დავით III: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
დაემატა თარგი |
მ ინფოდაფა + ვიკიბმულები + ინფორმაციის დაზუსტება |
||
ხაზი 1:
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|დავით III (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა მმართველი
|ქვეყანა = [[ტაო]]ს
|თანამდებობა = [[მეფე]]
'''დავით III''' ''დიდი, კურაპალატი'' (გ. [[1001]]) – ტაოს მეფე, [[ადარნასე III|ადარნასე III-ის]] ძე, [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] ტაოს შტოს წარმომადგენელი. დავით III ფლობდა სამხრეთ ანუ იმიერ-ტაოს, ბასიანს და მომიჯნავე სომხურ თემებს. X საუკუნის შუა წლებში ტაოს სამეფოს საზღვარი მდინარე არაქსზე გადიოდა. დავით III-ის მეთაურობით განხორციელდა მისი შვილობილისა და გაზრდილის [[ბაგრატ III|ბაგრატ III-ის]] გამეფებისა და ერთიანი ქართული სახელმწიფოს შექმნის გეგმა. როდესაც ბაგრატის გამეფებით უკმაყოფილო ქართლის აზნაურებმა კახელთა დახმარებით შეიპყრეს ბაგრატი, მისი მამა — [[გურგენი]] და დედოფალი [[გურანდუხტი (X ს.)|გურანდუხტი]], დავით III-მ ისინი გაათავისუფლა და უფლებები აღუდგინა.▼
|სახელი = დავით III დიდი
|ორიგინალური სახელი =
|რიგი =
|რიგი-მეუღლეების =
|სურათი = David III of Tao.jpg
|სურათის ზომა = 250პქ
|წარწერა = დავით III-ის (გამოსახულება [[ოშკი|ოშკის]] მონასტრიდან)
|მმართველობის დასაწყისი = [[983]]
|მმართველობის დასასრული = [[1001]]
|ქვეყანა2 = [[ქართველთა სამეფო|ქართველთა]]
|თანამდებობა2 = [[კურაპალატი]]
|მმართველობის დასაწყისი2 = [[990]]
|მმართველობის დასასრული2 = [[1001]]
|წინამორბედი2 = [[ადარნასე III]]
|მემკვიდრე2 = [[ბაგრატ III]]
|ქვეყანა3 = [[ტაოს საერისთავო|ტაოს]]
|თანამდებობა3 = [[ერისთავი]]
|მმართველობის დასაწყისი3 = [[966]]
|მმართველობის დასასრული3 = [[1001]]
|წინამორბედი3 = [[ბაგრატ ერისთავთერისთავი|ბაგრატი II]]
|მემკვიდრე3 = გაუქმდა
|კორონაცია =
|წინამორბედი = სამეფო შეიქმნა
|მემკვიდრე = გაუქმდა
|სხვა წოდებები =
|ვიცე-პრეზიდენტი =
|პარტია =
|დაბადების თარიღი = [[930-იანები]]
|დაბადების ადგილი =
|გარდაცვალების თარიღი = [[31 მაისი]], [[1000]]/</br>[[1001]]
|გარდაცვალების ადგილი =
|ქორწინება =
|შვილები =
|დინასტია = [[ბაგრატიონი (დინასტია)|ბაგრატიონები]]
|მამა = [[ადარნასე III]]
|დედა =
}}
'''დავით III''' ''დიდი, კურაპალატი'' (გ. [[1001]]) – [[ტაო|ტაოს]] მეფე, [[ადარნასე III|ადარნასე III-ის]] ძე, [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] ტაოს შტოს წარმომადგენელი. ფლობდა [[კურაპალატი|კურაპალატის]] ტიტულს [[978|978 წლიდან]].
== ბიოგრაფია ==
დავით III-ის დროს ტაოს სამეფომ მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწია. გაიბა ფართო ეკონომიური კავშირი აღმოსავლეთ და დასავლეთ ქვეყნებთან. აღდგა საქართველოში არაბთა მფლობელობის დროს შეწყვეტილი ქართული მონეტის გამოშვება. აიგო ოშკის, ხახულის, პარხალის ტაძრები, საფუძვლიანად გადაკეთდა ოთხთა ეკლესია. ამ მონასტრებში ფართო კულტურული საქმიანობა გაჩაღდა. ტაოს კულტურულ ცენტრებში მწერლობის არაერთი ძეგლი ითარგმნა და გადაიწერა. გარდა ამისა, დავით III ათონზე მოღვაწე ქართველ მამებს ([[ექვთიმე ათონელი]] და სხვ.) საგანგებოდ უკვეთავდა ქართულ წიგნებს. შემორჩენილია აგრეთვე მისი დაკვეთილი ბრილის საწინამძღვრო ჯვარი (დაცულია საქართველოს ეროვნული მუზეუმის შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმში).▼
▲
==== კულტურული ღონისძიებები ====
დავით III მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ფიგურა იყო იმდროინდელ ახლო აღმოსავლეთში. ის აწესრიგებდა საქმეებს მეზობელ სამეფო-სამთავროებში (მისი აქტიური ჩარევით დამყარდა მშვიდობა სომეხთა სამეფოში ერთმანეთის წინააღმდეგ მებრძოლ სმბატ ბაგრატუნსა და კარის მფლობელ მუშეღს შორის). ქართლის ერისთავის - იოანე მარუშისძის რჩევით იშვილა [[ბაგრატ III]] რადგან აფხაზეთის მეფეს თეოდოსს შვილი არ ჰყავდა და წესით აფხაზეთი გადადიოდა მისი დის შვილის (ბაგრატის) ხელში. ასევე ბაგრატს ეკუთვნოდა მისი მამის გურგენის მიწები, და დავითის გარდაცვალების შემდეგ ტაო-კლარჯეთის ბაგრატს დარჩებოდა და საქართველო გაერთიანდებოდა. დავით III-ის სამხედრო ნაწილები ხშირად მონაწილეობდნენ ბიზანტიის იმპერიის შინა თუ გარე ბრძოლებში. [[979]] დავით III დაეხმარა იმპერატორ ბასილ II-ს ბარდა სკლიაროსის აჯანყების ჩაქრობაში. ამისათვის იმპერიის ხელისუფლებამ მას გადასცა [[დავით III კურაპალატის მემკვიდრეობა|"ზემონი ქუეყანანი საბერძნეთისანი"]] სამმართველოდ მისი სიცოცხლის მანძილზე. ამ ტერიტორიის დიდი ნაწილი დავით III-ს თვითონ უნდა გაეთავისუფლებინა მაჰმადიანთაგან. ჩანს, დავით III-ს იმედი ჰქონდა, რომ შემოერთებულ ქვეყნებს ერთიან საქართველოს სამეფოს უანდერძებდა. ძირითადად ამ სურვილით უნდა იყოს გაპირობებული 988 დავით III-ის ლაშქრის ბრძოლა ბასილ II-ის წინააღმდეგ აჯანყებულ ბარდა ფოკას მხარეზე. აჯანყების დამარცხების გამო დავით III იძულებული გახდა პატიება ეთხოვა იმპერატორისათვის და აღუთქვა, რომ გარდაცვალების შემდეგ მისი სამფლობელო იმპერიას გადაეცემოდა. მიუხედავად ამ მარცხისა, დავით III განაგრძობდა ბრძოლას ქართული და სომხური მიწების გასათავისუფლებლად მაჰმადიან მფლობელთაგან. დავით III-თან ერთად იბრძოდნენ მისი მოკავშირეები - ქართველთა მეფე ბაგრატ II, სომეხთა მეფეები - ანისის მეფე გაგიკ I, ვანანდის მეფე აბასი. [[990]] დავით III-მ მაზანკერტი აიღო, [[997]] ალყა შემოარტყა ხლათს. [[998]] დავით III-ის წინააღმდეგ კოალიციური ლაშქრობა მოეწყო, მაგრამ დავით III-მ დაამარცხა მომხდურნი. მტრისგან გათავისუფლებულ მიწა-წყალზე დავით III თავის ქვეშევრდომ ქართველებსა და სომხებს ასახლებდა.▼
[[ფაილი:David III cross, Georgia.JPG|thumb|ალტ=|მარცხნივ|241x241პქ|[[ბრილის ჯვარი|ბრილის საწინამძღვრო ჯვარი]].]]
▲დავით III-ის დროს ტაოს სამეფომ მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწია. გაიბა ფართო ეკონომიური კავშირი აღმოსავლეთ და დასავლეთ ქვეყნებთან. აღდგა
=== საგარეო პოლიტიკა ===
▲დავით III მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ფიგურა იყო იმდროინდელ ახლო აღმოსავლეთში. ის აწესრიგებდა საქმეებს მეზობელ სამეფო-სამთავროებში (მისი აქტიური ჩარევით დამყარდა მშვიდობა სომეხთა სამეფოში ერთმანეთის წინააღმდეგ მებრძოლ [[სმბატ II|სმბატ ბაგრატუნსა]] და [[ვანანდის სამეფო|კარის]] მფლობელ მუშეღს შორის). [[ქართლის საერისთავო|ქართლის ერისთავის]] - [[ივანე მარუშისძე|იოანე მარუშისძის]] რჩევით იშვილა [[ბაგრატ III]] რადგან [[აფხაზთა მეფეთა დივანი|აფხაზეთის მეფეს]] [[თეოდოს III|თეოდოსს]] შვილი არ ჰყავდა და წესით აფხაზეთი გადადიოდა მისი დის შვილის (ბაგრატის) ხელში. ასევე ბაგრატს ეკუთვნოდა მისი მამის [[გურგენი|გურგენის]]
დავით III-ის გარდაცვალების შემდეგ, მისი მემკვიდრეობა ბიზანტიის იმპერატორმა, ბასილ II-მ შეიერთა, რაც მომავალში საბაბი გახდა [[ბიზანტია-საქართველოს ურთიერთობები|ბიზანტია-საქართველოს შორის]] ხანგრძლივი [[საქართველო-ბიზანტიის ომი (1021-1023)|დაპირისპირებისა]]
==ლიტერატურა==
| |||