ნობელის ფონდი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Daliladalo (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
Daliladalo (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 2:
'''ნობელის
{{cite web
| first = Birgitta
ხაზი 20:
| quote = The Nobel Foundation is a private institution established in 1900 based on the will of Alfred Nobel. The Foundation manages the assets made available through the will for the awarding of the Nobel Prize in Physics, Chemistry, Physiology or Medicine, Literature and Peace. It represents the Nobel Institutions externally and administers informational activities and arrangements surrounding the presentation of the Nobel Prize.}}</ref>
იგი ასევე ატარებს ნობელის სიმპოზიუმებს მეცნიერებაში მნიშვნელოვან
== ისტორია ==
ალფრედ ნობელი {{Audio|sv-Alfred_Nobel.ogg|Alfred Bernhard Nobel}} დაიბადა [[1833]] წლის 21 ოქტომბერს შვედეთში. ის იყო ქიმიკოსი, ინჟინერი, ინოვატორი, იარაღის მწარმოებელი და [[დინამიტი]]ს გამომგონებელი. ის ფლობდა ბოფორსს, რომელიც იყო შეიარაღების ძირითადი მწარმოებელი, რომელიც მან თავდაპირველი საქმიანობიდან გადააკეთა რკინის და ფოლადის გადასამუშავებლად. ნობელი ფლობდა 355 სხვადასხვა პატენტს, რომელთაგან ყველაზე ცნობილია დინამიტი. ნობელმა თავისი სიცოცხლის განმავლობაში მნიშვნელოვანი ქონება დააგროვა, ძირითადად, ამ გამოგონების წყალობით. <ref>{{cite web |url=http://www.schoolforchampions.com/biographies/nobel.htm |title=Biography of Alfred Nobel – Succeed through Studying Biographies |publisher=School for Champions |date=2001-12-08 |accessdate=2010-01-15 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120314000058/http://www.schoolforchampions.com/biographies/nobel.htm |archivedate=14 March 2012 |df=dmy-all }}</ref> [[1896]] წელს ნობელი გარდაიცვალა ინსულტით [საჭირო გახდა ციტატა]იტალიაში, საკუთრ ვილაში, სან რემოში, სადაც ის სიცოცხლის ბოლო პერიოდში ცხოვრობდა. <ref name="sweden1">{{cite web |url=http://www.sweden.se/upload/Sweden_se/english/factsheets/SI/SI_FS15aa_Nobel_Prize-in_Sweden_and_the_world/The_Nobel_Prize_in_Sweden_and_the_world_FS15aa_Low.pdf |title=Si-Facts_FS15b_ENG.bak |accessdate=2010-01-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831163044/http://www.sweden.se/upload/Sweden_se/english/factsheets/SI/SI_FS15aa_Nobel_Prize-in_Sweden_and_the_world/The_Nobel_Prize_in_Sweden_and_the_world_FS15aa_Low.pdf |archive-date=31 August 2010 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref name="thelocal1">AFP, [http://www.thelocal.se/14776/20091005/ "Alfred Nobel's last will and testament"] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20091009110708/http://www.thelocal.se/14776/20091005/ |date=9 October 2009 }}, ''[[The Local]]''(5 October 2009): accessed 14 January 2009.</ref><ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/nobel_alfred.shtml |title=History – Historic Figures: Alfred Nobel (1833–1896) |publisher=BBC |accessdate=2010-01-15}}</ref>
ნობელმა ანდერძში გამოთქვა თხოვნა, რამაც ბევრი ადამიანი გააოცა, <ref name="thelocal1"/> მას სურდა, რომ მისი ფული გამოეყენებინათ პრიზებში ფიზიკაში, ქიმიაში, მშვიდობაში, ფიზიოლოგიაში ან მედიცინასა და ლიტერატურაში გაწეული ღვაწლისთვის. <ref name="autogenerated1"/><ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/nobelprize/article-9056008 |title=Guide to Nobel Prize |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |accessdate=2010-01-15}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ნობელმა სიცოცხლის განმავლობაში დაწერილი ჰქონდა რამდენიმე ანდერძი, უკანასკნელი დაიწერა სიკვდილამდე ერთი წლით ადრე, და იგი დადასტურებულია პარიზის შვედურ-ნორვეგიულ კლუბში 1895 წლის 27 ნოემბერს. <ref>{{cite web |url=http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=xu7j67w616m06488&size=largest |title=Archived copy |accessdate=2010-07-12 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110714080803/http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=xu7j67w616m06488&size=largest |archivedate=14 July 2011 |df=dmy-all }}</ref>ნობელმა ისურვა თავისი მთლიანი აქტივების 94%-ით, ანუ 31 მილიონი შვედური კრონით ხუთი ნობელის პრემია დაეფინანსებინა [10]. 2008 წლის მდგომარეობით, ეს თანხა შეადგენდა 186 მილიონ აშშ დოლარს.
[[File:Alfred Nobels will-November 25th, 1895.jpg|thumb|right|400px|ალფრედ ნობელის ანდერძი 1895 წლის 25 ნოემბერი]]
| |||