ნობელის ფონდი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ალფრედ ნობელი {{Audio|sv-Alfred_Nobel.ogg|Alfred Bernhard Nobel}} დაიბადა [[1833]] წლის 21 ოქტომბერს შვედეთში. ის იყო ქიმიკოსი, ინჟინერი, ინოვატორი, იარაღის მწარმოებელი და [[დინამიტი]]ს გამომგონებელი. ის ფლობდა ბოფორსს, რომელიც იყო შეიარაღების ძირითადი მწარმოებელი, რომელიც მან თავდაპირველი საქმიანობიდან გადააკეთა რკინის და ფოლადის გადასამუშავებლად. ნობელი ფლობდა 355 სხვადასხვა პატენტს, რომელთაგან ყველაზე ცნობილია დინამიტი. ნობელმა თავისი სიცოცხლის განმავლობაში მნიშვნელოვანი ქონება დააგროვა, ძირითადად, ამ გამოგონების წყალობით. <ref>{{cite web |url=http://www.schoolforchampions.com/biographies/nobel.htm |title=Biography of Alfred Nobel – Succeed through Studying Biographies |publisher=School for Champions |date=2001-12-08 |accessdate=2010-01-15 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120314000058/http://www.schoolforchampions.com/biographies/nobel.htm |archivedate=14 March 2012 |df=dmy-all }}</ref> [[1896]] წელს ნობელი გარდაიცვალა ინსულტით [საჭირო გახდა ციტატა]იტალიაში, საკუთრ ვილაში, სან რემოში, სადაც ის სიცოცხლის ბოლო პერიოდში ცხოვრობდა. <ref name="sweden1">{{cite web |url=http://www.sweden.se/upload/Sweden_se/english/factsheets/SI/SI_FS15aa_Nobel_Prize-in_Sweden_and_the_world/The_Nobel_Prize_in_Sweden_and_the_world_FS15aa_Low.pdf |title=Si-Facts_FS15b_ENG.bak |accessdate=2010-01-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831163044/http://www.sweden.se/upload/Sweden_se/english/factsheets/SI/SI_FS15aa_Nobel_Prize-in_Sweden_and_the_world/The_Nobel_Prize_in_Sweden_and_the_world_FS15aa_Low.pdf |archive-date=31 August 2010 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref name="thelocal1">AFP, [http://www.thelocal.se/14776/20091005/ "Alfred Nobel's last will and testament"] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20091009110708/http://www.thelocal.se/14776/20091005/ |date=9 October 2009 }}, ''[[The Local]]''(5 October 2009): accessed 14 January 2009.</ref><ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/nobel_alfred.shtml |title=History – Historic Figures: Alfred Nobel (1833–1896) |publisher=BBC |accessdate=2010-01-15}}</ref>

ნობელმა ანდერძში გამოთქვა თხოვნა, რამაც ბევრი ადამიანი გააოცა. მას სურდა, რომ მისი ფული გამოეყენებინათ პრიზებშიპრიზებად ფიზიკის, ქიმიის, მშვიდობის, ფიზიოლოგიის ან მედიცინისა და ლიტერატურის დარგში გაწეული ღვაწლისთვის. <ref name="autogenerated1"/><ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/nobelprize/article-9056008 |title=Guide to Nobel Prize |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |accessdate=2010-01-15}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ნობელმა სიცოცხლის განმავლობაში დაწერილი ჰქონდა რამდენიმე ანდერძი, უკანასკნელი დაიწერა სიკვდილამდე ერთი წლით ადრე, და იგი დადასტურებულია პარიზის შვედურ-ნორვეგიულ კლუბში 1895 წლის 27 ნოემბერს. <ref>{{cite web |url=http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=xu7j67w616m06488&size=largest |title=Archived copy |accessdate=2010-07-12 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110714080803/http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=xu7j67w616m06488&size=largest |archivedate=14 July 2011 |df=dmy-all }}</ref>ნობელმა ისურვა თავისი მთლიანი აქტივების 94%-ით, ანუ 31 მილიონი შვედური კრონით ხუთი ნობელის პრემია დაეფინანსებინა [10]. 2008 წლის მდგომარეობით, ეს თანხა შეადგენდა 186 მილიონ აშშ დოლარს.