[[ფაილი:Magna_Carta_(British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106).jpg|მინიატიურა|თავისუფლების დიდი ქარტია]]
'''თავისუფლების დიდი ქარტია''', ასევე ''მაგნა კარტა'' ({{lang-la|[[ლათ.]] Magna Carta Libertatum}}) — გამოიცა [[ინგლისი|ინგლისში]] [[1215]] წელს და იყო ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წინაპირობა ხანგრძლივი ისტორიული პროცესისა, რომლის შედეგად თანამედროვე [[კონსტიტუციური სამართალი]] ჩამოყალიბდა. თავისუფლების დიდი ქარტია თავდაპირველად შეიქმნა რომის პაპს, მეფე [[ჯონ უმიწაწყლო|ჯონ უმიწაწყლოსა]]ს და მის ინგლისელ ბარონთა შორის მეფის უფლებების შესახებ უთანხმოების გამო. ქარტიის თანახმად მეფეს გარკვეული უფლებები უნდა დაეთმო, დამორჩილებოდა სამართლებრივ პროცედურებს და ეღიარებინა, რომ მეფეც შეზღუდული იყო კანონით.
[[1215]] წ. ინგლისურმა არისტოკრატიამ და სასულიერო პირებმა გაილაშქრეს მეფე [[ჯონ I]] უმიწაწყლოს]] წინააღმდეგ, რადგან იგი ძალაუფლებას ბოროტად იყენებდა და ქარტიის ავტორებმა აიძულეს მეფე, ხელი მოეწერა დოკუმენტისთვის რომლითაც გარანტირებული იქნებოდა მათი უფლებები და თავისუფლებები. თავისუფლების დიდი ქარტია ლათინურ ენაზეა შედგენილი და შეიცავს პრეამბულასა და 63 მუხლს. ეს დოკუმენტი დიდი ბრიტანეთის მმართველობის სისტემის ერთგვარი საფუძველია. ინგლისში ''Magna Carta Libertatum'' განიხილება, როგორც პირველი საკონსტიტუციო აქტი. დიდი ქარტიის ორი ასლი ინახება ბრიტანეთის მუზეუმში, ლონდონში, ერთი- ლინკოლნის ტაძარში, ერთიც სოლსბრეინის ტაძარში.
''მაგნა კარტა'' აღიარებულია ინგლისის თავისუფლების ქვაკუთხედად და, მიუხედავად იმისა, რომ ის ფეოდალიზმის პერიოდის სამართლებრივი დოკუმენტია, სწორედ მან შექმნა ის საფუძვლები, რომლებმაც წარმოშვეს წინაპირობები საზოგადოებისსაზოგადოებრივ ცხოვრებაში თავისუფლებისათავისუფლების წინაპირობები და კანონისგანამტკიცეს უზენაესობის შემდგომიკანონის განმტკიცებისათვისუზენაესობა. ქარტიაში ნათქვამია, რომ „ქვემოთ დაწერილი თავისუფლებანი“ ენიჭება სამეფოს ყველა თავისუფალ ადამიანს, რათა „ფლობდნენ მათ".
ქარტიის შედეგად ეკლესია გათავისუფლდა მეფის კონტროლისგან, სასამართლოებს მიენიჭათ დამოუკიდებლობა, აღიარეს მიწის მესაკუთრეთა უფლებები და მემკვიდრეობის უფლება, გამოცხადდა გადაადგილების თავისუფლება, აიკრძალა სანქციის გარეშე საკუთარი სახლების ჩხრეკა.<ref name="სამოქალაქო განათლება">{{Cite news|url=https://civiledu.wordpress.com/2013/04/05/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%93%E1%83%98/|title=ინგლისის თავისუფლების დიდი ქარტია|}}</ref>
