სან-სალვადორი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 48:
|კატეგორია ვიკისაწყობში = San Salvador
}}
'''სან-სალვადორი''' ({{lang-es|San Salvador}}) — [[სალვადორი]]ს დედაქალაქი. ქვეყნის ყველაზე ხალხმრავალი ქალაქი<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |accessdate=February 24, 2012}}</ref> და უმნიშვნელოვანესი პოლიტიკური, კულტურული, საგანმანათლებლო და ფინანსური ცენტრი.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf]
როგორც „ბეტა“ [[გლობალური ქალაქი]], სან-სალვადორი ასევე არის ცენტრალური ამერიკის მნიშვნელოვანი ფინანსური კერა. ქალაქში განთავსებულია ''Concejo de Ministros de El Salvador'' (ელ-სალვადორისის სამინისტროების საბჭო), ''La Asamblea Legislativa'' (ელ-სალვადორის საკანონმდებლო ასამბლეა), ''Corte Suprema de Justicia'' (უზენაესი სასამართლო), აგრეთვე რესპუბლიკის პრეზიდენტის ოფიციალური რეზიდენცია. მდებარეობს ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, სალვადორის მაღალმთიანეთში, [[პანამერიკული გზატკეცილი|პანამერიკულ გზატკეცილზე]], მდინარე [[ამაკასი]]ს ხეობაში, გარშემორტყმულია [[ვულკანი|ვულკანებით]]. სან-სალვადროში წარმოდგენილია მეორე უდიდესი [[ებრაელები|ებრაული]] საზოგადოება ცენტრალური ამერიკის მასშტაბით.<ref>[[History of the Jews in El Salvador]]</ref> არსებობს მცირე [[მუსლიმანობა|მუსლიმური]] საზოგადოებაც.
სან-სალვადორი მასპინძლობს სხვადასხვა რეგიონალურ და საერთაშორისო სპორტულ, პოლიტიკურ და სოციალურ ღონისძიებებს. უმასპინძლა ცენტრალური ამერიკის და კარიბულ თამაშებს 1935 და 2002 წელს, ცენტრალური ამერიკის თამაშებს 1977 და 1994 წელს, აგრეთვე [[მის სამყარო]]ს 1995 წელს. სან-სალვადორი ასევე იყო მე-18 იბერო–ამერიკული სამიტის მასპინძელი ქალაქი, რომელიც გაიმართა 2008 წლის 29–31 ოქტომბერს.<ref>[[იბერო-ამერიკული სამიტი]]</ref> ცენტრალური ამერიკის ინტეგრაციის სისტემას (SICA) აქვს თავისი შტაბი სან-სალვადორში.ref>[[ცენტრალური ამერიკის ინტეგრაციის სისტემა]]</ref> ცენტრალური ამერიკის ეკონომიკური ინტეგრაციის ბანკს (BCIE) ასევე აქვს თავისი შტაბი სან-სალვადორში.
==გეოგრაფია==
[[File:Lago Ilopango desde Cojutepeque 2011.jpg|thumb|left|ილოპანგოს ტბისა და აღმოსავლეთ სან-სალვადორის ველის ხედი|250px]]
ქალაქი მდებარეობს ბოკურონის ვულკანის ველზე, სეისმურად აქტიურ ტერისოტირაზე. ქალაქის საშუალე სიმაღლე ზღვის დონიდან 659 მეტრია; ქალაქის უმაღლესი წერტილი ზღვის დონიდან 1186 მეტრი სიმაღლეზეა, ხოლო უდაბლესი - 596 მეტრზე. მუნიციპალიტეტი გარშემორტყმულია ბუნებრივი ლანდშაფტებით: სამხრეთით - ''Cordillera del Balsamo'' (ბალზამის მთის ქედი), დასავლეთით - ბოკურონის ვულკანი და ''Cerro El Picacho'' (მუნიციპალიტეტის უმაღლესი წერტილი, ზღვის დონიდან 1929 მეტრი სიმაღლე). 1917 წელს ამოფრქვევის შემდეგლ ელ ბოკურანოს ვულკანი მიძინებული იყო, თუმცა იგი ახლახანს გააქტიურდა. მუნიციპალიტეტის აღმოსავლეთით მდებარეობს სან ჯაკინტოს გორაკები და [[კალდერას ილოპანგოს ტბა]], უდიდესი წყლის ბუნებრივი აუზი 72 კვადრატული კილომეტრი ფართობით. ვულკანი კალდერა სეისმურად აქტიურია, თუმცა [[1880]] წლის შემდეგ არ ამოფრქვეულა.
===კლიმატი===
[[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია|კიოპენის კლასიფიკაციის]] მიხედვით სან-სალვადორს აქვს [[ტროპიკული სავანის კლიმატი|ტროპიკული სველი და მშრალი კლიმატი]]; მთელი წლის განმავლობაში ქალაქში ცხელი ამინდია; საშუალო ტემპერატურა 27 გრადუსია. ნოემბრიდან თებერვალის ჩათვლით სეზონური მშრალი ქარების გამო ამინდი სხვა სეზონებთან შედარებით გრილია. ამ პერიოდში საშუალო ტემპერატურა 22.2 გრადუსია. ყველაზე ცხელი თვე აპრილი და მაისია, პერიოდი, როცა მშრალ სეზონს (ნოემბრიდან აპრილამდე) წვიმების სეზონი (მაისიდან ოქტომბრამდე) ცვლის. აპრილსა და მაისში საშუალო ტემპერატურა 32.2 გრადუსია. ჰაერის ყველაზე მაღალი ტემპერატურა რაც კი ოდესმე დაფიქსირებულა 38.5 გრადუსია, ხოლო უდაბლესი - 8.2 გრადუსი. წვიმების სეზონზე ხშირია ჭექა-ქუხილი, უმეტესად შუადღით და ღამით; დილით ცა იწმინდება და დღეც მზიანია მანამ, სანამ შუადღით შტორმი დაიწყება.
==დემოგრაფია==
პრაკტიკულად ყველა მცხოვრები [[ესპანური ენა|ესპანურ ენაზე]] საუბრობს. აშშ-ის კულტურული გავლენისა (განსაკუთრებით გასართობი ღონისძიებების) და აშშ-დან სალვადორელი ემიგრანტების დიდი რაოდენობის დაბრუნების გამო ქალაქში ახლა უფრო მეტი მცხოვრები საუბრობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურად]], ვიდრე წარსულში. მოსახლეობის 86% [[მეტისები|მეტისია]]; 12%-ში შედის თეთრკანიანები და კრეოლები (ძირითადად ესპანეთის წინაპრები და რამდენიმე ფრანგული ან გერმანული წარმოშობის ინდივიდები).{{ფაქტი||26|07|2020}} თეთრკანიანთა პოპულაციაშ სხვა მცირე ეთნიკურ ჯგუფებს მიეკუთნება: შვეიცარიელების, იტალიელების, სირიელების, ებრაელების (ძირითადად სეფარდიელები) და ქრისტიანი პალესტინელების წინაპრები.
===რელიგია===
სან-სალვადორის მოსახლეობა ძირითადად რომაელი კათოლიკეა, პროტესტანტების მნიშვნელოვანი უმცირესობით. ქალაქი რელიგიის მხრივ უფრო მრავალფეროვანია, ვიდრე [[ლათინური ამერიკა|ლათნური ამერიკის]] უმეტეს ქვეყანაში. პროტესტანტი მოსახლეობის უმეტესი ნაწილი ევანგელისტია. ქალაქის ერთ-ერთი უდიდესი პროტესტანტული ეკლესია არის ''Iglesia Cristiana Josue'' („ღვთის შეკრებიდან“); კიდევ ერთია ''Tabernaculo Biblico Bautista, Amigos de Israel'' („ბიბლიის ბაპტისტური კარავი, ისრაელის მეგობრები“). საგულისხმოა [[უკანასკნელი დღეების წმინდანთა იესო ქრისტეს ეკლესია]]ც, რომლის წევრიც მოსახლეობის დიდი ნაწილია (მათ ხშირად მორმონებს უწოდებენ). მორმონის სახოგადოებამ ახლახანს ააგო მათი პირველი ტაძარი ელ-სალვადორში. აგრეთვე არსებობს გვიანდელი წმინდა სამლოცველოები პირველ და მესამე რაიონებში.
===კულტურა===
სან-სალვადორი მდიდარია ესპანეთის მემკვიდრეობით; მისი ისტორიული ცენტრი შეიცავს არქიტექტურის ისეთ ნიმუშებს, როგორებიც ლათინო ამერიკის სხვა ქვეყნებში არაა აღმოჩენილი.{{ფაქტი||26|07|2020}} მეტროპოლიტენის საკათედრო ტაძარი აშენდა 1950-იან წლებში; იგი აერთიანებს არქიტექტურის ბაროკოს და ელექტრიკულ სტილს. ეროვნული სასახლე, რომელიც აშენდა 1905 წელს, არის გოთური, ნეოკლასიკური და რენესანსული აღორძინების არქიტექტურის ნაზავი.{{ფაქტი||26|07|2020}}
==განათლება==
სან-სალვადორს აქვს მრავალი კერძო საშუალო სკოლა, მათ შორის პროტესტანტული და კათოლიკური საშუალო სკოლები; ვხვდებით საერო სკოლებსაც. აგრეთვე ქალაქში მდებარეობს მრავალი კერძო ორენოვანი სკოლა.
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.sansalvador.gob.sv/ ოფიციალური საიტი]
* [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929]
* {{Wikivoyage-inline|San Salvador}}
* [http://www.contrapuntotv.net/ ContraPuntoTV – Portal audiovisual de El Salvador]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ესკიზი-სალვადორი}}
| |||