მეჰმედ I გირეი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 33:
'''მეჰმედ I გირეი''' ({{lang-crh|I Mehmet Geray, منكلى كراى‎}}; დ. [[30 ნოემბერი]], [[1465]], [[ყირიმის სახანო]] — გ. [[ასტრახანი]], [[1523]]) — [[ყირიმის სახანო|ყირიმის]] [[ხანი]] [[1515]]—[[1523]] წლებში, [[მენლი I გირეი]]ს უფროსი ვაჟი და [[კალგა]].
 
მამამისის მმართველობის პერიოდში მეჰმედი აქტიურად იყო ჩართული საგარეო თუ საშინაო პოლიტიკაში. [[1507]] წელს ის დაინიშნა [[კალგა]]დ ანუ ტახტის მემკვიდრედ. მეჰმედი მეთაურობდა [[ყირიმელი თათრები|ყირიმელების]] არმიას [[ნოღაის ურდო]]ს წინააღმდეგ გამართულ ბრძოლებში. ასევე მონაწილეობა[[1509]] მიიღოწელს თანამედროვე [[ბელორუსი]]ს მიწებისმიწები დალაშქვრაშიდალაშქრა. ის ასევე მონაწილეობდა [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] სამოქალაქო ომში, საკუთარი სიძის, [[სელიმ I]]-ის მხარეს.
 
მამის გარდაცვალებიდან 2 კვირაში მეჰმედმა [[ხანი]]ს ტიტული მიიღო. მან აქცენტი გააკეთა აქტიურ დამპყრობლურ პოლიტიკაზე. ამისათვის სჭირდებოდა თათრებისა და განადგურებული [[ოქროს ურდო]]ს შემორჩენილ მოსახლეთა მხარდაჭერა. ამის გამო მან შეიფარა [[ვოლგა (მდინარე)|ვოლგის]] პირას მცხოვრები თათრები და [[ნოღაის ურდო|ნოღაელები]]. [[1519]] წელს [[ყაზანი]]დან [[რუსები]] განდევნა და დაიკავა ის, მის დროებით მმართველად საკუთარი ძმა და მომავალი ხანი, [[საჰიბ I გირეი]] დანიშნა. [[1522]] წელს კავშირი შეკრა მის მფარველობაში მყოფ [[ნოღაის ურდო]]სთან და მათი დახმარებით აიღო [[ასტრახანი]], რომლის ხანად საკუთარი ვაჟი, ბაჰადირ გირეი დაასახელა და [[ყირიმის სახანო|ყირიმში]] დაბრუნება განიზრახა. მაგრამ მეჰმედს და მის რაზმს [[ნოღაის ურდო|ნოღაელებმა]] უღალატეს. ის ვერაგულად მოკლეს მის ვაჟ ბაჰადირთნ ერთად. მეჰმედის ორმა შვილმა, [[გაზი I გირეი|გაზიმ]] და ბაბამ თავს ყირიმში გაქცევით უშველეს. [[ასტრახანი]]ს დაპყრობის შედეგად მეჰმედ I-ს ჰქონდა შანსი [[ოქროს ურდო]]ს ერთგვარი აღდგენისა, თუმცა მისი მკვლელობა ნოღაელებმა სათავისოდ გამოიყენეს და მიითვისეს ქალაქი. [[ყირიმის სახანო|ყირიმის]] ხანი კი გახდა მეჰმედის ვაჟი, [[გაზი I გირეი]].
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/მეჰმედ_I_გირეი“-დან