ლუარსაბ შარაშიძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 10:
[[1946]]-[[1949]] წლებში სწავლობდა ასპირანტურაში სამედიცინო ინსტიტუტში პათოლოგიური ანატომიის კათედრაზე, სადაც შემდეგში მუშაობდა ასისტენტად, დოცენტად და პროფესორად.
 
[[1950]] წელს დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია; [[1951]]-[[1956]] წლებში თბილისის ტუბერკულოზის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის პათომორფოლოგიური განყოფილების გამგეა.
 
[[1951]] წლეს მან საქართველოში პირველად დანერგა ნეირომორფოლოგიური კვლევის უახლესი მეთოდები თბილისის ტუბერკულოზის ინსტიტუტის პათომორფოლოგიურ განყოფილებაში.
 
[[1952]]-[[1953]] წლებში პირველად მის მიერ დამტკიცებულ იქნა, რომ ტუბერკულოზის აღმოცენება, ლოკალიზაცია, მიმდინარეობა და გამოსავალი უშუალოდ დამოკიდებული იყო საინერვაციო მექანიზმების მდგომარეობაზე. [[1954]] წელს კი პირველმა დაადგინა, რომ შესაძლებელია მიკრობის არაპათოგენური შტამების მიღება; განსაზღვრა ადამიანის აქტინომიკოზის ფორმები, რაც ახალი ვაქცინების შემუშავებას ეხმარება და მისი ეს მონაცემები შეტანილია დიდ საბჭოთა ენციკლოპედიაში.
 
[[1956]] წ.წელს პირველად საქართველოში დანერგა  ციტოქიმიური კვლევის მეთოდები: ტეტრაზონული რეაქცია (არომატული ამინომჟავების გამოსავლინებლად), დდდ რეაქცია (ცილების თიოლური ჯგუფის გამოსავლინებლად) და შიფ-იოდის მჟავას რეაქცია.
1954 წ. პირველმა დაადგინა, რომ შესაძლებელია მიკრობის არაპათოგენური შტამების მიღება; განსაზღვრა ადამიანის აქტინომიკოზის ფორმები, რაც ახალი ვაქცინების შემუშავებას ეხმარება და მისი ეს მონაცემები შეტანილია დიდ საბჭოთა ენციკლოპედიაში.
 
[[1957]] წელს მან პირველად საქართველოში ექსპერიმენტალური და კლინიკური ქირურგიის ს/კ ინსტიტუტში დააარსა ციტოჰისტოქიმიის განყოფოილება, რომელსაც ხელმძღვანელობდა 1973  წლამდე. ამ პერიოდში, ამ განყოფილებაში მის მიერ ჩატარებული მეცნიერული კვლევების შედეგებმა სახელი გაუთქვა მას და მის განყოფილებას საბჭოთა კავშირსა და მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში. მისი გვარი შეტანილია დიდ საბჭოთა და სამედიცინო ენციკლოპედიებში და მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის სამედიცინო სახელმძღვანელოებში.
1956 წ. პირველად საქართველოში დანერგა  ციტოქიმიური კვლევის მეთოდები: ტეტრაზონული რეაქცია (არომატული ამინომჟავების გამოსავლინებლად), დდდ რეაქცია (ცილების თიოლური ჯგუფის გამოსავლინებლად) და შიფ-იოდის მჟავას რეაქცია.
 
[[1958]] წ. -წელს პირველად გამოიყენა აბსორბციული მიკროფოტომეტრირება აპარატ „მუფ-5“-ის საშუალებით ნუკლეინის მჟავების და ცილების რაოდენობის განსაზღვრისათვის.
1957 წელს მან პირველად საქართველოში ექსპერიმენტალური და კლინიკური ქირურგიის ს/კ ინსტიტუტში დააარსა ციტოჰისტოქიმიის განყოფოილება, რომელსაც ხელმძღვანელობდა 1973  წლამდე. ამ პერიოდში, ამ განყოფილებაში მის მიერ ჩატარებული მეცნიერული კვლევების შედეგებმა სახელი გაუთქვა მას და მის განყოფილებას საბჭოთა კავშირსა და მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში. მისი გვარი შეტანილია დიდ საბჭოთა და სამედიცინო ენციკლოპედიებში და მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის სამედიცინო სახელმძღვანელოებში.
 
1959წ.[[1959]] -წელს პირველმა გამოაქვეყნა პრაქტიკული სახელმძღვანელო ციტოჰისტოქიმიაში.
1958 წ. - პირველად გამოიყენა აბსორბციული მიკროფოტომეტრირება აპარატ „მუფ-5“-ის საშუალებით ნუკლეინის მჟავების და ცილების რაოდენობის განსაზღვრისათვის.
 
1959-1960 წწ. -წლებში პირველი ქართველი მეცნიერი იყო, რომელიც წარსდგა ციტოქიმიური კვლევის შედეგებით პათომორფოლოგთა საკავშირო ყრილობაზე ხარკოვში და ციტოჰისტოქიმიკოსთა პირველ მსოფლიო კონგრესზე პარიზში.
1959წ. - პირველმა გამოაქვეყნა პრაქტიკული სახელმძღვანელო ციტოჰისტოქიმიაში.
 
1959-1960 წწ. - პირველი ქართველი მეცნიერი იყო, რომელიც წარსდგა ციტოქიმიური კვლევის შედეგებით პათომორფოლოგთა საკავშირო ყრილობაზე ხარკოვში და ციტოჰისტოქიმიკოსთა პირველ მსოფლიო კონგრესზე პარიზში.
 
1960 წელს დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია და 1963 წელს მიენიჭა პროფესორის წოდება პათომორფოლოგიის დარგში.
 
1960წ.1960 -წლეს პირველად საქართველოში გამოაქვეყნა მონოგრაფია სიმსივნეების ციტოჰისტოქიმიის შესახებ.
 
1962წ.1962 -წელს პირველი ქართველი მეცნიერი იყო, რომელიც არჩეულ იქნა საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდიუმთან არსებულ ციტოლოგიის საპრობლემო კომისიის წევრად.
 
[[1963]] წ.წელს - პირველისპირველი ქართველი მეცნიერი იყო, რომელიც არჩეულ იქნა ნაციონალური კომიტეტის წევრად ციტოჰისტოქიმიაში გამოჩენილ საბჭოთა და უცხოელ მეცნიერებთან ერთად.
 
[[1964]] წ. -წელს პირველად სქართველოში ჩაატარა I საკავშირო სიმპოზიუმი სიმსივნეების ციტოჰისტოქიმიაში.
 
[[1968]] წ. -წელს პირველმა შეიმუშავა უჯრედთა შენების ახალი სამუშაო სქემა, რომელიც ცხადჰყოფს ყველა უჯრედული და უჯრედშიდა მემბრანების ერთიანობას და მათ სტრუქტურულ-სივრცობრივ ურთიერთდამოკიდებულებას ციტოპლაზმას, ბირთვსა და ბირთვაკს შორის.
 
[[1971]] წ. -წელს პირველად შეიმუშავა დნმ-ის გამოვლინების ახალი ციტოქიმიური მეთოდი სითბური ჰიდროლიზის გარეშე.
 
[[1972]] წ. -წელს პირველად საქართველოში მისი ხელმძღვანელობით ჩატარდა საბჭოთა კავშირ-პოლონეთის სიმპოზიუმი ციტოქიმიური მეთოდების გამოყენების შესახებ ონკოლოგიაში.
 
1973 წ. -წელს პირველად მის მიერ იქნა შემუშავებული და მოწოდებული უჯრედთა დიფერენციაციის მატურაციის ინდექსი, რომელიც წარმატებით გამოიყენება სიმსივნეთა დიფერენციალურ დიაგნოსტიკაში.
 
[[1973]] წ. -წელს პირველმა აღმოაჩინა სისმსივნური უჯრედის ბირთვში ორმაგი ფორმის რნმ: ლაბილური (აუცილებელი გამრავლებისათვის) და სტაბილური (აუცილებელი მომწიფებისათვის); ასევე აღმოაჩინა ლაბილური რნმ-ის რაოდენობის სიჭარბე სიმსივნურ უჯრედებში და მისი გამოცლით ქსოვილოვან კულტურებში დააჩქარა უჯრედის მომწიფება.
 
[[1973]]-1975წწ.[[1975]] - თბ.წლებში ონკოლოგიის ს/კსამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის დირექტორია.
 
1974 წ. -წელს პირველად მეცნიერულად დაასაბუთა კანცეროგენეზის სრულიად ახალი კონცეფცია და დაადგინა, რომ ქიმიური კანცეროგენების ზეგავლენით ქსოვილებში მიმდინარე ჰიპერპლაზიური პროცესები განპირობებულია არა უჯრედების მიტოზური აქტივობის გაძლიერებით, არამედ უჯრედების გამრავლებისა და მომწიფების პროცესების დათრგუნვით. მისი, ეს მონაცემები შეტანილია დიდ საბჭოთა ენციკლოპედიაში.
 
[[1974]] წ. -წელს პირველმა დააყენა საკითხი საქართველოში ონკოლოგიის სამეცნიერო ცენტრის შექმნის აუცილებლობის შესახებ, რაც ედუარდ შევარდნაძესთან, საბჭოთა კავშირის ჯანდაცვის მინისტრთან, აკად. ბორის პეტროვსკისთან და მოსკოვის ონკოლოგიის სამეცნიერო ცენტრის დირექტორთან, აკად. ნიკოლოზ ბლოხინთან შეთანხმებით  წარმატებით დააგვირგვინა და 1975 წელს დააფუძნა და შექმნა საქართელოს ონკოლოგიის სამეცნიერო ცენტრი, რომლის პირველი დირექტორი გახდა. საქართველოს ონკოლოგიური ცენტრი საბჭოთა კავშირში იყო მესამე, მოსკოვის და ლენინგრადის ონკოცენტრების შემდეგ.
 
[[1975]]-[[1988 წწ. -]]  საქართველოს ონკოლოოგიის სამეცნიერო ცენტრის დირექტორია. 1977 წლიდან მისი ინიციატივით ონკოცენტრში პირველად ჩამოყალიბდა 20-მდე ახალი პროფილის კლინიკური, თეორიული და საორგანიზაციო განყოფილება და ლაბორატორია: ქიმიური კანცეროგენეზის, ფუნქციური დიაგნოსტიკის, საორგანიზაციო მეთოდური, სამეცნიერო ინფორმატიკისა და პატენტმცოდნეობის, მამოლოგიის, აბდომინალური, უროლოგიური, პროქტოლოგიური, თორაკალური, ბავშვთა ოკნოლოგიის, ენდოსკოპიური, თავისა და კისრის, კანის, რბილი ქსოვილების და ძვლების, ანესთეზიის, ინტენსიური თერაპიისა და რეანიმაციის,  კრიოქირურგიული, რეფლექტოთერაპიის, იმონოლოგიური, ბაქტერიოლოგიური, ჰემატობლასტოზების, ქიმიოთერაპიის და რადიოლოგიის.
 
[[1975]]-[[1980]] წწ.წლებში პირველად მისი უშუალო ხელმძღვანელობით რესპუბლიკის მასშტაბით, სხვადასხვა ქალაქებში (ქუთაისი, ბათუმი და სხვა) ჩამოყალიბდა ციტოლოგიური ლაბორატორიები.
 
მან პირველმა განახორხციელა საქართველოში ონკოლოგიური სამსახურის ფუნდამენტალური რეორგანიზაცია და სრულყოფა, საქართველოს მთელ რიგ რაიონებში შექმნა ონკოლოგიური მომსახურეობის ახალი ქსელი, გაიხსნა ონკოლოგიური პროფილის დისპანსერები და პოლიკლინიკები. ლ. შარაშიძის ძალისხმევით დაიწყო ონკოლოგიური პაცინეტების კვლევის, პრევენციის და მკურნალობისადმი მეცნიერული მიდგომის ახალი ეპოქა საქართვველოში.
 
[[1960]]-1988წწ.[[1988]] -წლებში ერთადერთი ქართველი და საბჭოთა მეცნიერია, რომელიც იყო პათომორფოლოგთა, ციტოჰისტოქიმიკოსთა და ონკოლოგთა ყველა საკავშირო და მსოფლიო კონფერენციის, სიმპოზიუმის და კონგრესის მონაწილე, სხდომების ხელმძღვანელი და მომხსენებელი რუსულ და ინგლისურ ენებზე (პოლონეთი, რუსეთი, რუმინეთი, იუგოსლავია, საფრანგეთი, გერმანია, იაპონია, აშშ, არგენტინა და სხვა).
 
იგი გახლდათ ავტორი  10 მონოგრაფიის და 300-მდე სამეცნიერო ნაშრომის ქართულ,  რუსულ, ინგლისურ და ფრანგულ ენებზე,
Line 69 ⟶ 67:
ლ. შარაშიძეს ჰქონდა 50 წლის სამეცნიერო და პედაგოგირი მუშაობის სტაჟი პათოლოგანატომიაში, ციტოჰისტოქიმიასა და ონკოლოგიაში. იგი გახლდათ არაორდინალური მოვლენა მეცნიერებაში, სამედიცინო აზროვნების ელვარე გამობრწყინება, განგებისგან დაჯილდოვებული ხალასი ნიჭით, სხარტი აზროვნებით, შეუდარებელი მეცნიერული ალღოთი და განსაცვიფრებელი შრომისუნარიანობით. მას ჰქონდა ცოდნის ფართო დიაპაზონი, რომელიც მოიცავდა როგორც ფუნდამენტურ მედიცინას, ასევე თეორიულ და კლინიკურ მედიცინას. გახლდათ გამოჩენილი ნოვატორი, წერდა ლექსებს, ხატავდა, [სურათი ა,ბ,გ,დ] გატაცებული იყო ფეხბურთით და ჭადრაკით.
 
ლუარსაბ შარაშიძე გარდაიცვალა [[1991]] წლის  [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]] 68 წლის ასაკში თავის სამუშაო მაგიდასთან, თავის მიკროსკოპთან . დაკრძალულია თბილისში, საბურთალოზესაბურთალოს მეცნიერთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში.
 
გამოჩენილი მეცნიერი და საზოგადო მოღვაწე, უკიდეგანოდ შეყვარებული საქართველოზე, მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე, პროფესორი ლუარსაბ შარაშიძე ერთგულად ემსახურა თავის სამშობლოს და ახალგაზრდა მეცნიერთა მთელი პლეადა აღუზარდა მას.