლუ, რაც ითარგმნება როგორც აბრეშუმის გზა. ის ჩუის გამზირის ჩრდილოეთით არის და მის პარალელურად მიემართება. როგორც აღმოსავლეთის ისევე დასავლეთის ავტოსადგურებს სწორედ ამ ქუჩაზე შეხვდებით.

ბიშკეკშს [[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია|კიოპენის კლასიფიკაციით]] [[ნოტიო კონტინენტური კლიმატი]] აქვს. საშუალო ტემპერატურა ზამთარში 0°C-ის ქვევითაა.<ref>https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2e/Asia_Koppen_Map.png Upload.wikimedia.org. Retrieved 21 November 2012.</ref> აქ საშუალო ნალექი 440 მილიმეტრი მოდის წელიწადში. საშუალო დღიური მაღალი ტემპერატურებიტემპერატურა მერყეობს 3°C-დან იანვარში, დაახლოებით 31°C-მდე ივლისში.<ref>http://www.pogodaiklimat.ru/climate/38353.htm (in Russian). Weather and Climate. Retrieved 8 February 2015.</ref> ზაფხულის თვეებში მშრალი პერიოდები დომინირებს, ზოგჯერ ჭექა-ქუხილით რაც წარმოქმნის ძლიერ ქარს და იშვიათად მტვრიან შტორმებს. სამხრეთით მდებარე მთები წარმოადგენს ბუნებრივ თავდაცვით საშუალებას უამინდობისგან.

როგორც პოსტ-საბჭოთა ქალაქების დიდმა ნაწილმა, ბიშკეკმაც დიდი ცვლილებები განიცადა საცხოვრებლების თვალსაზრისით საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ. საბჭოთა პერიოდში სახლები განაწილებული იყო მოსახლეობისთვის, მას შემდეგ კი ეს ყველაფერი პრივატიზირებული გახდა. მიუხედავად იმისა რომ ე.წ "კერძო სახლები" ნელ-ნელა პოპულარობას იხვეჭს, მოსახლეობის უმეტესობა ისევ საბჭოთა დროის სახლებში ცხოვრობს.

მათ ვისაც უშუალოდ ბიშკეკში მდებარე სახლებისთვის ფინანსური მდგომარეობა არ უწყობს ხელს, რომელთაც უმეტესად შიდა მიგრანტები შეადგენენ პატარა პროვინციული ქალქებიდან და სოფლებიდან, უწევთ არაფორმალურ დასახლებებში გაჩერება ბიშკეკის შემოგარენში. ასეთი დასახლებები 400 000 ადამიანს იტევს, ანუ ბიშკეკისქალაქის მოსახლეობის 30%-ს. მიუხედავად იმისა რომ ასეთი დასახლებების უმეტესობაში არ არის ძირითადი საჭიროებები როგორებიცაა წყალი და ელექტროენერგია, ბოლო პერიოდია ადგილობრივი მთავრობა განიხილავს ამ საკითხების მოგვარების გზებს.<ref>Isabaeva, Eliza (2013). "Migration into the "Illegality" and Coping with Difficulties in a Squatter Settlement in Bishkek". ''Zeitschrift für Ethnologie''. '''138'''.</ref>

მთელი ქვეყნის მასშტაბით შორი დისტანციებისთვის რეგულარულად მავალი ავტობუსებისთვის კი დიდი და ახალი, დასავლეთ ავტოსადგური არსებობს. აქედან არის ასევე რეგულარული რეისები [[ალმათი|ალმათისა]] (ყაზახეთი) და კაშგარისკენაც (ჩინეთი).