ვიკიპედია

ერუშეთის მთიანეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მ მომხმარებელმა Otogi გვერდი „ერუშეთის ქედი“ გადაიტანა გვერდზე „ერუშეთის მთიანეთი“
გ ა დ ა ი წ ე რ ა
ხაზი 19:
| ვიკისაწყობი = Category:Erusheti range
}}
'''ერუშეთის მთიანეთი''', '''ერუშეთის ქედი'''<ref>{{ქე|3||მარუაშვილი ლ.|არა}}</ref><ref>{{სგსოლ|63}}</ref> — ტექტონიკურ-ვულკანური მთიანეთი საქართველოს სამხრეთი მთიანეთის დასავლეთ ნაწილში. ვრცელდება [[თურქეთი]]ს ტერიტორიაზეც. საქართველოს ფარგლებში შემოზღუდულია ჩრდლოეთიდან [[ახალციხის ქვაბული]]თ, დასავლეთიდან არსიანის ქედით, აღმოსავლეთიდან ზემო მტკვრის ხეობებით, ხოლო სამხრეთიდან სახელმწიფო საზღვრით. ჯავახეთის ზეგანს გამოეყოფა ზემო მტკვრის ხეობით. საქართველოს ფარგლებში გადაჭიმულია ჩრდილო-დასავლეთიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთისაკენ 60 კმ-ზე, მაქსიმალური სიგანე 25-30 კმ. დანაწევრებულია [[მტკვარი|მტკვრის]] მარცხენა შენაკადების ხეობებით. უმაღლესი მწვერვალი [[ზიარეთი]] (3032 მ) თურქეთშია. [[საქართველო]]ს ნაწილის უმაღლესი მწვერვალია [[გუმბათი (მთა)|გუმბათი]] (2963,8 მ). მაღალი მთებია: [[ვანის მთა]] (2736 მ), [[შაბანიბელი]] (2646), [[საცხვარია]] (2587 მ), [[შუაკარავი]] (2562 მ), [[თლილი (მთა)|თლილი]] (2474 მ) და სხვა. ერუშეთის მთიანეთი აგებულია ნეოგენური გოდერძის წყებით ლავებითა და ტუფებით. ლავათა შემადგენლობა ცვალებადობს ბაზალტიდან ანდეზიტ-დაციტამდე. ერუშეთის მთიანეთის გაშტოებებიდან მნიშვნელოვანია [[შუაკარავის ქედი]] და [[ვანისქედი]]. საერთო მორფოლოგიური თვისებებით ერუშეთის მთიანეთი წარმოადგენს შუალედურ ოროგრაფიულ ერთეულს ქედსა და მთიანეთს შორის. ქედებთან მას აკავშირებს მთავარი წყალგამყოფის საკმაოდ მკაფიო გამოვლენება, ფერდობების ხშირი და ღრმა ეროზიული დანაწევრება; მთიანეთის ნიშნები გამოხატულია ზედა ჰიფსომეტრიული სარტყლების სიფართოვეში — მაღლა მდებარე დამრეც, სუსტად დანაწევრებულ ტალღოვან ზედაპირებში, რომლებიც მდინარეთაშუეთს ქმნიან.
'''ერუშეთის ქედი''', ''ერუშეთის მთიანეთი''<ref>{{ქე|3||მარუაშვილი ლ.|არა}}</ref><ref>{{სგსოლ|63}}</ref><ref>{{სგსოლ|40|სსრ}}</ref><ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=76230 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი, თბ., 2006]</ref> — ტექტონიკურ-ვულკანური ქედი სამხრეთ [[საქართველო]]ს ვულკანური ზეგნის დასავლეთ ნაწილში. ვრცელდება [[თურქეთი]]ს ტერიტორიაზეც. აგებულია ნეოგენური გოდერძის წყებით -— ლავებითა და ტუფებით. ლავათა შემადგენლობა ცვალებადობს ბაზალტიდან ანდეზიტ-დაციტამდე. უმაღლესი მწვერვალი [[ზიარეთი]] (3032 მ) თურქეთშია. საქართველოს ნაწილის უმაღლესი მწვერვალია გუმბათი (2964 მ). ერუშეთის ქედი დანაწევრებულია [[მტკვარი|მტკვრის]] მარცხენა შენაკადების ხეობებით. მაღალი მთებია: [[გუმბათი (მთა)|გუმბათი]], [[ვანისმთა]], [[შუაკარავი]] და [[თლილი (მთა)|თლილი]]. ატარებს მეოთხეული გამყინვარების ნიშნებს, 2000 მ სიმაღლემდე შემოსილია შერეული ტყით, თხემური ზონა სუბალპური და ალპური მდელოებს და მდელო-სტეპებს უკავია.
ერუშეთის მთიანეთის ჰიფსომეტრიულ განვითარებასთან ერთად მკაფიოდ იკვეთება ლანდშაფტური ზონალობა, სადაც მისი ტყიანი სარტყელი 2000–2200 მდე ადის. ეს
საშუალო სიმაღლის მთიანი პლატო მასივის ზედაპირი დანაწევრებულია ღრმად ჩაჭრილი ხეობებით, თუმცა მათი წყალგამყოფების მორფოლოგია მთლიანობაში წარმოგვიდგება პლატოსებური ზედაპირით, გართულებული ცალკეული გუმბათისებური ამაღლებებით. მათ მაღალი ჰიფსომეტრიული დონეებით რელიეფი გართულებულია მეოთხეულის გამყინვარების ფორმებით. თხემური ზონა სუბალპური და ალპური მდელოებს და მდელო-სტეპებს უკავია.
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ერუშეთის_მთიანეთი“-დან