მიანმარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''მიანმარის კავშირის რესპუბლიკა'''<ref>[http://lenta.ru/news/2010/10/21/myanmar/ მიანმამ შეცვალა სახელი და დროშა]</ref> (ბირმ. <span style="font-family:Padauk;">{{nobold|ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်}}</span>, აგრეთვე '''ბირმის კავშირი''') — ქვეყანა სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში. ჩრდილო-დასავლეთიდან ესაზღვრება [[ბანგლადეში]] და [[ინდოეთი]], ჩრდილოეთიდან – [[ჩინეთი]], სამხრეთიდან და სამხრეთ-აღმოსავლეთიდან – [[ლაოსი]] და [[ტაილანდი]], ხოლო სამხრეთიდან და სამხრეთ-დასავლეთიდან – [[ანდამანის ზღვა]] და [[ბენგალის სრუტეყურე]]. მიანმარი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის უდიდესი ქვეყანაა. მისი ფარობი 676,678 კმ²-ია. 2017 წლის მონაცემებით, მიანმარის მცხოვრებთა რიცხვი 54 მილიონია.<ref name="worldometers.info" /> ქვეყნის დედაქალაქია [[ნაიფიიდო]], ხოლო უდიდესი ქალაქია – [[იანგონი]].<ref name="World Factbook">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bm.html |work=The World Factbook |title=Burma |publisher=U.S. Central Intelligence Agency |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101006115241/https://cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bm.html |archivedate=6 October 2010 }}</ref> 1997 წლიდან მიანმარი [[სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაცია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაციის]] წევრია.

დამოუკიდებლოს მოპოვების შემდეგ, მიანმარში სხვადასხვა ეთნიკურ ჯგუფებს შორის მუდმივად დაძაბულობა სუფევდა, რაც ხშირად დაპირისპირებაში იზრდებოდა. ამ ფაქტმა მიანმარის სამოქალაქო ომს დაუდო საფუძველი, რომელიც მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ხანგრძლივი [[სამოქალაქო ომი]]ა. ომის მანძილზე, [[გაერო]] და სხვა ორგანიზაციები ქვეყანაში ადამიანის უფლებათა დარღვევის ფაქტებზე სისტემატურად აკეთებდნენ განცხადებებს.<ref name=UNHR>{{cite web|url=https://www.hrw.org/burma |title=Burma |publisher=Human Rights Watch |access-date=6 July 2013}}<br />{{cite web|url=http://www.amnestyusa.org/our-work/countries/asia-and-the-pacific/myanmar |title=Myanmar Human Rights |publisher=Amnesty International USA |access-date=6 July 2013}}<br />{{cite web|url=https://www.hrw.org/world-report-2012/world-report-2012-burma |title=World Report 2012: Burma |publisher=Human Rights Watch |access-date=6 July 2013 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130630121229/http://www.hrw.org/world-report-2012/world-report-2012-burma |archivedate=30 June 2013 |date=22 January 2012 }}</ref> 1988 წელს მიანმარში სამხედრო გადატრიალების შედეგად მშვიდობისა და განვითარების სახელმწიფო საბჭოს მმართველობა დამყარდა, რომელიც 2010 წლის საყოველთაო არჩევნების შემდეგ, 2011 წელს დასრულდა. ამ პერიოდიდან ქვეყანაში გაუმჯობესდა ადამიანის უფლებათა დაცვა, საერთაშორისო ურთიერთობები და შემსუბუქდა ეკონომიკური სანქციები,<ref name=Easing>{{cite news |author=Madhani, Aamer |title=Obama administration eases Burma sanctions before visit |url=https://www.usatoday.com/story/theoval/2012/11/16/obama-lifts-sanctions-burma-visit/1710253/ |newspaper=USA Today |date=16 November 2012}}<br />{{cite news |author1=Fuller, Thomas |author2=Geitner, Paul |title=European Union Suspends Most Myanmar Sanctions |url=https://www.nytimes.com/2012/04/24/world/asia/eu-suspends-sanctions-on-myanmar.html |newspaper=The New York Times |date=23 April 2012}}</ref> თუმცა სხვადასხვა ეთნიკურ და რელიგიურ ჯგუფებს შორის დაპირისპირების აღმოფხვრას მთავრობა კვლავ ვერ ახერხებდა, რომლის ძალადობრივი ქმედებებიც ხშირად საერთაშორისო კრიტიკის ობიექტი ხდებოდა.<ref name=MinorityTreatment>{{cite web|author=Greenwood, Faine |url=http://www.undispatch.com/the-8-stages-of-genocide-against-burmas-rohingya |title=The 8 Stages of Genocide Against Burma's Rohingya &#124; UN DispatchUN Dispatch |publisher=Undispatch.com |date=27 May 2013 |access-date=13 April 2014}}<br />{{cite news | url=https://www.reuters.com/article/2012/06/11/us-myanmar-violence-idUSBRE85A01C20120611 | title=EU welcomes "measured" Myanmar response to rioting | agency=Reuters | date=11 June 2012}}<br />{{cite news | url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-18395788 | title=Q&A: Communal violence in Burma | publisher=BBC | access-date=14 October 2013}}</ref> 2015 წლის საყოველთაო არჩევნებში გამარჯვება [[აუნ სან სუ ჩი]]ს პარტიამ, [[ეროვნული ლიგა დემოკრატიისათვის|დემოკრატიის ეროვნულმა ლიგამ]] მოიპოვა, თუმცა ქვეყანაში სამხედრო ძალები კვლავ დიდ პოლიტიკურ ძალაუფლებას ფლობენ.

მიანმარი მდიდარია ძვირფასი თვლებით, [[ნავთობი|ნავთობით]], [[ბუნებრივი აირი|ბუნებრივი აირითა]] და სხვა მინერალური რესურსებით. ქვეყანა ასევე განახლებადი ენერგეტიკული რესურსების სიმდიდრით გამოირჩევა. დიდი მეკონგის სუბრეგიონის ქვეყნებს შორის მიანმარში მზის ენერგიის პოტენციალი ყველაზე მაღალია.<ref>Vakulchuk, Roman; Kyaw Kyaw Hlaing; Edward Ziwa Naing; Indra Overland; Beni Suryadi and Sanjayan Velautham (2017). [https://www.researchgate.net/publication/317954536 ''Myanmar’s Attractiveness for Investment in the Energy Sector. A Comparative International Perspective''.] Norwegian Institute of International Affairs (NUPI) and Myanmar Institute of Strategic and International Studies (MISIS) Report. p. 8.</ref>

2013 წლის მონაცემებით, მიანმარის [[მშპ]] 56.7 მილიარდი, ხოლო მშპ [[მსყიდველობითი უნარის პარიტეტი|მსყიდველობითი უნარის პარიტეტთან]] მიმართებით 221.5 მილიარდი ამერიკული დოლარია.<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2019&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=64&pr1.y=6&c=518&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Burma (Myanmar) |work=World Economic Outlook Database |publisher=International Monetary Fund}}</ref> 2016 წლის მონაცემებით, [[ჰუმანური განვითარების ინდექსი|ჰუმანური განვითარების ინდექსის]] მიხედვით მიანმარი მსოფლიოს 188 ქვეყანას შორის 145-ე ადგილზე დგას.<ref name="HDI" />