1905 წლის რევოლუცია აფხაზეთში: განსხვავება გადახედვებს შორის

 

== 1905 წლის რევოლუცია აფხაზეთში ==

 

 

გუდაუთაში რევოლუციურ მოძრაობას სოციალ-დემოკრატი, შემდგომში საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრი, ეროვნებით აფხაზი [[ვასილ გურჯუა]] ხელმძღვანელობდა.

 

 

სოციალ-დემოკრატი არზაყან ემუხვარის მეთაურობით მოქმედმა სოხუმის რევოლუციურმა მოძრაობამ [[1905]] წლის ოქტომბერ-ნოემბერში ფაქტობრივი ძალაუფლება აიღო ხელში, მოქალაქეებმა ბოიკოტი გამოუცხადეს საიმპერიო რეჟიმს. რევოლუციურმა მოძრაობამ მოუწოდა ქალაქის საბჭოს თავსა და ხმოსნებს დაეტოვებინათ მანდატები და ჩაეტარებინათ ხმოსანათა დემოკრატიული არჩევნები. რევოლუციონერებმა ჩამოაყალიბეს სახალხო მილიცია, რომელიც ვალდებულებას იღებდა ქალაქში წესრიგის დამყარებაზე და მშვიდობანობის შენარჩუნებაზე. ქალაქის მმართველობამ რევოლუციონერების მოთხოვნები არ დააკმაყოფილა. ადგილობრივი მმართველობის ამგვარი პასუხის საპირისპიროდ რევოლუციონერებმა ხელისუფლებას სრული ბოიკოტი გამოუცხადეს. სოხუმის მოსახლეობამ შეწყვიტა ყოველგვარი გადასახადის გადახდა. საყოველთაო გაფიცვისა და ბოიკოტის შედეგად ქალაქის საბჭოს ხმოსნებმა ქუთაისის გუბერნიის ხელმძღვანელს [[ვლადიმერ სტაროსელსკი]]ს მიმართეს გადადგომის მოთხოვნით.

 

 

[[1905]] წლის ოქტომბერში იმპერატორი ნიკოლოზ II იძულებული გახდა დასთანხმებოდა რევოლუციის მონაწილეებსა და დემოკრატიული რეფორმების დაწყების ბრძანება გაეცა. იმპერატორმა 1905 წლის 17 ოქტომბერს [[ოქტომბრის მანიფესტი|მანიფესტი]] გამოსცა, რომლითაც მოქალაქეებს მიწის, შრომის, განათლების, ნაციონალურ და დემოკრატიულ რეფორმებს ჰპირდებოდა. მანიფესტის თანახმად რუსეთის იმპერიაში დემოკრატიულად აირჩევდნენ საკანონმდებლო ორგანოს, სრულიად რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროს, რომელის გარეშეც იმპერატორი და მთავრობის მინისტრები ვერ მიიღებდნენ ვერც ერთ მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებას. მანიფესტის თანახმად რევოლუციური მოძრაობის მონაწილეთა წინააღმდეგ არ გატარდბეოდა სადამსჯელო ღონისძიებები.

თავდაპირველად დემოკრატიული რეფორმების გატარება დაიწყო, თუმცა პარალელურად გამკაცრდა საიმპერიო ხელისუფლების მოქმედებებიც. [[1906]] წლიდან დააკავეს და გაასამართლეს ასეულობით რვეოლუციონერი, მათ შორის ახლად შემოღებული სახელმწიფო სათათბიროს პირველი და მეორე მოწვევის დეპუტატები. იმპერიის მასშტაბით შემცირდა რევოლუციონერთა საპროტესტო მანიფესტაციების მასშტაბებეიც. საბოლოოდ კი 1905 წლის იანვარში დაწყებული დემოკრატიული რევოლუცია [[1907]] წლის ივნისში მარცხით დასრულდა. გაძლიერდა საიმპერიო რეჟიმის ტერორი, კიდევ უფრო გააქტიურდა რევოლუციურ მოძრაობაში მონაწილე პირთა მასობრივი დევნა, დაპატიმრება და გადასახლებები.

 

 

[[1907]] წელს დააპატიმრეს გუდაუთის რევოლუციური მოძრაობის ხელმძღვანელი ვასილ გურჯუა. აფხაზ პოლიტიკოსს რეჟიმი რევოლუციური მოძრაობის ხელმძღვანელობასთან ერთად საზღვარგარეთიდან იარაღის უკანონო შემოტანასაც ედავებოდა. ვასილ გურჯუას სასამართლომ ერთწლიანი პატიმრობა მიუსაჯა, თუმცა შემდგომში სასჯელის ვადა გაუგრძელეს და ჯამში ორწელნახევარზე მეტი გაატარა მეტეხის ციხეში.

 

 

== ლიტერატურა ==