ტრაპიზონის ალყა (1222–1223): განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 5:
ტრაპიზონელი ისტორიკოსები ამ ალყას ტრადიციულად ტრაპიზონის იმპერიასა და რუმის სასულთნოს შორის ვასალური დამოკიდებულების ჭრილში განიხიალვენ, რასაც [[სინოპის ალყა (1214)|1214 წლის ხელშეკრულება]] უდევს საფუძვლად.<ref>For example, William Miller, ''Trebizond: The last Greek Empire of the Byzantine Era: 1204-1461'', 1926 (Chicago: Argonaut, 1969), გვ. 23f</ref> თუმცა უახლესი კვლევების თანახმად, რომელიც ანატოლიელი თურქების ისტორიულ კონტექსტს ითვალისწინებს, ეს ბრძოლა [[შავი ზღვა|შავი ზღვისპირა]] ტერიტორიების, კერძოდ, ქ. [[სინოპი|სინოპისა]] და ჩრდილოეთ ანატოლიაში კონტროლის დასამყარებლად ორ სახელმწიფოს შორის კონფლიქტის ერთ-ერთ ეპიზოდს წარმოადგენდა, რომელიც მთელი [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნეების]] განმავლობაში გაგრძელდა.<ref>Claude Cahen, ''Pre-Ottoman Turkey: A General Survey of the Material and Spiritual Culture and History c. 1071-1330'', 1968 (New York: American Council of Learned Societies, 2014), გვ. 166f, 284; Michel Kuršanskis, [http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/rebyz_0766-5598_1988_num_46_1_2223 "L'empire de Trébizonde et les Turcs au 13e siècle"], ''Revue des études byzantines'', '''46''' (1988), გვ. 109-124; A.C.S. Peacock, [https://www.jstor.org/stable/25188622 "The Saliūq Campaign against the Crimea and the Expansionist Policy of the Early Reign of'Alā' al-Dīn Kayqubād"], ''Journal of the Royal Asiatic Society'', 3rd series, '''16''' (2006), გვ. 133-149</ref>
კონფლიქტის მოვლენები და ალყის დეტალები შემონახულია ოთხ წყაროში: [[მიქაელ პანარეტოსი|მიქაელ პანარეტოსის]] [[ტრაპიზონის ქრონიკა|„ქრონიკები“]],<ref name="Panaretos">Panaretos, ''Chronicle'', ch. 2. Greek text in ''Original-Fragmente, Chroniken, Inschiften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt'', part 2; in ''Abhandlungen der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie'' 4 (1844), abth. 1, გვ. 11f; German translation, გვ. 42</ref> [[კონსტანტინე ლუკიტი|კონსტანტინე ლუკიტის]] „წმინდა ევგენიოსის ენკომიონი“, [[იბნ ალ-ასირი|იბნ ალ-ასირის]] ქრონიკები<ref>Peacock, "The Saliūq Campaign", გვ. 146</ref> და ყველაზე ვრცლად იოანე ლაზოროპულუსის „სინოფსისი“.''<ref>John Lazaropoulos, ''Synopsis'', ll. 1141-1599; translated by Jan Olof Rosenqvist, ''The Hagiographic Dossier of St Eugenios of Trebizond in Codex Athous Dionysiou 154'' (Uppsala: University Press, 1996), გვ. 309-335</ref>'' შესაძლოა მეხუთე წყაროდ ასევე ჩაითვალოს იბნ ნატიფიც, რომელიც ეხება რუმის სულთან [[ალაედინ ქეიყუბადი|ქეიყუბადსა]] და "ლასკარის" შორის 1230 წლით დათარიღებულ კონფლიქტს, სადაც ქეიყუბადმა პირველ ბრძოლაში გამარჯვება მოიპოვა, მაგრამ დამარცხდა მეორეში; ამ კონფლიქტების დაკავშირებას ცდილობს რ. მ. შუკუროვი, მაგრამ Peacock-ი სავარაუდოდ მართალია როცა მას 1214 წლის სინოპის ალყის გაუგებარ ცნობებთან აკავშირებს.<ref>Peacock, "The Saliūq Campaign", გვ. 146f</ref> ჯონ ოლოფ როზენკვისტი ლაზაროპულოსის საკუთარ რედაქციაში აღნიშნავს
== წინაპირობა ==
| |||