პლატო: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ +მმ |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|პლატო (მაგდალენა)}}
[[ფაილი:Karst under Skocjan.jpg|
[[ფაილი:Plato Putorana 01.jpg|მინი|]]
'''პლატო''' ({{lang-fr|plateau}} — ბრტყელი) — მაღალი, ბრტყელი ან ტალღოვანი [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკე]], რომელიც განლაგებულია თითქმის ერთ დონეზე და მკაფიოდ გამოხატული კალთებით გამოყოფილია მიმდებარე სივრცისაგან. აქვს კარგად გამოხატული ფერდობები.<ref name="გმ">გეომორფოლოფიური ლექსიკონი, გამომცემლობა ნეკერი, თბილისი, 1996.</ref>
პლატო წარმოიშობა ოდესღაც უფრო მაღალი და კონტრასტული [[რელიეფი]]ს ნგრევისა და მოსწორების შედეგად, თანაც ამგებელი ქანების (დანალექი, ვულკანური) წოლა მეტწილად ჰორიზონტალური ან მონოკლინურია. ნოტიო ჰავის პირობებში პლატო ხშირად დანაწევრებულია და დაყოფილია ღრმა [[კანიონი]]სებური [[ხეობა|ხეობებით]] და მოკლებულია ფხვიერ ნაფენებს, მშრალ მხარეებში კი პლატოს ზედაპირები დაფარულია ღორღის საფრით; აქა-იქ აღმართულია კუნძულთა მთები.<ref name="გმ" />
გამოყოფენ სტრუქტურულ პლატოებს, რომელიც აგებულია ჰორიზონტალური ან სუსტად დისლოცირებული ქანებით; ვულკანურ ან ლავურ და დენუდაციურ პლატოებს (უკანასკნელ შემთხვევაში იგულისხმება აზევებული დენუდაციური ვაკეები მკაფიოდ გამოხატული კიდეებით), აგრეთვე მთის პლატოებს — მთიანი მხარეების შიგა ნაწილების მოსწორებულ ტერიტორიებს, რომლებიც დაფარულია გარემომცველი მთების ნგრევის უხვი პროდუქტებით.<ref name="გმ" />
მაღლა განლაგებული პლატო ხშირად შედის ზეგნისა და მთიანეთის შემადგენლობაში. პლატოს [[რელიეფი]] განირჩევა ქვაბულების, სერების, ბორცვებისა და [[კანიონი]]სებრი ხეობების ერთობლიობით. გამოიყოფა აგრეთვე წყალქვეშა პლატო.<ref name="გმ" />
სტრუქტურულ პლატოს მიეკუთვნება [[უსტიურტის პლატო|უსტიურტი]], ვულკანურს [[სომხეთის მთიანეთი]], დენუდაციურს უდაბნო [[ბეთფაყ-დალა]], მთიანს აღმოსავლეთ პამირის ცალკეული მონაკვეთები.<ref>Ахромеев Л.М. Геоморфологический словарь-справочник. БГУ, Брянск, 2002 г., 320 стр.</ref> [[საქართველო]]ში ფართოდ არის გავრცელებული ვულკანური პლატოები. ამ მხრივ, აღსანიშნავია [[ახალქალაქის პლატო]], [[გომარეთის პლატო]], [[დმანისის პლატო]], [[ჭოჭიანის პლატო]] და სხვა.
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ზეგანი (გეოგრაფია)|ზეგანი]]
==რესურსები ინტერნეტში==
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{დედამიწის რელიეფის ფორმები}}
|