ვიკიპედია

თედორე კიკვაძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
ხაზი 6:
| წარწერა=
| დაბადების სახელი=
| ფსევდონიმი= ჭაღარა, ფანდი
| დაბადების თარიღი=[[აპრილი]], [[1868]]
| დაბადების ადგილი= [[მაკვანეთი]], [[რუსეთის იმპერია]]
ხაზი 18:
| პარტია= [[საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტია]]
| ძირითადი იდეები= [[სოციალ-დემოკრატია]]
| საქმიანობა= პედაგოგი, რევოლუციონერი, პოლიტიკოსი
| მამა=გაბრიელ კიკვაძე
| დედა=
ხაზი 31:
 
==ბიოგრაფია==
დაიბადა ღარიბი გლეხის ოჯახში. 1878-1884 წელს წარჩინებით დაამთავრა [[ოზურგეთის სასულიერო სასწავლებელი]]. იმავე წელს სწავლა განაგრძო [[თბილისის სასულიერო სემინარია]]ში. მეორე კურსიდანვე მონაწილეობდა არალეგალურ სტუდენტურ წრეებში, კითხულობდა არალეგალურ ლიტერატურას — ბოკლს, პისარევს, ჩერნიშევსკის, დობროლიუბოვს, ლავროვს, შელგუნოვს. რედაქტორობდა არალეგალურ სტუდენტურ ჟურნალ „ლამპარს“ ფსევდონნიმით „ხლაფორთაძე.“ ამავე ჟურნალში თანამშრომლობდნენ [[ნოე ჟორდანია]] წითე ფერაძის და [[ფილიპე მახარაძე]] ჯვარელის ფსევდონიმით. მათთანსემინარიაში სწავლა ძალიან უჭირდა უსახსრობის გამო, ამიტომ იძულებული იყო კერძო გაკვეთილები აეღო. სწავლის ბოლო წელს გათავისუფლდა გორის ეპისკოპოს [[ალექსანდრე (ოქროპირიძე)|ალექსანდრეს]] მიერ დაწესებული ნახევარ-ხარჯიანი სტიპენდია, რომელიც კიკვაძემ მიიღო და სწავლის დასრულება შეძლო 1890 წელს. სწავლის დასრულების წელს, მარტში მან მახარაძესთან და ჟორდანიასთან ერთად ხელმძღვანელობდახელმძღვანელობა გამოსვლებსგაუწია გამოსვლას სასწავლებლის ადმინისტრაციის წინააღმდეგ. მათწარდგენილ მოთხოვნებს შორის იყო სასწავლებელში ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლება, აკრძალული ლიტერატურის დაშვება, ადმინისტრაციის ზოგი მოხელის გადაყენება. სასწავლებლის ადმინისტრაცია წავიდა დათმობაზე და 1890-1891 წლებში დაარსდა ქართული ენისა და ლიტერატურის რუსულენოვანი კათედრა. მაგრამ გაფიცვების ორგანიზატორებს, მათ შორის კიკვაძეს, ყოფაქცევაში დაბალი ნიშანი გააყოლეს(4) დაუწერეს. ეს არ იყო ყველაზე მკაცრი სასჯელი, რადგან სემიანრიის რექტორი ნიკოლოზი შედარებით ლომიბიერად მოექცა გაფიცულებს. მან კიკვაძეს შესთავაზა სწავლა კიევის უნივერსიტეტში გაეგრძებენინა და რეკომენდაციასაც დაჰპირდა.
 
კიკვაძის ოცნება მშობლიურ სოფელში სკოლის გახსნა იყო. მაკვანეთი [[შემოქმედი]]ს სასოფლო საზოგადოებაში შედიოდა და მისი ერთკლასიანი სკოლა ემსახურებოდა, მაგრამ სიშორის გამო მოსწავლეები იქ ვერ დადიოდნენ. კიკვაძე 1890 წლის ივნისში დაბრუნდა [[გურია]]ში სკოლის დასაარსებლად, დაიწყო თანასოფლელების დარწმუნება სკოლის საჭიროების შესახებ და განცხადებით მიმართა [[ქუთაისის გუბერნია|ქუთაისის გუბერნიის]] სახალხო სკოლების დირექციას. იმისთვის, რომ ადმინისტრაცია ფაქტის წინაშე დაეყენებინა, კიკვაძემ შემოიკრიბა 60-მდე მოსწავლე და დააწყებინა მეცადინეობა მის მიერვე შემუშავებული პროგრამით. მას სოფლელებმა მხარი აუბეს და 1891 წელს ააშენეს სკოლისთვის საჭირო შენობა და მოწყობილობა. კიკვაძეს ასევე სურდა მეზობელი [[ქობულეთი]]ს თემის მოსწავლეების ჩაბმა სწავლაში, მაგრამ შემოქმედის სასოფლო საზოგადოების თანხმობა ვერ მიიღო.
1890 წლის ივნისში დაბრუნდა [[გურია]]ში სკოლის დასაარსებლად, შემოიკრიბა 60-მდე მოსწავლე და დააწყებინა მეცადინეობა მის მიერვე შემუშავებული პროგრამით. 1891 წელს მიიღო სკოლისთვის საჭირო შენობა და მოწყობილობა, მაგრამ სოფლის საზოგადოების ინერტულობის გამო ვერ შეძლო მეზობელი [[ქობულეთი]]ს თემის მოსწავლეების ჩაბმა სწავლაში. მემკვიდრეობით მიღებული ფინანსური ვალების გამო სასწავლებელი სხვას გადააბარა და მუშაობა დაიწყო [[ჭიათურა]]ში შავი ქვის მრეწველ ნიკოლოზ ღოღობერიძესთან, რომელმაც დანიშნა ქართლში, რკინიგზის სადგურ [[გომი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|გომში]] შავი ქვის კანტორის გამგედ. მას უნდა გაეგზავნა ჭიათურიდან ურმებით გადაზიდული მადანი ფოთში ვაგონებით. ცხოვრება და მუშაობა უწევდა მძიმე პირობებში. სადგურზე ერთი წელი იმუშავა და შემდეგ შეცვალა [[ეგნატე ნინოშვილი|ეგნატე ნინოშვილმა]], თითონ კი 1896 წლამდე ღოღობერიძის ფორმაში სხვადასხვა თანამდებობები ეჭირა. აღებული ფულის ნაწილს გზავნიდა სოფელში, სკოლისთვის საჭირო ნივთების შესაძენად. მისი ძალისხმევით 1894 წელს მაკვანეთის სკოლას მიანიჭეს აკრედიტაცია – დამტკიცეს ორწლიან სკოლად. ჭიათურაში მუშაობის დროს მისი ბინა გადაიქცა ადგილობრივი დემოკრატიული ძალების თავშეყრის და კულტურული მუშაობის სივრცედ. მუშაობდა ჭიათურის ბიბლიოთეკის, [[ჭიათურის დრამატული თეატრი|თეატრის]], საკვირაო სკოლის დაარსებაში, აქტიურად მოღვაწეობდა პრესაში და ცდილობდა ჭიათურის მაღაროს მუშების პრობლემების შესახებ საზოგადოების ყურადღების კონსოლიდაციას, უწევდა პროპაგანდას ქალთა ემანსიპაციას. ამ პერიოდიდან ეცნობა [[მარქსიზმი|მარქსისტულ]] ლიტერატურას და ებმება სოციალ-დემოკრატიული ჯგუფების მოძრაობაში. 1896 წელს მისი ინიციატივით და [[ფოთი]]ს ქალაქის თავის, ნიკო ნიკოლაძე|ნიკო ნიკოლაძის]] მხარდაჭერით გაიხსნა ფოთის პირველი ბიბლიოთეკა. 1897 წელს [[აკაკი წერეთელი|აკაკი წერეთლის]] მიწვევით მუშაობა დაიწყო ჟურნალ „კრებულში“ რედაქციის გამგედ. რედაქტორობის პარალელურად ითავსებდა ადმინისტრატორობას, მდივნობასა და სტილისტობას. ასევე თანამშრომლობდა ჟურნალ [[კვალი (ჟურნალი)|„კვალში“]]. 1898 წლის ბოლოს მუშაობდა მასწავლებლად ოზურგეთში, შემდეგ გადავიდა ბათუმში და იქ 1899 წელს გახსნა კერძო სასწავლებელი, რომელიც 1901 წელს ოზურგეთში გადაიტანა. 1901 წელს იყო გურიის სავაჭრო-სამრეწველო ამხანაგობა „შუამავლის“ სარევიზიო კომისიის წევრი.
 
კიკვაძეს მემკვიდრეობით მიღებული ჰქონდა 500-600 მანეთის ვალი. ამის გამო მან სასწავლებელი სხვას გადააბარა და თავად მუშაობა დაიწყო [[მანგანუმი]]ს მრეწველ [[ნიკოლოზ ღოღობერიძე]]სთან, რომელმაც კიკვაძე დანიშნა სადგურ [[გომი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|გომში]] მანგანუმის საწყობისა და ოფისის გამგედ. ჭიათურაში მოპოვებული მანგანუმი ურმებით იგზავნებოდა გომში, ხოლო გომიდან მადანი გადაჰქონდათ ფოთში რკინიგზით. ცხოვრება და მუშაობა უწევდა მძიმე პირობებში. სადგურზე იმუშავა 1891 წლის ზაფხულამდე და შემდეგ შეცვალა [[ეგნატე ნინოშვილი|ეგნატე ნინოშვილმა]], თითონ კი ჯერ ჯყუთის, შემდეგ კი [[ჭიათურა|ჭიათურის]] ოფისხებს ხელმძღვანელობდა. ჭიათურაში ყოფნის დროს აგროვებდა ფულს მშობლიური სოფლის სკოლისთვის, ასევე პერიოდულად ჩადიოდა ქუთაისში სკოლის აკრედაქტიიც მოსაპოვებლად. საბოლოოდ, მისი ძალისხმევით, 1894 წელს მაკვანეთის სკოლა ოფიციალურად დამტკიცდა. ჭიათურაში მუშაობის დროს კიკვაძის ბინა გადაიქცა ადგილობრივი დემოკრატიული ძალების თავშეყრის და კულტურული მუშაობის სივრცედ. მუშაობდა ჭიათურის ბიბლიოთეკის, [[ჭიათურის დრამატული თეატრი|თეატრის]], საკვირაო სკოლის დაარსებაში, უწევდა პროპაგანდას ქალთა ემანსიპაციას. 1893-1894 წლებში გაეცნო [[კარლ მარქსი|მარქსის]] „კაპიტალს“ და ჩაება [[მესამე დასი]]ს მოძრაობაში. [[ივერია (გაზეთი)|„ივერიასა“]] და [[კვალი (გაზეთი)|„კვალში“]] აქვეყნებდა წერილებს ჭიათურის მაღაროს მუშების ინტერესების დასაცავად. 1896 წელს დაინიშნა [[ფოთი|ფოთში]] ღოღობერიძის ფირმის საექსპორტო ოფისის გამგედ. ქალაქის თავის, [[ნიკო ნიკოლაძე|ნიკო ნიკოლაძის]] მხარდაჭერით გაიხსნა ფოთის პირველი ბიბლიოთეკა. 1896 წლის დეკემბერში თავი დაანება მანგანუმის მრეწველობაში მუშაობას.
1904 წელს მის სახლში იკრიბებოდა ახალ-დაარსებული სოციალ-დემოკრატიული ბიურო, რომლის წევრი თავადაც იყო. [[გურიის რესპუბლიკა|გურიის რსპუბლიკის]] დროს იყო [[ბენია ჩხიკვიშვილი]]ს თანაშემწე, გურიის კომიტეტის წევრი, აგიტატორი. 1905 წლის მარტში ჟანდარმებმა ღამის 10 საათზე ალყაში მოაქციეს კიკვაძის ბინა და დააპატიმრეს. ის მოათავსეს [[მეტეხის ციხე]]ში და ელოდებოდა რუსეთის რომელიმე გუბერნიაში გადასახლება, მაგრამ გაათავისუფლეს მეფისნაცვლად ახლადდანიშნული ვორონცოვ-დაშკოვის ამნისტიით. 1905 წლის აგვისტოში აირჩიეს ოზურგეთის მაზრის საერობო საბჭოში [[შემოქმედი]]სა და [[ლიხაური]]ს სასოფლო საზოგადოებების წარმომადგენლად.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/32991/1/Cnobis_Furceli_1905_N2899.pdf „ცნობის ფურცელი“, N2899 გვ 3. 1905]</ref> გათავისუფლების შემდეგ მუშაობა დაიწყო გაზეთ „სხივში“ რედაქციის მდივნად. ხელისუფლებამ „სხივი“ მალე დახურა. „სხივის“ ნაცვლად გამოვიდა „განთიადი“, რომლის ირგვლივ მოხდა [[ბოლშევიკები]]სა და [[მენშევიკები]]ს დროებითი გაერთიანება. მასში ბოლშევიკების მხრიდან მდივანი იყო ფილიპე მახარაძე, ხოლო მენშევიკების მხრიდან ნოე ჟორდანია და [[სევერიან ჯუღელი]], გაზეთის მდივანი იყო თედო კიკვაძე. ხუთი ნომრის გამოცემის შემდეგ გაზეთი დაიხურა, მის ნაცვლად გამოიცა „ელვა“. 1906 წლის 15 აპრილს ავლაბრის არალეგალური ტიპოგრაფიის აღმოჩენის შემდეგ პოლიცია თავს დაესხა გაზეთის რედაქციას და 24 ადამიანი დააპატიმრა, მათ შორის თეცო კიკვაძე, რომელსაც ჩხრეკისას უპოვეს პარტიის ბეჭდით დამოწმებული დოკუმენტი, რომ მან ფულადი დახმარება გაუწია გენერალ გრიაზნოვის მკვლელის, [[არსენა ჯორჯიაშვილი]]ს მამას. ციხიდან გათავისუფლების შემდეგ დაბრუნდა გურიაში და განაგრძომასწავლებლობა, პარალელურად აგრძელებდა არალეგალურ პარტიულ საქმიანობას. 1907 წელს მცირე ხნით დააპატიმრეს. იმავე წელს დატოვა ოზურგეთი, რადგან პოლიციამ მასზე მიიტანა ეჭვი პოლიციის მოხელის, დიმიტრი მგელაძის მკვლელობის გამო და დაჭერას უპირებდა. თავი შეაფარა თბილისს და მუშაობდა იუმორისტულ ჟურნალ „ეკალში“, რომელიც მწვავე სატირის გამო ხელისუფლებამ დახურა. 1909 წელს დაბრუნდა ოზურგეთში და სცადა რეალური სასწავლებლის გახსნა, აგრამ ვერ შეძლო მაზრის უფროსის მტრული განწყობის გამო. 1912 წელს დაპატიმრების შიშით კვლავ თბილისში გადავიდა, სადაც ასწავლიდა სხვადასხვა სკოლაში და თანამშრომლობდა სოციალ-დემოკრატიულ პრესასთან. 1914 წელს აირჩიეს [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] მთავარი გამგეობის წევრად, სადაც 1918 წლიდან იყო თავმჯდომარის ამხანაგი და მინდობილი ჰქონდა წიგნების გამოცემის ხელმძღვანელობა. 1917 წლიდან იყო განათლების მუშაკთა პროფკავშირის წევრი. იყო სასკოლო სახელმძღვანელოების გადამამუშავებელი კომისიის თავმჯდომარე, [[მხედრული]] შრიფტის შემასწორებელი კომისიის თავმჯდომარე, საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოების წევრი.▼
 
1897 წელს [[აკაკი წერეთელი|აკაკი წერეთლის]] მიწვევით მუშაობა დაიწყო ჟურნალ „[[კრებული (ჟურნალი)|კრებულში]]“ რედაქციის გამგედ. რედაქტორობის პარალელურად ითავსებდა ადმინისტრატორობას, მდივნობასა და სტილისტობას. ასევე თანამშრომლობდა ჟურნალ „კვალში“, სადაც აქვეყნებდა ხელმოუწერელ წერილებს „კვირიდან კვირამდე“ და სხვა წერილებს ფსევდონიმებით „ჭაღარა“ და „ფანდი“. 1898 წლის ბოლოს ჟურნალის რედაქცია ზესტაფონში გადაიტანეს. კიკვაძე გადავიდა [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]] და ხელი მიჰყო კერძო მასწავლებლობას. 1899 წელს მან გახსნა კერძო სასწავლებელი [[ბათუმი|ბათუმში]], რომელიც 1901 წელს ოზურგეთში გადაიტანა. აქ ის 8-12 წლის ბავშვებს ამზადებდა სხვადასხვა სასწავლებელში მისაღებად, ასევე ამზადებდა მასწავლებლობის მაძიებლებს და აფთიაქის მოწაფეებს. 1901 წელს იყო გურიის სავაჭრო-სამრეწველო ამხანაგობა „[[შუამავალი (ამხანაგობა)|შუამავლის]]“ სარევიზიო კომისიის თავმჯდომარე. კიკვაძის მოხსენების საფუძველზე გადააყენეს ამხანაგობის თავმჯდომარე [[სოლომონ ჭეიშვილი]].
1917 წლის ნოემბერში აირჩიეს [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]]ს წევრად. 1918 წელს ხელი მოაწერა [[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი|საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტს]]. 1918 წლის განმავლობაში იყო საქართველოს პარლამენტის წევრი. 1918 წლიდან 1919 წლის აპრილამდე იყო ქალთა მე-4 გიმნაზიაში ქართული სიტყვიერების მასწავლებელი. 1919 წელს აირჩიეს [[თბილისის თვითმმართველობა|თბილისის საქალაქო საბჭო]]ს ხმოსნად. 1919 წლის 12 მარტს აირჩიეს [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|დამფუძნებელი კრების]] წევრად, იყო განათლების და სამანდატო კომისიების წევრი. ▼
 
1904 წლიდან მისი სახლი გახდა გურიის რევოლუციური ბიუროს შეკრების ადგილი. კიკვაძე თავადაც იყო ამ ბიუროს წევრი. ამ დროს ბათუმის სოციალ-დემოკრატიული კომიტეტი არ იყო გურიაში გადასული. კიკვაძის ბინა ჟანდარმერიამ გაჩხრიკა, თუმცა ბრალი ვერ დაუმტკიცეს. 1905 წლის მარტში ის დააპატიმრეს გიორგი ჭოღოშვილთან და [[ალექსანდრე წუწუნავა]]სთან ერთად. ის მოათავსეს [[მეტეხის ციხე]]ში და ელოდებოდა ყაზანის გუბერნიაში გადასახლება, მაგრამ გაათავისუფლეს ახლადდანიშნული მეფისნაცვლის, ვორონცოვ-დაშკოვის, ამნისტიით. 1905 წლის განმავლობაში [[გურიის რესპუბლიკა]]ში იყო [[ბენია ჩხიკვიშვილი]]ს თანაშემწე. აგვისტოში აირჩიეს ოზურგეთის მაზრის საერობო საბჭოდან ქუთაისის საგუბერნიო საერობო საბჭოში წარსაგზავნად [[შემოქმედი]]სა და [[ლიხაური]]ს სასოფლო საზოგადოებების წარმომადგენლად.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/32991/1/Cnobis_Furceli_1905_N2899.pdf „ცნობის ფურცელი“, N2899 გვ 3. 1905]</ref>
1921 წელს საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩაება წინააღმდეგობის მოძრაობაში. ივლისამდე მუშაობდა სასკოლო საბჭოში, ივლისიდან მიავლინეს განათლების კომისარიატში სამუშაოდ. მონაწილეობდა საბჭოთა სკოლებისთვის ქართული ენის სახელმძღვანელოს შედგენაში. წერდა საბავშვო მოთხრობებს. 1927 წელს დაინიშნა ქართული ენის ლექტორად სამხატვრო აკადემიაში. 1930 წელს ეს სასწავლებელი შეუერთდა პედაგოგიურ ინსტიტუტს, სადაც კიკვაძე განაგრძობდა სწავლებას დოცენტის ხარისხით. 1931 წლიდან ქიმიურ-ტექნოლოგიურ ფაკულტეტზე ასწავლიდა რუსულ ენას. პედაგოგიური ინსტიტუტის ქუთაისში გადატანის შემდეგ [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] ასწავლიდა რუსულ ენას. [[თბილისის სამხატვრო აკადემია|თბილისის სამხატვრო აკადემიის]] დაარსების შემდეგ ხელოვნების ფაკულტეტზე გახდა ქართული ლიტერატურის ლექტორი. 1931 წლიდან იყო საქართველოს სსრ მეცნიერ მუშაკთა სექციის წევრი. გარდაიცვალა 1935 წლის იანვარში.▼
 
▲1904 წელს მის სახლში იკრიბებოდა ახალ-დაარსებული სოციალ-დემოკრატიული ბიურო, რომლის წევრი თავადაც იყო. [[გურიის რესპუბლიკა|გურიის რსპუბლიკის]] დროს იყო [[ბენია ჩხიკვიშვილი]]ს თანაშემწე, გურიის კომიტეტის წევრი, აგიტატორი. 1905 წლის მარტში ჟანდარმებმა ღამის 10 საათზე ალყაში მოაქციეს კიკვაძის ბინა და დააპატიმრეს. ის მოათავსეს [[მეტეხის ციხე]]ში და ელოდებოდა რუსეთის რომელიმე გუბერნიაში გადასახლება, მაგრამ გაათავისუფლეს მეფისნაცვლად ახლადდანიშნული ვორონცოვ-დაშკოვის ამნისტიით. 1905 წლის აგვისტოში აირჩიეს ოზურგეთის მაზრის საერობო საბჭოში [[შემოქმედი]]სა და [[ლიხაური]]ს სასოფლო საზოგადოებების წარმომადგენლად.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/32991/1/Cnobis_Furceli_1905_N2899.pdf „ცნობის ფურცელი“, N2899 გვ 3. 1905]</ref> გათავისუფლების შემდეგდეკემბერი მუშაობა დაიწყო გაზეთ „სხივში“ რედაქციის მდივნად. ხელისუფლებამ „სხივი“ მალე დახურა. „სხივის“ ნაცვლად გამოვიდაკიკვაძემ გამოსცა „განთიადი“, რომლის ირგვლივ მოხდა [[ბოლშევიკები]]სა და [[მენშევიკები]]ს დროებითი გაერთიანება. მასში ბოლშევიკების მხრიდან მდივანი იყო ფილიპე მახარაძე, ხოლო მენშევიკების მხრიდან ნოე ჟორდანია და [[სევერიან ჯუღელი]], გაზეთის მდივანი იყო თედო კიკვაძე. ხუთი ნომრის გამოცემის შემდეგ გაზეთი დაიხურა, მის ნაცვლად გამოიცა „ელვა“. 1906 წლის 15 აპრილს ავლაბრის არალეგალური ტიპოგრაფიის აღმოჩენის შემდეგ პოლიცია თავს დაესხა გაზეთის რედაქციას და 24 ადამიანი დააპატიმრა, მათ შორის თეცოთედო კიკვაძე, რომელსაც ჩხრეკისას უპოვეს პარტიის ბეჭდით დამოწმებული დოკუმენტი, რომ მან ფულადი დახმარება გაუწია გენერალ გრიაზნოვის მკვლელის, [[არსენა ჯორჯიაშვილი]]ს მამას. ციხიდან გათავისუფლების შემდეგ დაბრუნდა გურიაში და განაგრძომასწავლებლობაგანაგრძო მასწავლებლობა, პარალელურად აგრძელებდა არალეგალურ პარტიულ საქმიანობას. 1907 წელს მცირე ხნით დააპატიმრეს. იმავე წელს [[ერმილე ნაკაშიძე|ერმილე ნაკაშიძის]] ხელშეწყობით დატოვა ოზურგეთი, რადგან პოლიციამ მასზე მიიტანა ეჭვი პოლიციის მოხელის, დიმიტრი მგელაძის მკვლელობის გამო და დაჭერას უპირებდა. თავი შეაფარა თბილისს და მუშაობდა იუმორისტულ ჟურნალ „ეკალში“„[[ეკალი (ჟურნალი)|ეკალში]]“, რომელიც მწვავე სატირის გამო ხელისუფლებამ ორი თვით დახურა. 1909 წელს დაბრუნდა ოზურგეთში და სცადა რეალური სასწავლებლის გახსნა, აგრამ ვერ შეძლო მაზრის უფროსის მტრული განწყობის გამო. 1912ამ წელსდროს დაპატიმრებისქალაქის შიშითსაბჭო კვლავცდილობდა თბილისშირეალური გადავიდა,სასწავლებლის სადაცგახსნას ასწავლიდადა სხვადასხვამათ სკოლაშიამ დასაქმეში თანამშრომლობდადასახმარებლად სოციალ-დემოკრატიულკიკვაძე პრესასთანმიიწვიეს. 1914მაზრის წელსუფროსის აირჩიესწინააღმდეგობის [[ქართველთაგამო შორისრეალური წერა-კითხვისსასწავლების გამავრცელებელიგახსნა საზოგადოება|ქართველთაარ შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] მთავარი გამგეობის წევრად, სადაც 1918 წლიდან იყო თავმჯდომარის ამხანაგი და მინდობილი ჰქონდა წიგნების გამოცემის ხელმძღვანელობამოხერხდა. 1917 წლიდან იყო განათლების მუშაკთა პროფკავშირის წევრი. იყო სასკოლო სახელმძღვანელოების გადამამუშავებელი კომისიის თავმჯდომარე, [[მხედრული]] შრიფტის შემასწორებელი კომისიის თავმჯდომარე, საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოების წევრი.
 
1912 წელს დაპატიმრების შიშით კვლავ თბილისში გადავიდა, სადაც ასწავლიდა რვაკლასიან კომერციულ სასწავლებელში ქართულ ენას, თანამშრომლობდა სოციალ-დემოკრატიულ პრესასთან. 1914 წლიდან იყო [[საქართველოს საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოება|საისტორიო-საეთნოგრაფიო საზოგადოების]] წევრი. ამავე წელს აირჩიეს [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] მთავარი გამგეობის წევრად, სადაც 1918 წლიდან იყო თავმჯდომარის ამხანაგი და მინდობილი ჰქონდა წიგნების გამოცემის ხელმძღვანელობა. 1917 წლის მაისიდან იყო განათლების მუშაკთა პროფკავშირის წევრი.
 
▲1917 წლის ნოემბერში აირჩიეს [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]]ს წევრად. 1918 წელს ხელი მოაწერა [[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი|საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტს]]. 1918 წლის განმავლობაში იყო საქართველოს პარლამენტის წევრი და განათლების სმაინისტროსთან არსებული სასკოლო სახელმძღვანელოების გადამამუშავებელი კომისიის თავმჯდომარე. 1918 წლიდან 1919 წლის აპრილამდე იყო ქალთა მე-4 გიმნაზიაში ქართული სიტყვიერების მასწავლებელი. 1919 წელს აირჩიეს [[თბილისის თვითმმართველობა|თბილისის საქალაქო საბჭო]]ს ხმოსნად. 1919 წლის 12 მარტს აირჩიეს [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|დამფუძნებელი კრების]] წევრად, იყო განათლების და სამანდატო კომისიების წევრი. 1920 წელს იყო [[მხედრული]] შრიფტის შემსწორებელი კომისიის თავმჯდომარე,
 
▲1921 წელს საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩაება წინააღმდეგობის მოძრაობაში. ივლისამდე მუშაობდა სასკოლო საბჭოში, ივლისიდან მიავლინეს განათლების კომისარიატში სამუშაოდ. მონაწილეობდა საბჭოთა სკოლებისთვის ქართული ენის სახელმძღვანელოსსახელმძღვანელოების შედგენაში. შეადგინა პირველი ფერადი სახელმძღვანელოები, „ჩვენი სკოლა“ და „მეგობარი“. წერდა საბავშვო მოთხრობებს. 1927 წელს დაინიშნა ქართული ენის ლექტორად სამხატვრო აკადემიაში. 1930 წელს ეს სასწავლებელი შეუერთდა პედაგოგიურ ინსტიტუტს, სადაც კიკვაძე განაგრძობდა სწავლებას დოცენტის ხარისხით. 1931 წლიდან ქიმიურ-ტექნოლოგიურ ფაკულტეტზე ასწავლიდა რუსულ ენას. პედაგოგიური ინსტიტუტის ქუთაისში გადატანის შემდეგ [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] ასწავლიდა რუსულ ენას. [[თბილისის სამხატვრო აკადემია|თბილისის სამხატვრო აკადემიის]] დაარსების შემდეგ ხელოვნების ფაკულტეტზე გახდა ქართული ლიტერატურის ლექტორი. 1931 წლიდან იყო საქართველოს სსრ მეცნიერ მუშაკთა სექციის წევრი. გარდაიცვალა 1935 წლის იანვარში.
 
==ლიტერატურა==
*{{cite book| | first=| last= ''ხვადაგიანი, ი''.| „საქართველოსseries=| title=საქართველოს დამფუძნებელი კრება 1919“1919| გვ. 357-359 — საბჭოთაpublisher=„საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია.ლაბორატორია“ |location=თბილისი, |year=2016| ISBNorigyear=| isbn=978-9941-0-9318-0| edition=|page=357-359}}
*{{cite book| | first=| last= | series=წიგნი I| title=მწერალთა ავტობიოგრაფიები| chapter=თედო კიკვაძე|publisher=[[საქართველოს გიორგი ლეონიძის სახელობის ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი|ლიტერატურის მუზეუმი]] |location=თბილისი |year=2013| origyear=| isbn=978-99940-28-84-9| edition=|page=166-178}}
* „მწერალთა ავტობიოგრაფიები“ — „ლიტერატურის მუზეუმი“, თბილისი, 2013
 
==რესურსები ინტერნეტში==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/თედორე_კიკვაძე“-დან