ლუქსემბურგი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ 176.221.171.236-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Mehman97-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია იარლიყი: სწრაფი გაუქმება |
მNo edit summary |
||
ხაზი 82:
}}
'''ლუქსემბურგი''' ({{lang-lb|Lëtzebuerg}}; {{lang-de|Luxemburg}}) ''ოფიციალურად'' '''ლუქსემბურგის დიდი საჰერცოგო''' ({{lang-lb|Groussherzogtum Lëtzebuerg}}; {{lang-fr|Grand-Duché de Luxembourg}}; {{lang-de|Großherzogtum Luxemburg}}) — [[ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები|ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფო]] [[დასავლეთი ევროპა|დასავლეთ ევროპაში]]. [[დასავლეთი]]თ და [[ჩრდილოეთი]]თ [[ბელგია]]ს, [[აღმოსავლეთი]]თ [[გერმანია]]ს და [[სამხრეთი]]თ [[საფრანგეთი|საფრანგეთს]] ესაზღვრება. [[დედაქალაქი]] [[ლუქსემბურგი (ქალაქი)|ლუქსემბურგი]], [[ბრიუსელი (რეგიონი)|ბრიუსელთან]] და [[სტრასბური|სტრასბურგთან]] ერთად, [[ევროპის კავშირი|ევროკავშირის]] სამი ოფიციალური დედაქალაქიდან ერთ-ერთია, სადაც განლაგებულია ევროკავშირის სასამართლო და ევროკავშირის უმაღლესი იურიდიული ორგანო. ქვეყნის კულტურა, მოსახლეობა და ენა, გადაჯაჭვულია მეზობლებზე, რაც არსებითად [[ფრანგული კულტურა|ფრანგული]] და [[გერმანიის კულტურა|გერმანული კულტურის]] ნარევია. მეზობელი ქვეყნების მხრიდან რიგი შემოსევების შემდეგ, განსაკუთრებით [[ლუქსემბურგი მეორე მსოფლიო ომში|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს, ქვეყანას გაუჩნდა [[მედიაცია|მედიაციის]] ნება საფრანგეთსა და გერმანიას შორის, რაც გამოიწვია ევროკავშირის შექმნა.<ref>{{cite book|year=2010|title=History: The Definitive Visual Guide|location=New York, New York|publisher=Dorling Kindersley Limited|pages=452–453|isbn=978-0-7566-7456-4}}</ref>
ქვეყანა შედგება ორი ძირითადი რეგიონისგან: ''ესლინგი'', ქვეყნის ჩრდილოეთი ნაწილი და [[არდენები]]ს ნაწილი, და ''გუტლენდი'' („კარგი მიწა“), ქვეყნის სამხრეთი ნაწილი.<ref>{{cite web|url=http://www.gouvernement.lu/publications/luxembourg/tout_savoir/Tout_savoir_EN_2010.pdf |title= Everything you need to know about the Grand Duchy of Luxembourg}}</ref> 2,586 კმ² ფართობით, ქვეყანა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე პატარა სუვერენული სახელმწიფოა (დაახლოებით იგივე ზომისაა, როგორიც [[როდ-აილენდი]]ა და ნორტჰამპტონშირია).<ref name="europa1">{{cite web|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tps00001&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1|title=Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table |publisher=Epp.eurostat.ec.europa.eu|accessdate=21 February 2010}}</ref> 2012 წელს ოქტომბერში, ლუქსემბურგის მოსახლეობამ 524,853 კაცი შეადგინა და გახდა ევროპის მე-8 ყველაზე ნაკლებად დასახლებული ქვეყანა.<ref>[http://www.statistiques.public.lu/en/news/population/population/2012/07/20120711/index.html "The first results of the population census"], ''Statistics Portal, Luxembourg''. Retrieved 12 July 2012.</ref> ქვეყანა [[კონსტიტუციური მონარქია]]ა წარმომადგენლობითი დემოკრატიით, რომელსაც ხელმძღვანელობს დიდი ჰერცოგი [[ანრი (ლუქსემბურგის დიდი ჰერცოგი)|ანრი]]. ლუქსემბურგი მსოფლიოს დარჩენილი ერთადერთი დიდი საჰერცოგოა. ლუქსემბურგი განვითარებული ქვეყანაა, განვითარებული ეკონომიკით და გაეროს 2014 წლის მონაცემებით, მსოფლიოში [[ქვეყნების სია ერთ სულ მოსახლეზე მშპ-ის (მუპ) მიხედვით|ყველაზე მაღალი მშპ-თი (მუპ) ერთ სულ მოსახლეზე]]. ქვეყნის ცენტრალური მდებარეობა, ისტორიულად მიანიჭა მას დიდი სტრატეგიული მნიშვნელობა. თავდაპირველად დაარსდა, როგორც [[რომის იმპერია|რომაული]] ციხესიმაგრე, ადრეული შუა საუკუნეებში, იგი მსახურობდა სასიცოცხლო ციხესიმგრეთ [[ფრანკთა სახელმწიფო|ფრანგებისთის]], ასევე XVI-XVII საუკუნეებში, დასაყრდენი იყო ესპანეთის გზაზე.
| |||