სოფია პფალცელი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''სოფია პფალცელი''' ({{Lang-de|Sophie von der Pfalz}}), აგრეთვე ცნობილია როგორც '''სოფია ჰანოვერელი''' ({{Lang-en|Sophia of Hanover}}; დ. [[14 ოქტომბერი]], [[1630]], [[ჰააგა]], [[ნიდერლანდები]] — გ. [[8 ივნისი]], [[1714]], [[ჰანოვერი]], [[გერმანია]]) — [[ვიტელსბახები|ვიტელსბახების]] დინასტიის წარმომადგენელი. პფალცის კურფიურსტისა და ბოჰემიის მეფე [[ფრიდრიხ V (პფალცის კურფიურსტი)|ფრიდრიხ V]]-ისა და დედოფალ [[ელიზაბეთ სტიუარტი|ელიზაბეთ სტიუარტის]] ნაბოლარა ასული. ბრაუნშვაიგ-ლიუნებურგის ჰერცოგინია 1679-1698 წლებში და ჰანოვერის დედოფალი როგორც1692-1698 წლებში. მეფე ერნესტ ავგუსტის მეუღლე. დიდი ბრიტანეთის მეფე [[ჯორჯ I]]-ის დედა.

მას დიდი გავლენა ჰქონდა როგორც ქმარზე, ასევე ვაჟებზე. იგი დიდ როლს ასრულებდა თავისი ვაჟების აღზრდაში. 1664-65 წლებში სოფია სამოგზაუროდ იტალიაში იყო, თუმცა იქიდანაც ახერხებდა ოჯახისოჯახიზე გაკონტროლებასძალაუფლების შენარჩუნებას. მოგზაურობიდან დაბრუნების შემდეგ მან კიდევ ოთხი ვაჟი და ქალიშვილი გააჩინა. საბოლოოდ მას სულ შვიდი შვილი შეეძინა, რომელთაგან მხლოდ ერთი იყო გოგონა.

ამ ყველაფრის პარალელურად, 1692 წელს გარდაიცვალა მისი ბიძაშვილი [[მერი II]], რის შემდეგაც 1702 წელს ასევე უშვილოდ დაიღუპა მერის ქმარი [[უილიამ III]]. ამგვარ პირობებში ინგლისის ტახტს სოფიას კიდევ ერთი ბიძაშვილი, [[ანა (დიდი ბრიტანეთი)|დედოფალი ანა]] იკავებს, რომელიც მიუხედავად იმისა, რომ ჩვიდმეტჯერ იმშობიარა, მემკვიდრის პრობლებას უჩიოდა, რადგან ყველა მისი ბავშვი მალევე დაიღუპა. ამის გამო, ჯერ კიდევ 1700 წელს, [[ჰეტ ლო|ჰეტ ლოში]] უილიამ III-მ სოფია პფალცელი ინგლისის ტახტის მეორე მემკვიდრედ დაასახელა, ანას შემდეგ.

1701 წელს ინგლისის პარლამენტმა მემკვიდრეობის აქტი გამოსცა, რომლის მიხედვითაც დედოფალ ანას უშვილოდ გარდაცვალების შემთხვევაში ტახტს მისი ბიძაშვილი სოფია პფალცელი დაიკავებდა. თავდაპირველად ანა ამ ყველაფერსყველაფრის გააფთრებითდიდი ეწინააღმდეგებოდამოწინააღმდეგე იყო, თუმცა მას მემკვიდრეცპროტესტანტული აღმსარებლობის მემკვიდრე სჭირდებოდა, რადგან ტახტზე მისი კათოლიკე ნახევარ-ძმა ედავებოდა. 1705 წელს, როდესაც დარწმუნდა, რომ ბავშვების გაჩენა აღარ შეეძლო, ანამ ახალი აქტი გამოსცა, რომლითაც სოფია ინგლისის, ირლანდიისა და შოტლანდიის სამეფო ტახტების პირველ მემკვიდრედ გამოაცხადა.

აღსანიშნავია ის გარემოება, რომ ანა სოფიაზე უფრორამდენიმე ახალგაზრდაწლით იყო და უკეთესი ჯანმრთელობაც ჰქონდა. 1714 წლის 5 ივნისს სოფიას დაავადებამ იმძლავრა და იგი ჩალოგინდა. იგი ამ ამბიდან მესამე დღეს, 8 ივნისს, 83 წლის ასაკში გარდაიცვალა ჰანოვერში. ბედის ირონიით, მისი დაღუპვიდან ორ თვეში, 1714 წლის 1 აგვისტოს უშვილოდ გარდაიცვალა დედოფალი ანაც, 49 წლის ასაკში, რის გამოც ტახტი სოფიას ვაჟმა, [[ჯორჯ I]]-მა დაიკავა.

* Hatton, Ragnhild (1978). George I: Elector and King. London: Thames and Hudson. pp. 26–28. ISBN 0-500-25060-X.

* Horwitz, Henry (1977). Parliament, policy, and politics in the reign of William III. Manchester University Press ND. pp. 276. ISBN 0-7190-0661-9.

* Sharpe, Kevin (1998). Refiguring revolutions: aesthetics and politics from the English revolution to the Romantic revolution. University of California Press. p. 59. ISBN 0-520-20920-6.

* Sachse, William Lewis (1975). Lord Somers: a political portrait. Manchester University Press ND. p. 236. ISBN 0-7190-0604-X.

* Picknett, Lynn, Prince, Clive, Prior, Stephen & Brydon, Robert (2002). War of the Windsors: A Century of Unconstitutional Monarchy, p. 206. Mainstream Publishing. ISBN 1-84018-631-3.