კვიპროსის კონფლიქტი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 64:
==== 1963-1964 წლების კრიზისი და ეთნიკური კონფლიქტის გამწვავება ====
ორ ეთნიკურ ჯგუფს შორის ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა გადასახადების აკრეფასთან იყო დაკავშირებული. იმის გათვალისწინებით, რომ ამ პერიოდში კვიპროსის მოსახლეობის მხოლოდ 18% იყო [[თურქი]] მათ სერიოზული პრობლემები ჰქონდათ მათთვის გამოყოფილი განათლების სისტემის, პოლიციის თუ სხვა სახელმწიფო სერვისების დაფინანსებასთან დაკავშირებით, რადგანაც მათგან შეგროვილი გადასახადების ოდენობა უბრალოდ არ იყო საკმარისი. ეს კი ბერძენი კვიპროსელების დიდ უკმაყოფილებას იწვევდა. კრიზისი გაამწვავა ვიცე-პრეზიდენტ ქუჩუქის მიერ შეიარაღებული ძალების ფორმირების კანონპროექტზე ვეტოს დადებამაც, რის შედეგადაც, კვიპროსის შეიარაღებული ძალები ვერ ჩამოყალიბდა. არსებული პრობლემების მოგვარების მიზნით, მაკარიოსმა, 1963 წლის 3 ნოემბერს, 13 პუნქტის სახელით ცნობილი საკონსტიტუციო რეფორმის გეგმა წარმოადგინა; ამ გეგმის მიხედვით, ორ ეთნიკურ ჯგუფს შორის განაწილებული გარკვეული პოლიტიკური ფუნქციები ერთიან სისტემად რეორგანიზდებოდა, მათ შორის ადგილობრივი ხელისუფლებები და სასამართლო სისტემა, ასევე იცვლებოდა პრეზიდენტის და ვიცე პრეზიდენტის არჩევის წესი და უქმდებოდა ვეტოს უფლება; ასევე, საჯარო სექტორში ადრე არსებული კვოტა იცვლებოდა კვოტით მოსახლეობის რაოდენობის მიხედვით, რაც ნეგატიურ გავლენას ახდენდა კვიპროსელ თურქებზე.
მაკარიოსის გეგმას ეწინააღმდეგებოდნენ როგორც თურქეთი და საბერძნეთი, ისე კვიპროსელი თურქებიც და საბოლოოდ, [[1963]] წლის 21 დეკემბერს, კვიპროსელი თურქების საპროტესტო გამოსვლები შეიარაღებულ დაპირისპირებაში გადაიზარდა, რომელიც 1964 წელსაც გაგრძელდა და საბოლოოდ, თურქეთის შეზღუდული ინტერვენციით დასრულდა. თურქეთის ფართო მასშტაბიანი ინტერვენციის თავის არიდების მიზნით მაკარიოსი დათანხმდა საერთაშორისო მედიაციას და შედეგად, დიდი ბრიტანეთის, [[საბერძნეთი|საბერძნეთისა]] და [[თურქეთი|თურქეთის]] ძალისხმევით, საკითხმა გაერთიანებულ ერებამდე მიაღწია, მიღწეული კონსენსუსის მიხედვით მაკარიოსის ხელისუფლება კვიპროსის ლეგიტიმურ წარმომადგენლად იქნა აღიარებული, გაერთიანებული ერების უშიშროების საბჭოს 186-ე რეზოლუციამ გაეროს ეგიდით სპეციალური სამშვიდობო კონტიგენტი ჩამოაყალიბა.
==== კონფლიქტის მოგვარების მცდელობები 1964-1974 წლებში ====
==== აშშ-ს დიპლომატიური ინტერვენცია და აჩესონის გეგმა ====
==== კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარების მცდელობები აჩესონის გეგმის შემდეგ ====
| |||