კოლხეთის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
68.196.57.162-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Lasha-george-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
იარლიყი: სწრაფი გაუქმება
ხაზი 37:
* <small>([[ძვ. წ. IV საუკუნე|ძვ. წ. IV]]–[[ძვ. წ. II საუკუნე|II]])</small>}}
|ქალაქები = [[პიტიუნტი]], <br />[[დიოსკურია]]<ref>[http://bse.sci-lib.com/article028533.html Диоскуриа́да, БСЭ.]</ref>, [[ტრაპიზონი]].
|ენა = კოლხური[[ქართველური ენები|ქართველური]]
|ვალუტა = [[კოლხური თეთრი]]
|ფართობი = 44 785 [[კმ²]]
ხაზი 89:
}}
 
ძველ გეოგრაფიაში, კოლხეთი ან კოლხა ({{lang-grc|Κολχίς}}, {{lang-el|Κολχίδα}}, {{Lang-lzz|კოლხა}}. ძველი ქართული წყაროების მიხედვით, [[ეგრისი]].) იყო ძველი კოლხურიქართული სამეფო და რეგიონი<ref>Marc Van de Mieroop, A History of the Ancient near East, C. 3000–323 BC (2003), p 265</ref> კავკასიაში, მნიშვნელოვანი როლის შემსრულებელი ქართველი ერის<ref>Charles Burney and David Marshal Lang, The Peoples of the Hills: Ancient Ararat and Caucasus (1973), p. 38
<br /> Oliver Wardrop, The Kingdom Of Georgia: Travel In A Land Of Women, Wine And Song (1888)</ref> ეთნიკურ და კულტურულ ფორმირებაში. კოლხეთის სამეფომ, როგორც ადრეულმა კოლხურმაქართულმა სახელმწიფომ, მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა შუა საუკუნეების ქართული სახელმწიფოებრიობის განვითარებაში [[იბერია|იბერია]]-ქართლის სამეფოში<ref>David Braund, Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC-AD 562 (1994) <br /> W.E.D. Allen, A history of the Georgian people (1932), p. 123 </ref>გაერთიანების შემდეგ.
 
ამჟამად ძირითადად დასავლეთ საქართველოს ნაწილი, [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნულ მითოლოგიაში]] [[აიეტი (მითოლოგია)|აიეტის]] და [[მედეა (კოლხი)|მედეას]] სამშობლო და [[არგონავტები|არგონავტების]] დანიშნულების ადგილი, ასევე ითვლებოდა [[ამაზონები|ამაზონების]] ერთ-ერთ სამკვიდროდ. ძველი არეალი, წარმოდგენილი დასავლეთ საქართველოს ადრეკლასობრივ სახელმწიფოებრივ გაერთიანებად, ჩამოყალიბდა [[სამეგრელო|სამეგრელოს]], [[იმერეთი|იმერეთის]], [[გურია|გურიის]], [[აჭარა|აჭარის]], [[სვანეთი|სვანეთის]], [[რაჭა|რაჭის]], [[აფხაზეთი|აფხაზეთის]] და თანამედროვე თურქეთის ტერიტორიების [[რიზეს პროვინცია|რიზეს]], [[ტრაპიზონის პროვინცია|ტრაპიზონის]] და [[ართვინის პროვინცია|ართვინის]] პროვინციებში მოსახლე ტომების მზარდი კონსოლიდაციის შედეგად. თანამედროვე [[ქართველები|ქართველი ერის]] ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტი, [[კოლხები]], როგორც ჩანს, შუა [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანაში]] დამკვიდრდნენ კავკასიაში<ref>David Marshal Lang, The Georgians (1965), p 59.</ref>.
ხაზი 97:
[[ფაილი:Kolkhis coğrafya.jpg|thumb|280px|right|კოლხეთის გეოგრაფია. კოლხეთის თანამგზავრული ფოტო: [[შავი ზღვა]], [[კოლხეთის დაბლობი]] და [[კავკასიის მთები]].]]
[[ფაილი:Map_of_Colchis,_Iberia,_Albania,_and_the_neighbouring_countries_ca_1770.jpg|thumb|280px|left|კოლხეთის, იბერიის, ალბანეთის და მეზობელი ქვეყნების რუკა. ლონდონი, ~ 1770.]]
კოლხეთის სამეფო, არსებული ძვ. წ. VI–I საუკუნეებში, ითვლება, უძველესპირველ ქართულ სახელმწიფოდ<ref>Stuart J. Kaufman, Modern Hatreds, Symbolic Politics of Ethnic War (2001), p. 91.</ref> მცირე აზიაში. პროტო-ქართული ტომობრივი კავშირი, წარმოშობილი ძვ. წ. XIII საუკუნის ბოლოს, აღმოსავლეთ შავი ზღვის სანაპიროზე, მოგვიანებით ჩამოყალიბდა კოლხეთის სამეფოდ<ref>David Braund, Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC-AD 562 (1994)</ref>. კლასიკური ავტორების თანახმად, კოლხეთს სამხრეთ-დასავლეთით ესაზღვრებოდა [[პონტო]], დასავლეთით [[პონტოს ზღვა]] მდინარე კორაქსამდე (მდინარე [[ბზიფი]]), ჩრდილოეთით დიდი კავკასიონის მთაგრეხილი, რომლის იქით [[სარმატები|სარმატია]] მდებარეობდა, აღმოსავლეთით [[იბერია]] და მცირე კავკასიის მთაგრეხილი, ხოლო სამხრეთით [[სომხეთი]]. [[სტრაბონი|სტრაბონის]] მიხედვით კოლხეთი იწყებოდა [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონიდან]]; [[პტოლემე|პტოლემეს]] მიხედვით კი პონტოს ზღვა [[ფაზისი (მდინარე)|მდინარე ფაზისამდე]] (ამჟ. [[რიონი]]) ადიოდა. [[ბიჭვინთა|პიტიუსი]] იყო [[კოლხები|კოლხების]] ბოლო ქალაქი ჩრდილოეთში.
 
სახელწოდება კოლხეთი პირველად მოხსენიებულია [[ესქილე|ესქილეს]] და [[პინდაროსი|პინდაროსის]] მიერ. უფრო ადრეული მწერლები მას მოიხსენიებენ [[აია (მითოლოგია)|აიას]] სახელით, მითური მეფე აიეტის სამფლობელოდ. მთავარი მდინარე [[ფაზისი (მდინარე)|ფაზისი]], ზოგიერთი მწერლის მიხედვით, კოლხეთის სამხრეთ საზღვარია, მაგრამ, უფრო სავარაუდოდ, მიედინება ამ ქვეყნის შუაგულში კავკასიონიდან სამხრეთ-დასავლეთით [[პონტოს ზღვა|ევქსინოსამდე]], და ატიკიტოსამდე ({{lang-grc|Ἀττίκιτος}})<ref>[https://en.wiktionary.org/wiki/Atticitus Atticitus]</ref> (ამჟ. [[ყუბანი]], მდინარე [[მეოტები|მეოტების]] ქვეყანაში).