ჰავანა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 44:
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = La Habana
}}'''ჰავანა''' (სრული სახ. {{lang-es|San Cristóbal de La Habana}}) — [[კუბა|კუბის]] [[დედაქალაქი]] და უდიდესი ქალაქი [[კარიბები|კარიბის რეგიონში]], მთავარი პორტი და [[კუბა|კუბის]] წამყვანი სავაჭრო ცენტრი 2,2 მილიონიანი [[მოსახლეობა|მოსახლეობით]]. მოიცავს 781.58 კვადრატულ კილომეტს.▼
[[ფაილი:La Habana Nasa.jpg|thumb|300px|ჰავანა კოსმოსიდან]]▼
▲'''ჰავანა''' (სრული სახ. {{lang-es|San Cristóbal de La Habana}}) — [[კუბა|კუბის]] [[დედაქალაქი]] და უდიდესი ქალაქი [[კარიბები|კარიბის რეგიონში]], მთავარი პორტი და [[კუბა|კუბის]] წამყვანი სავაჭრო ცენტრი 2,2 მილიონიანი [[მოსახლეობა|მოსახლეობით]]. მოიცავს 781.58 კვადრატულ კილომეტს.
ქალაქი ჰავანა დააარსეს [[ესპანეთის იმპერია|ესპანელებმა]] მე -16 საუკუნეში და მისი სტრატეგიული მდებარეობის გამო გადაიქცა პლაცდარმად [[ამერიკის ესპანური კოლონიზაცია|ამერიკის ესპანური კოლონიზაციისთვის]]. [[ფილიპე II (ესპანეთი)|ესპანეთის]] მეფე [[ფილიპე II (ესპანეთი)|ფილიპ II-]] მ ჰავანას მიანიჭა ქალაქის ტიტული 1592 წელს. <ref>{{Cite web|language=en|url=http://www.thefreedictionary.com/Havana|title=Havana|work=The Free Dictionary|quote=capital of Spanish Cuba in 1552}}</ref> ძველი ქალაქის დასაცავად კედლები და ციხეები აშენდა. <ref>{{Cite web|language=en|work=www.galenfrysinger.com|url=http://www.galenfrysinger.com/old_havana.htm|title=Old Havana}}</ref> 1898 წელს [[ USS Maine (ACR-1)|აშშ – ს საბრძოლო გემის ''მეინის'']] ჩაძირვა ჰავანას ნავსადგურზე, [[ესპანეთ-ამერიკის ომი|ესპანეთ – ამერიკის ომის]] უშუალო მიზეზი გახდა. <ref>{{in lang|en}} [http://www.humboldt.edu/~jcb10/spanwar.shtml#anchor433004/ Spanish–American War], Effects of the Press on Spanish-American Relations in 1898</ref>
Line 58 ⟶ 55:
== ეტიმოლოგია ==
მშობლიური დასახლებების უმეტესობა ესპანეთის კოლონიური ქალაქების ადგილად იქცა, რომლებმაც შეინარჩუნეს [[ტაინოს ხალხი|ტაინოს ხალხის]] თავდაპირველი სახელები. <gallery widths="794" heights="58">
ფაილი:Panorama of Havana, from Fortaleza de San Carlos de la Cabaña.jpg
</gallery>
== ისტორია ==
Line 84 ⟶ 83:
მე -18 საუკუნის შუა პერიოდისთვის ჰავანას ჰყავდა სამოცდაათი ათასზე მეტი მოსახლე და იყო სიდიდით მესამე ქალაქი [[ამერიკა|ამერიკაში]], რიგით [[ლიმა|ლიმას]] და [[მეხიკო|მეხიკოს]] ჩამორჩებოდა, მაგრამ უსწრებდა [[ბოსტონი|ბოსტონსა]] და [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკს]] . <ref>{{Cite book|last=Thomas|first=Hugh|title=Cuba, or The pursuit of freedom|edition=2nd|page=1|date=1998|isbn=9780306808272|publisher=Da Capo Press}}</ref> მე -18 საუკუნის განმავლობაში ჰავანა ესპანეთის პორტებიდან უმთავრესი იყო. 1740 წლისთვის, ის გახდა ესპანეთის უდიდესი და ყველაზე აქტიური გემთმშენებლობა და ერთადერთი [[:en:Dry_dock|გემთსაშრობი]] ახალ სამყაროში. <ref>Harbron, John D..''Trafalgar and the Spanish navy'', Lestrange Maritime Press, 2004, {{ISBN|0-87021-695-3}}, pp. 15–17. Havana built nearly 50% more Ships of the Line than any other Spanish dockyard during the 18th century.</ref>[[ფაილი:Havana Cathedral crop.jpg|thumb|300px|ჰავანის კათედრალი]]
ქალაქი დაიპყრეს [[დიდი ბრიტანეთი (კუნძული)|ბრიტანელებმა]] [[შვიდწლიანი ომი|შვიდწლიანი ომის დროს]]. [[ ჰავანას ბრძოლა (1762)|ეპიზოდი]] დაიწყო [[1762]] წლის 6 ივნისს, როდესაც გამთენიისას, ბრიტანეთის ფლოტი, რომელშიც შედიოდა 50-ზე მეტი გემი, [[სამეფო ფლოტი|სამეფო საზღვაო ძალების]] და ჯარის 11000-ზე მეტი კაცის ერთობლივი ძალა, გაემგზავრნენ კუბის წყლებში და განახორციელეს [[:en:Amphibious_aircraft|ამფიბიური დაშვება]] ჰავანის აღმოსავლეთით. <ref name="Seven Years War">{{Cite book|last=Pocock|first=Tom|title=Battle for Empire: The very first world war 1756–63|chapter=Chapter Six|publisher=Michael O'Mara Books|date=1998|isbn=9781854793904}}</ref> ბრიტანელებმა დაუყოვნებლივ გახსნეს ვაჭრობა [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] და [[ ბრიტანეთის დასავლეთის ინდიელები|კარიბის კოლონიებთან]], რამაც გამოიწვია კუბის საზოგადოების სწრაფი ტრანსფორმაცია. ჰავანის ხელში ჩაგდებიდან ერთ წელზე ნაკლები დროის განმავლობაში<nowiki/>[[პარიზის ზავი (1763)|, პარიზის ზავს]] ხელი მოაწერა სამმა მეომარმა ძალამ, რითაც დასრულდა შვიდწლიანი ომი. ხელშეკრულებამ ბრიტანეთს [[ ესპანური ფლორიდა|ფლორიდა]] მისცა ქალაქ ჰავანის ესპანეთისთვის დაბრუნების სანაცვლოდ. <ref name="Siege">Thomas, Hugh: Cuba: The Pursuit of Freedom 2nd edition. Chapter One</ref> ქალაქის დაბრუნების შემდეგ ესპანელებმა იქ აშენებული ციხესიმაგრეებითა და გალავნებით ჰავანა ამერიკაში ყველაზე დაცულ ქალაქად აქციეს. დაიწყო [[ლა-კაბანია|სან – კარლოს დე ლა კაბანიას]] ციხის მშენებლობა, სიდიდით ესპანეთის მესამე საფორტიპიკაციო ნაგებობა ახალ სამყაროში, [[:en:Castillo_San_Cristóbal_(San_Juan)|კასტილო სან კრისტობალისა]] (ყველაზე დიდი) და [[:en:Castillo_San_Felipe_del_Morro|კასტილო სან ფელიპე დელ მოროს შემდეგ]] ორივე სან – ხუანში, პუეტრო რიკოში მდებარე. 1796 წლის 15 იანვარს [[ქრისტეფორე კოლუმბი|ქრისტეფორე კოლუმბის]] ნეშტი კუნძულზე გადაასვენეს [[სანტო-დომინგო|სანტო დომინგოდან]] , სადაც ის განისვენებდა 1898 წლამდე, ვიდრე [[სევილიის საკათედრო ტაძარი|სევილიის საკათედრო ტაძარში]] გადაასვენებდნენ, ესპანეთის კუბის დაკარგვის შემდეგ.
==== მე-19 საუკუნე ====
Line 109 ⟶ 108:
== გეოგრაფია ==
▲[[ფაილი:La Habana Nasa.jpg|thumb|300px|ჰავანა კოსმოსიდან]]
ჰავანა მდებარეობს კუბის ჩრდილოეთ სანაპიროზე, [[ფლორიდა-კისი|ფლორიდა კისის]] სამხრეთით, სადაც მექსიკის ყურე უერთდება ატლანტის ოკეანეს. ქალაქი ძირითადად ვრცელდება ჰავანის უბიდან დასავლეთით და სამხრეთით.
| |||