ანატომია: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
No edit summary იარლიყი: წყაროს რედაქტირება 2017 |
||
ხაზი 3:
==განვითარების ისტორია==
ანატომიის განვითარებაზე დიდი გავლენა მოახდინეს [[არისტოტელე]]მ და [[გალენოსი|კ. გალენოსმა]]. გალენოსის ანატომიის (რომელიც ძირითადად [[მაიმუნი]]სა და [[ძაღლი]]ს შესწავლაზე იყო დაფუძნებული) კრიტიკული გადასინჯვა დაიწყო [[IX საუკუნე|IX]]-[[XII საუკუნე]]ებში. თანამედროვე ანატომიის ფუძემდებელია ბელგიელი მეცნიერი [[ანდრეას ვეზალიუსი]]. [[XVII საუკუნე]]ში დასაბამი მიეცა [[მიკროსკოპული ანატომია|მიკროსკოპულ ანატომია]]ს. ანატომიის განვითარება [[რუსეთი|რუსეთში]] დაიწყო მას შემდეგ, რაც [[პეტრე I დიდი|პეტრე I]]-მა [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებში]]
ქართული მედიცინის ძეგლებში — „უსწორო კარაბადინი“, „წიგნი სააქიმოჲ“, აგრეთვე თარგმნილ თეოლოგიურ-ფილოსოფიურ ტრაქტატებში — „ბუნებისათვის კაცისა“, „კაცისა შესაქმისათვის“ და სხვა. მრავლად მოიპოვება ანატომიური ტერმინები და ცნობები ანატომიიდან. „სამკურნალო წიგნი-კარაბადინის“ ავტორი ზაზა ფანასკერტელ-ციციშვილი საინტერესოდ განიხილავს ცალკეული ორგანოების ანატომიას და ფუნქციას. [[სულხან-საბა ორბელიანი]]ს ლექსიკონში განმარტებულია 50-მდე ანატომიური და ფიზიოლოგიური ტერმინი.
მეცნიერება ანატომიის განვითარებას საქართველოში საფუძველი ჩაუყარა ა. ნათიშვილმა. მან დააარსა ანატომიის კათედრები თსუ სამკურნალო ფაკულტეტზე, თბილისის სამხატვრო აკადემიაში, ფიზკულტურისა და ზოოვეტერინარულ ინსტიტუტებში. უხელმძღვანელა ქართული ანატომიის ტერმინოლოგიის დამუშავებისა და გამოცემის საქმეს და
ქართველ ანატომთა შრომების დიდი ნაწილი ეხება საჭმლის მომნელებელი სისტემის განვითარებასა და ჩამოყალიბებას (ა. ნათიშვილი, ზ. მაისურაძე, ვ. ცეცხლაძე) და საჭმლის მომნელებელი ორგანოების გარდაქმნას ექსპერიმენტის შედეგად (ა. ნათიშვილი, ნ. ჯავახიშვილი, მ. კომახიძე, ვ. აბაშიძე). შესწავლილია ორგანოებისა და სისტემების ფორმის უკიდურესი ცვალებადობა (დ. იოსელიანი, ნ. დემეტრაძე, მ. სრესელი, მ. ტატიშვილი, შ. თოიძე, ვ. ქურდოვანიძე, ს. კახიანი, შ. ქევანიშვილი), [[ზურგის ტვინის ნერვული წნულები]], [[სიმპათიკური წველი]] და მათი ურთიერთკავშირების ფორმირება ონტოფილოგენეზში (ნ. ჯავახიშვილი, ვ. აბაშიძე, ს. კახიანი, შ. ჭანტურია). ცალკეული მიდამოსა და ორგანოს ინერვაციის თავისებურებებისა და ნერვის დაზიანების გავლენა ქსოვილებზე (დ. იოსელიანი, მ. ტატიშვილი), [[თავის ტვინის ქერქი]]ს განფენილობა (ა. მალაევი, გ. თვალაძე), [[გულ-სისხლძარღვთა სისტემა|გულ-სისხლძარღვთა სისტემის]] ონტო-ფილოგენეზი, კოლატერალური სისხლის მიმოქცევის წყაროები და განვითარების შესაძლებელი ფარგლები, ინტრაორგანული სისხლძარღვების არქიტექტონიკა, კაპილარული ქსელის ორგანო და ქსოვილსპეციფიკურობა და გარდაქმნა სხვადასხვა პათოლოგიურ მდგომარეობისა და ექსპერიმენტის საპასუხოდ (მ. კომახიძე, ნ. ჯავახიშვილი, მ. ტატიშვილი, თ. ლიბრაძე, ნ. მამფორია, ლ. შელია), ლიმფური სისტემის მორფოლოგია, ვერტიკალური სტატიკისა და ლოკომოციის ევოლუციის, საყრდენ-სამოძრაო აპარატის შედარებითი ანატომიის საკითხები (ზ. კაციტაძე). დადგენილია მიოკარდიუმის კვების შესაძლებლობა სისხლის უკუდინებით.
== იხილეთ აგრეთვე ==
|