კინგსტონი: განსხვავება გადახედვებს შორის

1992 წელს მომხდარმა მიწისძვრამ მაშინდელი დასახლება პორტ-როიალი გაანადგურა; გადარჩენილი ხალხი მომდევნო წელს (1993), ლიგუანას დაბლობზე, დასახლდა და აქედან შეიქმნა ქალაქი სახელად კინგსტონი. მიწისძვრამდე ქალაქის ტერიტორიას იამაიკელები მხოლოდ სასოფლო-სამეურნეო მიზნით იყენებდნენ. 1716 წელს კინგსტონი იამაიკის უმსხვილესი ქალაქი და ვაჭრობის მთავარი ცენტრი გახდა. ამ პერიოდში მთავრობამ ხალხს ზღვისპირა მიწები დაურიგა (დაახლოებით ის ფართოთი, რამდენსაც ისინი აწ იკვეუკვე დანგრეულ პორტ-როიალში ფლობდნენ). თანდათანობით მდიდარმა ვაჭრებმა სახლები ფერმების ზემოთ, ლიგუანას დაბლობზე გადაიტანეს.

პირველი უფასო სკოლა (ვოლმერსის სკოლა) 19291729 წელს დაარსდა;<ref>{{cite web|url=http://www.wolmers.net/boys/history.html|title=Wolmers's Boys School|website=wolmers.net|accessdate=20 June 2017}}</ref> აგრეთვე აქ იყო თეატრი, რომელიც ჯერ ჰარბორის ქუჩაზე, ხოლო 1774 წელს ნორზ პარადში გადაიტანეს. ორივე მათგანი დღემდე არსებობს. 1780 წლისთვის ქალაქის მოსახლეობა 11,000-ს მცხოვრებს ითლიდა.

XVIII საუკუნის ბოლოსთვის კინგსტონში 3000-ზე მეტი აგურის შენობა იდგა. ნავსადგურმა ხელი შეუწყო ვაჭრობის განვითარებას; აღნიშნულმა პორტმა XVIII საუკუნის რამდენიმე საზღვაო ბრძოლაშიც მიიღო მონაწილეობა. კინგსტონმა იმდროინდელი იამაიკის დედაქალაქის, [[სპანიშ ტაუნი (იამაიკა)|სპანიშ ტაუნის]] ფუნქციები მიითვისა. 1788 წლისთვის ქალაქის მოსახლეობამ 25,000 მიაღწია, რაც მთელი კუნძულის მოსახლეობის დაახლოებით მეათედი იყო. ამ პერიოდში ყოველი მეოთხე ადამიანი თეთრკანიანი იყო, ხოლო ყოველი ხუთი მცხოვრებიდან სამი - თავისუფალი. მოსახლეობის დანარაჩენ ნაწილს, თითქმის 60%-ს, აფრიკელი მონები შეადგენდნენ.

კინგსტონის მოსახლეობის უმეტესი ნაწილი აფრიკული წარმოშობისაა. ეთნიკურ უმცირესობებს შორის უდიდეს ჯგუფეფბსჯგუფებს ქმნიან [[აღმოსავლეთ ინდოელები]] და [[ჩინელები]], რომლებიც ქალაქში [[XIX საუკუნე]]ში, მსახურების სტატუსით ჩამოვიდნენ. ჩინელებს მნიშვნელოვანი როლი უჭურავთ [[იამაიკის ეკონომიკა]]ში, განსაკუთრებით, კინგსტონის ცენტრისა და შედარებით გარე რეგიონების საცალო ვაჭრობაში. ქალაქში ვხვდებით წარმოშობით ევროპელებს, უმეტესად [[გერმანელები|გერმანელი]] და [[ბრიტანელები|დიდ ბრიტანელი]] ემიგრანტების შთამომავლებს. [[სირიელები]] და [[ლიბანელები]] ქმნიან ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან ეთნიკურ ჯგუფს არა მხოლოდ კინგსტონში, არამედ მთელ კუნძულზე. მცირე ეთნიკური ჯგუფის, ლიბანელების, წარმომადგენელი იყო იამაიკის ერთ-ერთი პრემიერ მინისტრი [[ედვარდ სეგა|ედვარდ ფილიპ ჯორჯ სეგა]]. შერეული-რასების წარმომადგენლები ქვეყანაში მეორე უდიდეს ეთნიკურ ჯგუფს ქმნიან; ქალაქში აგრეთვე არსებობს ებრაელების[[ებრაელები]]ს მცირე ეთნიკური ჯგუფიც.

იამაიკის ეკონომიკაში კინგსტონს ცენტრალური ადგილი უკავია. ეკონომიკური საქმიანობის უმეტესი ნაწილი კინგსტონში მიმდინარეობს. ის ფაქტი, რომ სამინისტროების უმეტესობა სწორედ კინგსტონშია განთავსებული, ქალაქს იამაიკის ფინანსურ კერად აქცევს. იამაიკის ნებისმიერ რეგიონთან შედარებით, კინგსტონში უფრო მეტი სკოლა, სააფადმყოფოსაავადმყოფო და უნივერსიტეტი მდებარეობს. დედაქალაქი აგრეთვე წარმოადგენს კუნძულის მთავარ სატრანსპორტო კვანძს;<ref name="JIS">{{cite web|url=http://www.jis.gov.jm/ja50/v2/profiles-kingston-st-andrew/kingston-st-andrew-economy/|title=Kingston & St.Andrew Economy|access-date=5 December 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121214142514/http://www.jis.gov.jm/ja50/v2/profiles-kingston-st-andrew/kingston-st-andrew-economy/|archive-date=14 December 2012|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> მის ტერიტორიაზე მდებარეობს ქვეყნის უმსხვილესი პორტიც.<ref>{{cite web|url=http://www.jamaicaobserver.com/business/Port-of-Kingston-now-the-seventh-busiest-in-Americas_19218799|title=Port of Kingston now the seventh busiest in Americas|last=Limited|first=Jamaica Observer|website=Jamaica Observer|access-date=2018-10-16}}</ref> აგრეთვე, კინგსტონში მდებარეობს ''Air Jamaica''-ის სათაო ოფისი.<!--It was taken over by Caribbean Airlines, but the HQ is still there and Air Jamaica is still there--><ref>"[http://www.airjamaica.com/ContactUs.aspx Contact Us Web Form]." [[Air Jamaica]]. Retrieved on 5 August 2009. {{webarchive |url=http://arquivo.pt/wayback/20090708051650/http://www.airjamaica.com/ContactUs.aspx |date=8 July 2009}}</ref>

ქალაქის ძირითად ინდუსტრიებს [[ტურიზმი]], ტანსაცმლის წარმოება და გადაზიდვები წარმოადგენს.<ref name=":1">{{cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/the-biggest-industries-in-jamaica.html|title=The Biggest Industries In Jamaica|last=Kiprop|first=Joseph|date=16 May 2018|website=Worldatlas.com}}</ref> ქალაქის ეკონომიკაში მეტად მნიშვნელოვან ასრულებს ტურიზმიც.\ მიუხედავად ამისა, ქალაქს დღესდღეისობით მრავალი ეკონომიკური პრობლემა აწუხებს.

კინგსტონს ახასიათებს [[ტროპიკული კლიმატი]], უფრო კონკრეტულად, ტროპიკული სავანის კლიმატი, რომელიც ცხელ, ნაწილობრივ მშრალ კლიმატს ერწყმის. კუნძულზე ვხვდებით წვიმების სეზონს (მაისიდან ნოემბრამდე), რომელიც ემთხვევა ქარიშხლების სეზონს, და მშრალ სეზონს (დეკემბრიდან აპრილამდე). [[XXI საუკუნე]]ში კინგსტონში დაფიქსირებული ყველაზე მაღალი ტემპერატურა 38.8 გრადუსია, ხოლო ყველაზე დაბალი - 13.4 გრადუსი. 1895-1990 წლებში ნალექების საშუალო მაჩვენებელი 813 მმ-ია; ყველაზე მაღალი ნალექების საშუალო მაჩვენებელი ოქტომბერში (177 მმ), ხოლო ყველაზე დაბალი მარტში (18 მმ) ფიქსირდება.<ref>[https://web.archive.org/web/20120916010717/http://www.metservice.gov.jm/documents/Mean_Climatological_Data.pdf "Mean Climatological Data"] (PDF). Meteorological Service (Jamaica). Archived from [http://www.metservice.gov.jm/documents/Mean_Climatological_Data.pdf the original] (PDF) on 16 September 2012. Retrieved 1 September 2016.</ref> [[ნისლი]], [[სეტყვა]], [[ჭექა-ქუხილი]] და [[ტორნადო]]ები კინგსტონში ძალიან იშვიათია.<ref>{{cite web |url=http://voodooskies.com/weather/jamaica/kingston/monthly/climate |title=Voodoo Skies - Kingston Monthly Climate weather history |last=VoodooSkies.com |publisher= }}</ref>

1848 წელს იამაიკის მთავრობამ ახალი სახლების ასაშენებლად კინგსტონი დასავლეთით, ჩრდილოეთითა და აღმოსავლეთით გააფართოვა. ეს ტერიტორია, საცხოვრებელი რასისა და კლასის თვალსაზრისით, მკაცრად განცალკევებული ადგილი გახდა; 1860 წლისთვის თეთრითეთრკანიანთა ელიტის უმეტესი ნაწილი ქალაქის სწორედ ამ ტერიტორიებზე ცხოვრობდა.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://mappingkingston.wordpress.com/2012/08/18/urban-growth-and-town-expansion/|title=Urban Growth and Town Expansion|date=18 August 2012|website=Kingston, Jamaica|access-date=10 November 2016}}</ref>

1960-იან წლებში სუბურბანიზაცია უკვე შესამჩნევი გახდა: საცხოვრებელი ადგილი ლურჯი მთების აღმოსავლეთისკენ გავრცელდა. მოგვიანებით, სირცისსივრცის ნაკლებობის გამო, დასახლებულმა ტერიტორიამ ლურჯი მთების მთლიანი აღმოსავლეთ ნაწილი დაიკავა.<ref>{{Cite journal|last=Clarke|first=Colin|last2=Howard|first2=David|date=1 June 2006|title=Contradictory socio-economic consequences of structural adjustment in Kingston, Jamaica|journal=Geographical Journal|language=en|volume=172|issue=2|pages=106–129|doi=10.1111/j.1475-4959.2006.00197.x|issn=1475-4959}}</ref>

ჰოუპში მდებარე სამეფო ბოტანიკური ბაღები, რომელსაც ხშირად ჰოუპის ბაღებს უწოდებენ, ეროვნული ღირსშესანიშნაობაა. 2000 ჰექტარი მიწის ნაკვეთით, ჰოუპის ბაღებისბაღები ინგლისურენოვან [[კარიბები|არიბებში]] უდიდესი ბოტანიკური ბაღია. მდებარეობსგაშენებულია ლურჯი მთების შედარებით დაბლობ ადგილებზე; თავდაპირველად იგი მაიორ რიჩარდ ჰოუპის ეკუთვნოდა; ბაღების სახელიც სწორედ მისგან მომდინარეობს. 1880 წელს აღნიშნული მიწის 200 აკრი ფართობის ტოლი ადგილი იამაიკის მთავრობამ მიიღო; აღნიშნულ ადგილზე რგავდნენ და აკვირდებოდნენ მცენარეთა ისეთ ჯიშებს, როგორებიცაა [[ანანასი]], [[კაკაო]], [[ყავა]] და [[თამბაქო]].

1950-იან წლებში დედოფალი კუნძულს ესტუმრა და ბაღებით ძალიან მოიხიბლა; ამის შემდეგ, მან გასცა ნებართვა, რომ აღნიშნული ტერიტორიას სამეფო ბოტანიკური ბაღების სახელი დარქმეოდა. ბაღების ტერიტორიაზე ვხვდებით ბევრ ეგზოტიკურ ადგილს; აგრეთვე ხარობს იამაიკის რამდენიმე ენდემური ხის სახეობა. წლების განმავლობაში, ქარიშქლებისქარიშხლების და სხვა ბუნებრივი კატასტროფების შედეგად, მრავალი მნიშვნელოვანი სახეობა გაქრა. მუხედავად ამისა, ბაღებში ჯერ კიდევ ხარობს რამდენიმე მნიშვნელოვანი ხის სახეობა. ჰოუპის ბაღებში ვისიტორებსვიმნახველებს მრავალი საინტერესო ადგილის ხილვა შეუძლიათ; მათ შორისაა: ქოქოსის მუზეუმი, ჩაძირული ბაღები, ორქიდეის სახლი, ლილის აუზი, ლაბირინთი და პალმების ავენიუ.<ref>{{cite web|url=http://www.visitjamaica.com/activities/royal-botanical-gardens.aspx |title=Hope Royal Botanical Gardens, Kingston |publisher=Visitjamaica.com |accessdate=13 August 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120718133245/http://www.visitjamaica.com/activities/royal-botanical-gardens.aspx |archivedate=18 July 2012 }}</ref><ref>http://jamaicachm.org.jm/PDF/February2008.pdf</ref>

კინგსტონი, როგორც დედაქალაქი, არის [[იამაიკა|იამაიკის]] ფინანსური, კულტურული, ეკონომიკური და ინდუსტრიული ცენტრი. ქალაქში მრავალი ფინანსური დაწესებულება მდებარეობს; აგრეთვე ვხვდებით საავადმყოფოებს, სკოლებს, უნივერსიტეტებსა და სხვა კულტურულ დაწესებულებებს. აღსანიშნავია კინგსტონის შემდეგი ღირსშესანიშნაობები: დასავლეთ ინდოეთის უნივერსიტეტი, იამაიკის თავდაცვის ძალების მუზეუმი და [[ბობ მარლის მუზეუმი (იამაიკა)|ბობ მარლის]] მუზეუმი.