აკვიტანია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
→‎რესურსები ინტერნეტში: clean up, replaced: ვებ-გვერდი → საიტი
შექმნილია გვერდის თარგმნით "Aquitania"
ხაზი 1:
'''აკვიტანია''' ( [[ფრანგული ენა|ფრანგ.]] ''Aquitaine'', [[ოქსიტანური ენა|ოქსიტანური]] ''Aquitània'', [[ბასკური ენა|ბასკური]] ''Akitania'' ) იყო სამხრეთ-დასავლეთ [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] [[საფრანგეთის რეგიონები|რეგიონი]] . მისი დედაქალაქი იყო [[ბორდო]], სხვა განყოფილებების პრეფექტურები იყო [[პო (საფრანგეთი)|პო]], [[პერიგე]], [[მონ-დე-მარსანი]] და [[აჟენი]] .
{{ინფოდაფა საფრანგეთის რეგიონი
|რეგიონი=აკვიტანია
|მშობლიური სახელი= Aquitaine
|დროშის გამოსახულება=Flag_of_Aquitaine.svg
|დროშის გამოსახულების ზომა= 100px
|ლოგოტიპის გამოსახულება= Blason_de_l'Aquitaine_et_de_la_Guyenne.svg
|ლოგოტიპის გამოსახულების ზომა= 100px
|დროშა= დროშა
|ლოგოტიპი= გერბი
|რუკა= Aquitaine map.png
|რუკის ზომა= 200px
|დედაქალაქი= [[ბორდო]]
|საბჭოს პრეზიდენტი= ალენ რუსე
|პრეფექტი= დომინიკ შმიტი
|დეპარტამენტები=[[დორდონი]], [[ჟირონდა]], [[ლანდი (დეპარტამენტი)|ლანდი]], [[ლო და გარონა]], [[ატლანტური პირენეები]]
|ოლქები= 18
|კანტონები= 235
|კომუნები= 2 296
|ფართობი= 41 208
|რეგიონის ადგილი მოსახლეობის რაოდენობით= 6
|მოსახლეობის სამაგალითო შეფასების წელი= 2006
|მოსახლეობის შეფასება= 3 099 000
|მოსახლეობის აღწერის წელი= 1999
|მოსახლეობის აღწერა= 2 908 359
|მოსახლეობის სიმჭიდროვე აღნიშნულ წელზე=2006
|სიმჭიდროვე=75
}}
'''აკვიტანია''' ({{lang-fr|Aquitaine}}, {{lang-oc|Aquitània}}) — რეგიონი [[საფრანგეთი]]ს სამხრეთ-დასავლეთში [[ატლანტის ოკეანე]]სა და [[პირენეები|პირენეებს]] შორის, ქმნის ბუნებრივ საზღვარს [[ესპანეთი|ესპანეთთან]]. შედგება 5 დეპარტამენტისაგან: [[დორდონი]], [[ჟირონდა]], [[ლანდი (დეპარტამენტი)|ლანდი]], [[ლო და გარონა]], [[ატლანტიკური პირინეი]].
 
2016 წლის 1 იანვრიდან, საფრანგეთის რეგიონების რეფორმირების შემდეგ, იგი შეუერთდა ახალი აკვიტანიის რეგიონს.
* ''ქალაქები'': [[ბორდო]], [[მონ-დე-მარსანი]], [[პო (საფრანგეთი)|პო]], [[პერიგე]], [[ლურდი]].
* ''ფართობი'' - 41,4 ათასი კვ.კმ.
* ''მოსახლეობა'' - 2,9 მლნ.
 
იგი შედგებოდა 5 დეპარტამენტისგან: [[დორდონი|დორდოგნი]] (24, ''Dordogne'' ), [[ჟირონდა]] (33, Gironda), [[ლანდის დეპარტამენტი|ლანდესი]] (40), [[ლო და გარონა]] (47, Lot-et-Garonne ) და [[ატლანტური პირენეები]] (64, Pyrènèes-Atlantiques). რეგიონში შედის 18 ოლქი (arondissement), 235 კანტონი და 2,296 მუნიციპალიტეტი .
იგი წარმოადგენდა რომის იმპერიის პროვინცია აკვიტანიას. შუა საუკუნეებში საჰერცოგო იყო, რომელიც [[1137]] წელს [[საფრანგეთი|საფრანგეთმა]] შეიერთა. მე-13 საუკუნიდან გიენი (Guyenne) ეწოდებოდა. [[ჟირონდა|ჟირონდის]] დეპარტამენტში ამზადებენ საუკეთესო წითელ ღვინოებს – Margaux, St. Julien.
 
== ფიზიკური გეოგრაფია ==
== რესურსები ინტერნეტში ==
რეგიონის ტერიტორია ესაზღვრება ჩრდილოეთით მდებარე [[პუატუ-შარანტი|პაუტუ-შარანტის]] რეგიონებს, ჩრდილოეთით [[ლიმუზენი|ლიმუზენს]] და აღმოსავლეთით [[სამხრეთი პირენეები|სამხრეთ პირენეებს]], სამხრეთით კი [[ესპანეთი|ესპანეთს]] ( [[არაგონი]], [[ნავარა (ავტონომიური გაერთიანება)|ნავარა]] და [[ბასკეთი]] ) . დასავლეთის სანაპიროებს გარს ევლება [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტიკური ოკეანე]] ( [[ბისკაიის ყურე|ბისკაიის ყურე)]] . აკვიტანიას კვეთს სამი მდინარე: [[გარონა]], [[დორდონი (მდინარე)|დორდონი]] და [[ადური]] . იგი [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] დასავლეთით ვრცელდება 250 კილომეტრში, რომელსაც ეწოდება ვერცხლის სანაპირო და სრულდება არკაშონ-ის აუზით.
* [http://aquitaine.fr/ აკვიტანიის რეგიონის საიტი] {{ref-fr}}
* [http://about-france.com/regions/aquitaine.htm ტურისტული გიდი]
 
== ისტორია ==
{{ესკიზი-საფრანგეთი}}
ტერმინი აკვიტანია (Aquitania) [[ლათინური ენა|ლათინური]] წარმოშობისაა და აქვს რამდენიმე სავარაუდო ეტიმოლოგია. ეს შეიძლება ნიშნავდეს "წყლების მიწას"; მომდინარეობს რომაული ქალაქ ''აკვე ტარბელიკედან (Aquæ Tarbellicæ)'' დღევანდელი ქალაქი დაქს(Dax) ; ან "ოშების ქვეყანა"-დან, მოსახლეობა რომელიც ძალიან ახლოს იყო [[ბასკები|ბასკებთან]] ''(euskotarrak)'' და რომლის დედაქალაიქც იყო ოში (Auch, (/o:ʃ/) ). ამასთან, უდავოა ამ ტერიტორიაზე კელტების არსებობაც, რომლებმაც ფაქტობრივად აქ ჩამოაყალიბეს კოალიცია, რომელსაც რომაელები აკვიტებს უწოდებენ.
{{საფრანგეთის რეგიონები}}
 
აკვიტანია იყო [[რომის პროვინციები|რომის პროვინცია]],რომელიც მოგვიანებით [[დიოკლეტიანე|დიოკლეტიანემ]] სამ ნაწილად გაყო: ''[[პირველი აკვიტინე|პირველი აკვიტანია]]''[[ აკვიტინას მეორე |, ''მეორე აკვიტანია'']] და ''მესამე აკვიტანია'' ან ''[[ Novempopulania |ნოვემპოპულანა (Novempopulana)]]'' .
[[კატეგორია:საფრანგეთის რეგიონები]]
 
[[კატეგორია:აკვიტანია]]
იყო სამეფო [[ვესტგუთები|ვესტგუთების ეპოქასა]] და მაღალი შუა საუკუნეების ბოლოს, საბოლოოდ კი იქცა [[ აკვიტას დუჩი |საჰერცოგოდ]] .
 
ისტორიული აკვიტანია განსხვავდება ამჟამინდელისგან: [[რომის იმპერია|რომის იმპერიის]] ქვეშ ყოფნის დროს ერეოდათ ''Novempopulana-ში,'' რომლის მთავარი ცენტრები იყო [[ტულუზა]], [[ Auch |ოში]] და [[ Dax |დაქსი]] .
 
მთელი V საუკუნის განმავლობაში ვესტგუთების სამეფოს დედაქალაქი იყო ტულუზა. [[ბუიეს ბრძოლა|ბუიეს ბრძოლის]] ( [[507]] ) შემდეგ ისტორიული აკვიტანია შეუერთდა ფრანკების სამეფოს, ხოლო ვესტგუთები [[გალია|გალიაში]] მბრძანებლობდნენ მხოლოდ სეტიმანიას რეგიონში, რომლის დედაქალაქიც იყო ნარბონი. 720 წელს კი ეს რეგიონი დაპყრობილი იქნა არაბთა მიერ.
 
ფრანკებმა შექმნეს აკვიტანიის სამეფო, რომლის დედაქალაქიც იყო [[პუატიე]], რომელიც შემდგომში გახდა საჰერცოგო, შემდეგ კვლავ სამეფო და საბოლოოდ [[IX საუკუნე|მეცხრე საუკუნის განმავლობაში]] იქცა ისევ საჰერცოგოდ. მაქსიმალურ გაფართოებას მიაღწია [[XI საუკუნე|მეთერთმეტე საუკუნეში]] და იყო უფრო ფართო ვიდრე დღევანდელი რეგიონი, მაშინ როცა აკვიტანიის დუკები გახდნენ [[გასკონი|გასკონის]] დუკებიც.
 
[[ელეონორ აკვიტანიელი|ელეონორ აკვიტანიელის]] და ინგლისის მეფე [[ჰენრი II|ჰენრი II- ს]] შორის ქორწინებით, აკვიტანია გახდა ინგლისის ფეოდი საფრანგეთის მიწაზე, ფეოდალური პირამიდის თვალსაზრისით ძალიან ორაზროვანი სიტუაცია შეიქნა: ინგლისის მეფე იყო საფრანგეთის მეფის ვასალი მანიკა-მდე, ხოლო მის მიღმა ტერიტორიაზე იყო მისი თანასწორი. ვითარება აუტანელი გახდა მას შემდეგ რაც საფრანგეთის მონარქიამ აბსოლიტურ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბება დაიწყო. ინგლისის მეფეებმა ( [[პლანტაგენეტები]] ), [[XIII საუკუნე|მეცამეტე საუკუნის]] (XIII) განმავლობაში დაკარგეს ფრანგული მიწები, გარდა<nowiki/>[[გიენი|გიენისა]], რომელიც ითვალისწინებდა გასკონის საჰერცოგოს დასავლეთ ნაწილს და აკვიტანიის სამხრეთ-დასავლეთ პატარა ნაწილს. მომდევნო საუკუნეში ( [[XIV საუკუნე|XIV]] ) დაიწყო ომი პლანტაგენეტებსა და [[ვალუას დინასტია|ვალუას დინასტიას]] (მონათესავე განშტოება [[კაპეტინგები|კაპეტინგებისა]] ) შორის, რომლის მთავარი მიზეზი იყო საფრანგეთის ტახტის მემკვიდრეობა. ეს ომი გაგრძელდა [[XV საუკუნე|მეთხუთმეტე საუკუნის]] შუამდე და ცნობილია როგორც [[ასწლიანი ომი]]. მის დასრულებას მოჰყვა მთლიანი აკვიტანიის შეერთება საფრანგეთის მონარქიასთან. დღესაც კი, აკვიტანიის გერბსა და დროშაზე გმოსახულია ინგლისური ლომი.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/აკვიტანია“-დან