პოლონეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 61:
|მნიშვნელოვანი მოვლენა11 = {{nowrap|[[ევროკავშირი|ევროკავშირში]] [[ევროკავშირის გაფართოება (2004)|გაწევრიანება]]}}
|მოვლენის თარიღი11 = 1 მაისი, 2004
|ფართობის ადგილი = 7169-ე
|ფართობი = 312 696<ref>{{cite web|url=http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2018-roku,7,15.html|title=Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 roku|last=GUS|publisher=}}</ref>
|ფართობი = 312 679
|ფართობის შენიშვნები = {{ref label|ააა|ა}}
|წყლის პროცენტულობა = 3.07
|მოსახლეობის შეფასება = 38,483383,957000 <ref>Central{{cite Statistical Office data httpweb|url=https://stat.gov.pl/en/topics/population/population/population-size-and-structure-and-vital-statistics-in-poland-by-territorial-divison-as-of-december-31-2019,3,27.html|title=Population. Size and structure and vital statistics in Poland by territorial divison. As of December 31, 2019|last=demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables|website=stat.aspxgov.pl}}</ref>
|მოსახლეობის შეფასების ადგილი = 3437-ე
|მოსახლეობის შეფასების წელი = 20102019
|მოსახლეობის აღწერა = 38,511,824<ref>National Census 2011 http://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2011/wyniki-spisu-nsp-2011</ref>
|მოსახლეობის აღწერის ადგილი =
ხაზი 73:
|მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 123
|მოსახლეობის სიმჭიდროვის ადგილი = 83-ე
|მშპ-ის მუპ-ის წელი = 20152020
|მშპ-ის მუპ = 1.004353 ტრილიონი<ref name=imf-gdp"IMFWEOPL">{{cite web|title=5. Report for Selected Countries and Subjects|url=httphttps://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/20152019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=6444&pr.y=511&sy=20142017&ey=20202021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=964&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database, October 2019 |publisher=[[International Monetary Fund]] |accessdatewebsite=IMF.org |access-date=30 October 20152019}}</ref>
|მშპ-ის მუპ-ის ადგილი = 2122-ე
|მშპ-ის მუპ ერთ სულ მოსახლეზე = $2635,402651<ref name="IMFWEOPL" />
|მშპ-ის მუპ ერთ სულ მოსახლეზე ადგილი = 4943-ე
|მშპ-ის ნომინალის წელი = 20152020
|მშპ-ის ნომინალი = $481.235607 მილიარდი<ref name="IMFWEOPL" />
|მშპ-ის ნომინალის ადგილი = 23მე-20
|მშპ-ის ნომინალი ერთ სულ მოსახლეზე = $1215,662988<ref name="IMFWEOPL" />
|მშპ-ის ნომინალი ერთ სულ მოსახლეზე ადგილი = 54-ე
|ჯინის წელი = 20132019
|ჯინის ცვლილება = increase
|ჯინი = 3228.735
|ჯინის სქოლიო = <ref name=UNDP>{{cite web|title=Human Development Indicators of Poland|url=httphttps://hdrec.undpeuropa.orgeu/eneurostat/countriestgm/profiles/POLtable.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |websitetitle=UNITEDGini NATIONScoefficient DEVELOPMENTof equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu PROGRAMME|accessdateaccess-date=1020 MayMarch 20152020}}</ref>
|ჯინის ადგილი =
|აგი-ს წელი = 20142018
|აგი-ს ცვლილება = increase
|აგი =0.843872
|აგი-ს სქოლიო = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sitesen/defaultcontent/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf 2019-human-development-index-ranking|title=2015 Human Development Report 2019|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=201510 December 2019|accessdate=1410 December 2015 2019|publisherformat=United Nations Development Programme PDF}}</ref>
|აგი-ს ადგილი = 3632-ე
|ვალუტა = [[ზლოტი]]
|ვალუტის კოდი = PLN
ხაზი 104:
|შენიშვნა ა = {{note|ააა}} ცენტრალური სტატისტიკური ოფისის მონაცემებით პოლონეთის ტერიტორია არის 312 679 კმ², საიდანაც 311 888 კმ² არის ხმელეთი, ხოლო 791 კმ² ზედაპირული წყლები.<ref name="CSO_2008"/>
}}
'''პოლონეთი''' ({{lang-pl|Polska}}), ოფიციალური სახელი '''პოლონეთის რესპუბლიკა''' ({{lang-pl|Rzeczpospolita Polska}}) — [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალური ევროპის]] სახელმწიფო <ref>http://unstats.un.org/unsd/geoinfo/gegn23wp48.pdf</ref><ref name="cia.gov">https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pl.html</ref>,. შ დასავლეთიდან ესაზღვრება [[გერმანია]], სამხრეთიდან [[ჩეხეთი]] და [[სლოვაკეთი]], აღმოსავლეთიდან [[უკრაინა]], [[ბელორუსი]] და [[ლიტვა]], ჩრდილოეთიდან ესაზღვრება [[ბალტიის ზღვა]]. სწორედ ჩრდილოეთ მხარეს მდებარეობს [[რუსეთი]]ს ოლქი [[კალინინგრადის ოლქი|კალინინგრადი]]. ქვეყნის ფართობი შეადგენს 312,679 კვადრატულ კილომეტრს (120,726 კვ.მი),<ref name="CSO_2008">{{cite web |title=Concise Statistical Yearbook of Poland, 2008|publisher=Central Statistical Office (Poland) |date=28 July 2008 |url=http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_maly_rocznik_statystyczny_2008.pdf |format=PDF|accessdate=2008-08-12|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110714055236/http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_maly_rocznik_statystyczny_2008.pdf|archivedate=2011-07-14}}</ref> მთელ მსოფლიოში პოლონეთს ფართობის მხრივ [[მსოფლიოს ქვეყნები ფართობის მიხედვით|69-ე ადგილი უკავია]], ხოლო ევროპაში მეცხრე. აქ მცხოვრებთა რაოდენობა შეადგენს 38.5&nbsp;მილიონ ადამიანს,<ref name="CSO_2008"/> მსოფლიოში მოსახლეობის მხრივ პოლონეთი [[მსოფლიოს ქვეყნები მოსახლეობის მიხედვით|3437-ე ადგილს იკავებს]], <ref>NationMaster.com 2003–2007, [http://www.nationmaster.com/country/pl-poland Poland, Facts and figures]</ref> ხოლო ევრიკავშირში მეხუთე ადგილს იკავებს. ქვეყნის დედაქალაქი და მასუდიდესი ევროკავშირშიმეტროპოლიტია ერთ-ერთი[[ვარშავა]]. პირველისხვა ადგილიძირითადი აქვსქალაქებია: [[კრაკოვი]], [[ლოძი]], [[ვროცლავი]], [[პოზნანი]], [[გდანსკი]] და [[შჩეცინი]].
 
პოლონეთის დაარსება იდენტიფიცირებულია ქვეყანაში [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობის]] გავრცელებიდან, ეს მოვლენა მოხდა [[966]] წელს [[მიეშკო I]] მმართველობის პერიოდში. მიეშკოს დროს დაიწყო [[პოლონეთის სამეფო]]ს ჩამოყალიბება, რომელმაც [[1025]] წლიდან [[1569]] წლამდე იარსება. [[1569]] წელს მოხდა [[რეჩ პოსპოლიტა|გაერთიანება]] [[ლიტვის დიდი სამთავრო]]სთან, ორ ქვეყანას შორის დაიდო [[ლუბლინის უნია 1569|ლუბლინის უნია]], შექიმილ ახალ სახელმწიფოს ეწოდა [[პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა]].
ხაზი 190:
== მემკვიდრეობა ==
[[ოსვენციმის საკონცენტრაციო ბანაკი]], [[ტევტონთა ორდენი]]ს ტაძარი მალბორკში, შუა საუკუნეების ქალაქები [[ტორუნი]] და [[ზამოსცი]], [[კრაკოვი]]ს ისტორიული ცენტრი, ვარშავის ძველი ქალაქი, ბელოვიეჟის ეროვნული პარკი, ნოვა ჰუტას ინდუსტრიული კომპლექსი.
 
==სპორტი==
{{Main|სპორტი პოლონეთში}}
[[File:Stadion Narodowy w Warszawie 20120422.jpg|thumb|upright=1.2|left|[[ეროვნული სტადიონი (ვარშავა)|ეროვნული სტადიონი]] [[ვარშავა]]ში, [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს საშინაო სტადიონი, რომელიც ერთ-ერთია იმ მოედნებს შორის, სადაც [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]] ჩატარდა.]]
ქვეყნის ყველაზე პოპულარული სპორტის სახეობებია [[ფრენბურთი]] და [[ფეხბურთი]].<ref name="FIFA World Cup Statistics-Poland" /><ref name="FIFA Statistics – Poland" /> ქვეყანაში აგრეთვე პოპულარულია სპორტის ისეთი სახეობები, როგორებიცაა: სირბილი, კალათბურთი, ხელბურთი, კრივი, MMA, ველორბოლა, „სკაი-ჯამფინგი“, „ქროსს-ქანთრი სკიინგი“, ყინულის ჰოკეი, ჩოგბურთი, ფარიკაობა, ცურვა და ძალოსნობა. აღსანიშნავია შემდეგი პოლონელი სპორტსმენები: [[ზბიგნევ ბონეკი]], [[ირინა შევინსკა]], [[აგნეშკა რადვანსკა]], [[იუსტინა კოვალჩიკი]], [[რობერტ ლევანდოვსკი]], [[კამილ სტოქსი]] და [[ანიტა ვლოდარჩიკი]].
 
პოლონეთის ფეხბურთI ოქროს ხანა იყო 1970-1990-იანი წლების პერიოდი, როცა [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ეროვნულმა საფეხბურთო ნაკრებმა]] ფიფას მსოფლიო თასზე ქვეყნის საუკეთესო შედეგი აჩვენა: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1974|1874]] და [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982]] წლების მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატებში მესამე ადგილი დაიკავა. ნაკრებმა ოქროს მედალი 1972 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებში, ხოლო ორი ვერცხლის მედალი 1976 და 1992 წლების ზაფხულის ოლიმპიადებში მოიგო. პოლონეთმა, უკრაინასთან ერთად, [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|2012 წლის უეფას საფეხბურთო ევროპის ჩემპიონატს]] უმასპინძლა.<ref name="warsaw-life" />
 
== გალერეა ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/პოლონეთი“-დან