აქლემი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
| სახელი = აქლემი
{{ტაქსოდაფა *
| სახელი = აქლემი
| სურათის ფაილი = 07. Camel Profile, near Silverton, NSW, 07.07.2007.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა =
| სამეფო = ცხოველები
| ქვესამეფო =
| ზეტიპი =
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| ქვეტიპი =
| ზეკლასი =
| კლასი = [[ძუძუმწოვრები]]
| ქვეკლასი =
| infraclassis =
| ზერიგი =
| რიგი = [[წყვილჩლიქოსნები]]
| ქვერიგი =
| ინფრარიგი =
| ზეოჯახი =
| ოჯახი = [[აქლემისებრნი]]
| ქვეოჯახი =
| ზეტრიბა =
| ტრიბა =
| ქვეტრიბა =
| გვარი =
| ქვეგვარი =
| supersectio =
| sectio =
| subsectio =
| სახეობა =
| ქვესახეობა =
| ლათ =Camelus
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა =Dromedary Range.png
| არეალის რუკის წარწერა =
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| iucnstatus =
| ვიკისახეობები =
| commons =
| iucn =
| itis =
| ncbi =
}}
 
ვიკიპედია
'''აქლემი''' (Camelus) — [[მცოხნელები|მცოხნელი]] [[ძუძუმწოვრები]]ს გვარი [[აქლემისებრნი|აქლემისებრთა]] ოჯახისა.
 
* '''აქლემი''' (Camelus) — [[მცოხნელები|მცოხნელი]] [[ძუძუმწოვრები]]სძუძუმწოვრების გვარი [[აქლემისებრნი|აქლემისებრთა]] ოჯახისა.
 
[[სულხან-საბა ორბელიანი]] განმარტავს შემდეგნაირად:
{{ციტატა|აქლემი (ოთხფ.) (+ 11.4 ლევიტ.) მამალს აქლემს '''ლოინი''' ჰქვიან, დედალს — '''ჯამა''' და შვილსა მათსა — '''კოზაკი''', ხოლო '''დუკატი''' გვარად მომცროსა და მალსა<ref>სულხან-საბა ორბელიანი, „ლექსიკონი ქართული“, ტ. 1, თბ., 1991, გვ. 75</ref>.}}
 
ცნობილია აქლემის ორი [[სახეობა]]:
* [[დრომედარი]] — ერთკუზიანი აქლემი (Camelus dromedarius).
* [[ბაქტრიანი]] — ორკუზიანი აქლემი (Camelus bactrianus).
{{ციტატა|აქლემი (ოთხფ.) (+ 11.4 ლევიტ.) მამალს აქლემს '''ლოინი''' ჰქვიან, დედალს — '''ჯამა''' და შვილსა მათსა — '''კოზაკი''', ხოლო '''დუკატი''' გვარად მომცროსა და მალსა<ref>სულხან-საბა ორბელიანი, „ლექსიკონი ქართული“, ტ. 1, თბ., 1991, გვ. 75</ref>.}}
 
ველურად მარტო ორკუზიანი აქლემია შემორჩენილი ([[სინძიანი]]ს უდაბნოებსა და სამხრეთ-დასავლეთ [[მონღოლეთი|მონღოლეთში]]). აქლემი მხოლოდ [[უდაბნო]]სა და მშრალი [[სტეპი]]ს ზონებშია გავრცელებული. იმ მცენარეებით იკვებება, რომლებსაც სხვა მცოხნელები არ ჭამენ. სვამს ცოტა [[წყალი|წყალს]], ზოგჯერ მლაშესაც. დიდხანს შეუძლია უწყლოდ გაძლება. აქლემის კუზში გროვდება სამარაგო ცხიმი (100 კილოგრამამდე და მეტიც), რასაც ცხოველი საკვების ნაკლებობისას იყენებს. სხეულის ნაწილები, რითაც წოლის დროს მიწას ეხება, დაფარული აქვს სქელი კორძებით. ამის გამო აქლემს შეუძლია გავარვარებულ (70&nbsp;°C-მდე) ნიადაგზე უვნებლად წოლა. სხეული ეყრდნობა ფართო რბილ თათებს, რაც [[ქვიშა]]ზე სიარულს უადვილებს. ბევრ ადგილას აქლემი მოშინაურებულია (დაახლოებით 5000 წლის წინ) და გამოყენებულია სასოფლო-სამეურნეო ცხოველად. ზრდასრული აქლემის მასა 500-800 კილოგრამია. ერთკუზიანი აქლემის მაკეობა გრძელდება 13 თვე, ორკუზიანისა — 14. შობს ერთ [[კოზაკი|კოზაკს]]. აქლემი ძლიერი სასაპალნე და შესაბმელი ცხოველია. შეუძლია ზურგით ატაროს საკუთარი წონის 50%-მდე ტვირთი, თოხარიკით გადის დღეში 100 კილომეტრამდე (საათში 10-12 კმ). ცოცხლობს 35-40 წელს. სამუშაოდ იყენებენ 4-25 წლის ასაკში. იძლევა [[რძე]]ს, [[ხორცი|ხორცს]], [[მატყლი|მატყლს]]. ერთკუზიანი აქლემი წელიწადში იწველის 4,5% ცხიმიანობის 2000 ლიტრამდე რძეს. ორკუზიანი — 5,4 ცხიმიანობის 750 ლიტრამდე რძეს. რძისაგან ამზადებენ [[კუმისი|კუმისს]], [[კარაქი|კარაქს]], [[ყველი|ყველს]]. ორკუზიანი აქლემის ნაპარსის კანძი 5-10 კილოგრამამდეა (ზოგისა 13 კგ-მდე), ერთკუზიანისა 2-4 კგ-მდე. ორკუზიანი აქლემის [[მატყლი]] უფრო მაღალხარისხოვანია. აქლემის ხორცის კვებითი ღირებულება [[ძროხა|ძროხის]] ხორცისას არ ჩამოუვარდება და ზოგან საკვებადაც იყენებენ.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/აქლემი“-დან