ნელსონ მანდელა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
დავამატე სტატიას იმფორმაციები იარლიყები: რედაქტირება მობილურით საიტის რედაქტირება მობილურით |
|||
ხაზი 39:
}}
'''ნელსონ მანდელა''' (სრულად როლიჰლაჰლა დალიბუნგა მანდელა Rolihlahla Dalibhunga Mandela; დ. [[18 ივლისი]], [[1918]], [[მვეცო]], [[ტრანსკაი]], [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]] — გ. [[5 დეკემბერი]], [[2013]], [[იოჰანესბურგი]], [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]<ref>[http://lenta.ru/news/2013/12/06/mandela/ ნელსონ მანდელა გარდაიცვალა], lenta.ru</ref><ref>{{cite news|url=http://ria.ru/world/20131206/982277760.html|title=სარ-ის ყოფილი პრეზიდენტი ნელსონ მანდელა 96 წლის ასაკში გარდაიცვალა|date=06.12.2013|publisher=РИА Новости|accessdate=2013-12-05}}</ref>) — [[აპართეიდი|ანტიაპართეიდის]] მოძრაობის აქტივისტი და [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის]] პირველი [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] 1995-1999 წლებში.
ნელსონ მანდელა 1918 წლის 18 ივლისიდან 100 წლის შემდეგ, მთელ მსოფლიოს ახსოვს, როგორც მშვიდობისა და თავისუფლების სიმბოლო, სამხრეთ აფრიკის დემოკრატიულ რესბუბლიკაში. მანდელა დარჩა აშშ-ის სათვალთვალო ტერორისტების სიებში 2008 წლამდე.
ამ ფაქტის მიზეზების გაცნობა მოითხოვს მანდელის ცხოვრებისა და მოღვაწეობის გაცნობას, როგორც აფრიკის ეროვნული კონგრესის (ANC) ისტორიის კონტექსტში, ასევე იმ პოლიტიკურ პარტიასთან, რომელთანაც ასოცირდება მანდელა და ცივი ომის დროს შეერთებული შტატების დამოკიდებულებების ისტორია.
ANC– ს მხრივ, გადამწყვეტი ფაქტორი იყო ცვლილება სტრატეგიაში, რამაც ზოგიერთმა აქტივისტმა ძალადობა, როგორც შესაძლო საშუალებად მიიჩნია; და ბოლოს, მოხდა სამხრეთ აფრიკის ოფიციალური სამთავრობო პოლიტიკის დასრულება შავკანიანთა და თეთრკანიანთა განცალკევების შესახებ
1960 წელს სამხრეთ აფრიკის პოლიციამ მოკლა 69 შავი მომიტინგე, იოჰანესბურგიდან სამხრეთით, 40 მილი დაშორებით; ამის შემდეგ, მთავრობამ აკრძალა ANC. 1964 წელს იგი გაასამართლეს დივერსიულობასა და ღალატში და ციხეში მიუსაჯეს პატიმრობა 1990 წლამდე.
ზოგიერთმა ამერიკელმა აქტივისტმა დახმარების ხელი გაუწვდინა სამხრეთ აფრიკის ბრძოლას რასობრივი სამართლიანობისთვის, როდესაც ამერიკის მთავრობა ცივი ომის ფროზტზე იდგნენ. მანდელას ციხეში გამოკეტისთანავე, ANC- ის ლიდერმა ოლივერ თამბომ თავიდან აიცილა ეს გზა. "რადგან ის საზღვარგარეთ იყო გაგზავნილი შტაბის გასახსნელად და თანხების მოსაძებნად"- მოგვიანებით TIME იტყობინებოდა.
ჯერ კიდევ ათწლეულების შემდეგ, როდესაც ამერიკელები უფრო და უფრო მეტად ხვდებოდნენ სამხრეთ აფრიკაში განხორციელებულ უსამართლობას, ცივი ომის გავლენა იგრძნობა აშშ-სა და ამ ერს შორის. ”როდესაც კონგრესმა სამხრეთ აფრიკის წინააღმდეგ ახალი სანქციების დაწესება სამი კვირის წინ მიიღო, მან პრეზიდენტ რონალდ რეიგანს ბრძანა, რომ გამოსცემდა მოხსენებას მომდევნო წლის დასაწყისში," - თქვა TIME– მა 1986 წელს. ”ადმინისტრაცია შეშფოთებულია. აფრიკის ეროვნული კონგრესის ზოგიერთი წევრი კომუნისტია, მაგრამ მათ გასათავისუფლებლად, ვინც არ არის საჭირო, კომუნისტური რიგების გაფართოების რისკს უნდა წარმოადგენდნენ. ”
1986 წლის გამოსვლისას პრეზიდენტმა რეიგანმა ასევე გააფრთხილა ”აფრიკის ეროვნული კონგრესის ელემენტებით გამოწვეული ტერორი”, მათ შორის ”საზოგადოებრივი ადგილების დაბომბვა, რაც მიზნად ისახავს შემდგომი რეპრესიების მიღებას, საომარი მოქმედებების დაწესებას და რასობრივი ომის პირობების შექმნას. ” თავდაცვის დეპარტამენტი მოიცავს ANC- ს 1988 წლის მოხსენებაში, რომელიც მოხსენებულია როგორც ”ძირითადი რეგიონალური ტერორისტული ჯგუფების” პროფილები მთელს მსოფლიოში. მართლაც, ამ პერიოდში ANC– ის ქმედებები მოიცავდა ღამის რეიდებს, რომლებმაც გაანადგურა საწვავის საცავი და 1980 წლის ხანძრის თითქმის ორი დღე, დურბანში მდებარე ბარში ბომბის ჩამოგდებით, რომელშიც სამი ადამიანი დაიღუპა და 60 – ზე მეტი დაიჭრა ბოდიში მოიხადა სამოქალაქო სიკვდილის გამო, რომელიც მოხდა "არასაკმარისი ვარჯიშის" შედეგად.
ამასობაში მანდელა ციხეში იყო. მაგრამ, ბრძოლიდან მოშორებით, მანდელამ მასიური გავლენა მოახდინა სამხრეთ აფრიკაში ანტი-აპარტეიდის სამართლიანობისთვის ბრძოლაზე - და, განსაკუთრებით ის, რომ ანტი-აპარტიული სენტიმენტები გავრცელდა მთელს მსოფლიოში, მისი გლობალური აზრი მკვეთრად შეიცვალა.
”როდესაც ის გამოდის, ის ამბობს, რომ ჩვენ ძალზე უარს ვამბობთ”.
და მაინც, აპარტეიდების რეჟიმის დასრულების შემდეგაც და 90 – იანი წლების დასაწყისში მანდელა აირჩიეს პრეზიდენტად, მანდელას და აფრიკის ეროვნული კონგრესის წევრებს ჯერ კიდევ მოუწიათ განაცხადი შეერთებულ შტატებში შესვლის ნებართვისთვის, ხოლო სახელმწიფო დეპარტამენტმა მიითვისა ANC– ს წევრებისთვის ქვეყანაში შემთხვევითი შესაძლებლობების გაშვებას.
მისი ძირითადი მიზნები, მულტინაციონალური დემოკრატია და ეროვნული შეგნება, მიღწეულ იქნა. აფრიკის ეროვნული კონგრესი ხელისუფლებას დღემდე ინარჩუნებს.
== ბიოგრაფია ==
| |||