ვიკიპედია

ნინო ნაკაშიძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{მმ*|ნაკაშიძე}}
{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''ნინო იოსების ასული ნაკაშიძე''' (ქალიშვილობის გვარია ''ანთაძე'') (დ. [[131 იანვარი]], [[1872]], [[ბახვი]], [[ოზურგეთის მაზრა]] — გ. [[2 ივლისი]], [[1963]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მწერალი და საზოგადო მოღვაწე.
 
==ბიოგრაფია==
დაიბადა გლეხის, იოსებ ანთაძის, ოჯახში. პირველად სოფლის დაწყებით სასწავლებელში მიიყვანეს, სადაც მისი მასწავლებლები იყვნენ ნინო და [[გიგო შარაშიძე|გიგო შარაშიძეები]]. შემდეგ გადაიყვანესოჯახი გადასახლდა [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]ს და ნინო შეიყვანეს ოზურგეთის ქალთა ორკლასიან სასწავლებელში, სადაც მისი მასწავლებლები იყვნენ ნინო ქიქოძე და [[მარიამ დემურია]]. 1892 წელს დამთავრა დაამთავრა თბილისის საბებიო ინსტიტუტი და პეტერბურგის ქალთა კურსებზე ისმენდა ლექციებს. 1892ამავე წელს გაიცნო მომავალი მეუღლე, პუბლიცისტი [[ილია ნაკაშიძე]], 1894 წელს დაქორწინდა მასზე და მიიღო მისი გვარი. 19021893 წელს გამოაქვეყნა პირველი ლექსი „იმედი“ ჟურნალ „კვალში“<ref>ჟურნალი „კვალი“ N22 — 1902 წ.</ref>. მეუღლესთან ერთად მოსკოვში გადავიდა საცხოვრებლად. იქ 1903 წლამდე მან გამოაქვეყნა მისი პირველი ნაწარმოებები „შობა“, „დამნაშავე“, მათ შორის პირველი მნიშვნელოვანი მოთხრობა „ძიძა“. 1904 წელს მარიამ დემურიამ და ნინო ნაკაშიძემ საბავშვოდაამთავრა ჟურნალიკერძო „ნაკადულის“ერთწლიანი გამოცემასაფერშლო ითავესსკოლა. ამავე წელს გამოაქვეყნამუშაობა პირველი საბავშვო მოთხრობა. მონაწილეობდადაიწყო [[რუსეთის რევოლუცია (1905)ქუთაისი|1905 წლის რევოლუციაშიქუთაისში]], რომელსაცკერძო გურიაშიკლინიკაში აჯანყებაფერშლად. დაგარდა [[გურიისძირითადი რესპუბლიკა|რესპუბლიკის]]სამსახურისა, გამოცხადებასაკვირაო მოყვა.სკოლაში ამის გამო 1908 წელსასწავლიდა დაიჭირესარითმეტიკასა და გადასაახლეს [[ვიატკის გუბერნია]]შიქართულს. 19101894 წლიდან,წელს მარიამდაქორწინდა დემურიასილია გარდაცვალებისნაკაშიძეზე შემდეგდა 1928მიიღო წლამდემისი რედაქტორობდაგვარი საბავშვოდა ჟურნალ „[[ნაკადული (საბავშვო ჟურნალი)|ნაკადულს]]“, აქვეყნებდა საბავშვოგადავიდა მოთხრობებსპეტერბურგში.
 
1895 წელს ნაკაშიძეები დაბრუნდენ თბილისში და ნინო ჩაერთო სხვადასხვა საზოგადოებრივ საქმეში, ასწავლიდა საკვირაო სკოლებში, იყო სახალხო თეატრის გამგეობის წევრი, ასრულებდა სხვადასხვა როლებს ამავე თეატრში, თარგმნიდა რუსულიდან ქართულად მოთხრობებსა და ზღაპრებს. 1897 წელს ილია ნაკაშიძე [[ლევ ტოლსტოი]]ს აზრების გავრცელებისა და რუსი [[დუხობორები]]ს უფლებათა დაცვის გამო კავკასიიდან გადაასახლეს. ტოლსტოის დახმარებით 1898 წელს ნაკაშიძეები პატარა ბავშვით მოსკოვში დასახლდნენ. მოსკოვში ყოფნისას სწავლობდა ქალთა უმაღლეს კურსებზე ისტორია-ფილოსოფიის ფაკულტეტზე, მაგრამ ავადმყოფობის გამო სწავლის დასრულება ვერ შეძლო.
 
1902 წელს გამოაქვეყნა პირველი ლექსი „იმედი“ ჟურნალ „კვალში“<ref>ჟურნალი „კვალი“ N22 — 1902 წ.</ref>. მოსკოვიდან აგზავნიდა მასალებს „კვალსა“ და „სახალხო გაზეთში“. გამოაქვეყნა ნაწარმოებები „შობა“, „დამნაშავე“, მათ შორის პირველი მნიშვნელოვანი მოთხრობა „ძიძა“. 1903 წელს ოჯახი დაბრუნდა თბილისში. 1904 წელს გახდა [[საქართველოს სოციალისტ-ფედერალისტების რევოლუციური პარტია|სოციალისტ-ფედერალისტების პარტიის]] წევრი, სადაც ირიცხებოდა 1920 წლამდე. ამავე წელს მარიამ დემურიამ და ნინო ნაკაშიძემ საბავშვო ჟურნალი „[[ნაკადული (საბავშვო ჟურნალი)|ნაკადულის]]“ გამოცემა დაიწყეს. ამავე წელს გამოაქვეყნა პირველი საბავშვო მოთხრობა. 1905 წელს [[რუსეთის რევოლუცია (1905)|1905 წლის რევოლუციის]] დროს „სახალხო გაზეთის“ მიერ წარგზავნილი იყო კორეპონდენტად [[გურიის რესპუბლიკა|გურიის გლეხთა მოძრაობის]] გასაშუქებლად და აქვეყნებდა წერილებს „დამსწრეს“ ფსევდონიმით. ამავე წელს მონაწილეობდა ქალაქ ოზურგეთის მცხოვრებლების აღწერასა და ქალაქის რევოლუციური გამგეობის არჩევნებში. არჩეული იყო ამ გამგეობის წევრად. [[ნასაკირალის ბრძოლა|ნასაკირალის ბრძოლის]] შემდეგ დაინიშნა გადამწვარი სოფლების დამხმარე კომიტეტის ხაზინადრად. 1906 წელს ორჯერ დააპატიმრეს, ჯერ პოლკოვნიკ კრილოვის, შემდეგ ტოლმაჩევის ბრძანებით და საბოლოოდ მეუღლესთან ერთად გაასახლეს გურიიდან.
 
ნაკაშიძეები დამკვიდრდნენ თბილისში. 1908 წელს დაწერა პიესა „ვინ არის დამნაშავე?“ ამავე წელს დაიჭირეს და ერთი წლით გადასაახლეს [[ვიატკის გუბერნია]]ში. 1910 წელს გახსნა ქართული საბავშვო ბაღი, ამავე წლიდან რედაქტორობდა ჟურნალ „ნაკადულს“. 1914 წელს აირჩიეს კავკასიელ ქალთა საზოგადოების თავმჯდომარედ. საზოგადოება მოღვაწეობდა მუშა ქალების ემანსიპაციისთვის, საზოგადოებას ჰქონდა ქალთა კლუბი, ასწავლიდა წერა-კითხვას, ხელობას, ჰქონდა სასადილო. 1914-1918 წლებში ნაკაშიძის თაოსნობით მოქმედებდა [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს გამო ლტოლვილი 500 ბავშვისთვის განკუთვნილი სამი სასადილო. 1918 წელს გახდა [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] წევრი. 1918 წელს არჩეული იყო საქართველოს წითელი ჯვრის გამგეობის წევრად.
 
1924 წელს აირჩიეს [[საქართველოს მწერალთა კავშირი]]ს საბჭოს წევრად. 1921-1928 წლებში ხელმძღვანელობდა საბავშვო ლიტერატურის გამომცემლობას. 1925-1926 წლებში მუშაობდა თბილისის აღმასკომში განათლების ხაზით. 1927 წელს ექვსი თვით ასრულებდა ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების თავმჯდომარის მოვალეობას. 1928-1933 წლებში იყო სახელგამის საბავშო გამომცემლობის რედაქტორის მოადგილე. 1933 წლის 15 აპრილს ავადმყოფობის გამო დატოვა სამსახური. 1933-1937 წლებში იყო მწერალთა კავშირის საბავშვო სექციის მდივანი. შემდგომ წლებში მუშაობდა საბავშვო ჟურნალ „პიონერის“ რედკოლეგიაშ, წერდა მოთხრობებს როგორც „პიონერში“, ასევე „დილაში“, „მნათობსა“ და „ლიტერატურა და ხელოვნებაში“.
 
დაჯილდოებულია საპატიო ნიშნის ორდენით და მედლებით. დაკრძალულია [[პანთეონი (დიდუბე)|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]].
 
==შემოქმედება==
ნაკაშიძის შემოქმედების ძირითადი თემა იყო [[გურულები|გურული]] გლეხის მძიმე სოციალური მდგომარეობა (მოთხრობები „გურიის სოფელში“ 1907; „ასპიროზის დახვრეტა“, 1909; პიესა „ჩვენ გავიმარჯვებთ“ და სხვა.), ქალის მძიმე ხვედრი (მოთხრობა „ძიძა“, 1903; „პიესა ვინ არის დამნაშავე?“, 1908), ქალების რევოლუციური საქმიანობა („მოვალეობა“, 1905). განსაკუთრებული აღიარება მოუპოვა პიესამ „ვინ არის დამნაშავე?“, რომელის მიხედვით გადაღებულია [[ვინ არის დამნაშავე?|ამავე სახელწოდების ფილმი]]. 1919 წელს დაწერა პიესა „კაცის სამართალი“
 
ნაკაშიძემ დიდი წვლილი შეიტანა ქართული საბავშვო მწერლობის და ჟურნალისტიკის განვითარებაში. დიდი ამაგი დასდო ქართული საბავშვო წიგნების გამოცემის საქმეს. ის ასევე იყო ქართული საბავშვო თეატრის ერთ-ერთ დამაარსებელი. პირველ მნიშვნელოვან საბავშვო მოთხრობაში „საწყალი ლევანა“ (1908) გამოააშკარავა აღზრდის მახინჯი სისტემა. პირადად იცნობდა [[ლევ ტოლსტოი]]ს და იზიარებდა მის პედაგოგიურ შეხედულებებს. მისი საბავშვო თხზულებანი ეხება ბუნების დაცვას („ბავშვები და ბეღურები“, 1905; „ბოჩოლა“, 1921), მორალის საკითხებს (პიესა „კოტეს დანაშაული“), საზოგადოების განვითარების სხვადასხვა ფორმაციას („პასუხად პატარა მეხრეს“ 1909; „უღუ და თეთ“, 1940), ისტორიულ წარსულს („თბილისი“, 1945; „შურისძიება“, 1946). 1946 წელს გამოსცა „მოგონებანი“ („ლევ ტოლსტოის ახლოს“, „ილია ჭავჭავაძის გარშემო“, „ჟურნალ ნაკადულის ირგვლივ“).
Line 18 ⟶ 26:
 
== ლიტერატურა ==
* ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 52, თბ., 1994▼
{{ქსე|7|302|ცისკარიძე ვ.}}
*{{cite book| | first=| last= | series=წიგნი I| title=მწერალთა ავტობიოგრაფიები| chapter=თედო კიკვაძე|publisher=[[საქართველოს გიორგი ლეონიძის სახელობის ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი|ლიტერატურის მუზეუმი]] |location=თბილისი |year=2013| origyear=| isbn=978-99940-28-84-9| edition=|page=213-221}}
▲* ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 52, თბ., 1994
*''გვარამაძე ლ.'', ნინო ნაკაშიძე — თბილისი, 1962
*''ხომერიკი ნ.'', ნინო ნაკაშიძე — თბილისი, 1953
Line 29 ⟶ 38:
{{სქოლიო}}
 
{{ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების თავმჯდომარეები}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{DEFAULTSORT:ნაკაშიძე, ნინო}}
Line 39 ⟶ 49:
[[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1872]]
[[კატეგორია:დაბადებული 131 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1963]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2 ივლისი]]
Line 45 ⟶ 55:
[[კატეგორია:ქალი საბავშვო მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი რევოლუციონერები]]
[[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების თავმჯდომარეები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ნინო_ნაკაშიძე“-დან