გუარამიდები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
გვერდი წასაშლელია |
მNo edit summary |
||
ხაზი 1:
გუარამიდების დინასტია ან გუარამიანი<ref>The dynastic name "Guaramids" is a modern designation introduced by Professor Cyril Toumanoff based on Prince Vakhushti's reference to the dynasty as ''Guaramiani''. It is not universally accepted among the Georgian historians, but is commonly used in the English-language literature.</ref> – იყო ხოსროიდთა სამეფო სახლის უმცროსი შტო (ქართლი, აღმოსავლეთ საქართველო). ისინი იბერიას მართავდნენ როგორც წარმომადგენლობითი ბატონები (ერისმთავრები) 588–627, 684–748 და 779/780–786, და სამ მათგანს ბიზანტიის საიმპერატორო კარისგან კურაპალატის უმაღლესი ტიტული მიენიჭა.
== ისტორია ==
ეს შტო წარმოშობილი ლეონისგან, იბერიის მეფე ვახტან I-ის და მისი მეორე მეუღლის ელენეს, ბიზანტიის იმპერატორის ნათესავის, ძე (485/6). ლეონი და მისი ძმა მიჰრდატი მიიღეს იბერიის სამეფოს დასავლეთ ნაწილი, შემდგენილი კლარჯეთის საერისმთავროსგან, ოძრხესგან და წუნდის დასავლეთის ნახევრით, თუმცა მალე მათ უფროსი ხოსროიდული ხაზის მიერ წაერთვათ ხელისუფლება და დარჩნენ კლარჯეთის და [[ჯავახეთი|ჯავახეთის]] ერისმთავრებად. დაწყებული ლეონის შვილიდან, გუარამ I-დან (588–590 წ.წ.), ამ საგვარეულო სახლის წევრები იყვნენ მმართველი იბერიის ერისმთავრები 588–627, 684–748 და 779/780–786 წ.წ. სამ მათგანს ბიზანტიის საიმპერატორო კარისგან კურაპალატის უმაღლესი ტიტული მიენიჭა, რაც ჩვეულებრივი პატისცემის გამომხატველ მეგობრულ ჟეშტს წარმოადგენდა უცხოელი მმართველებისთვის.
გუარამიდები ქორწინების გზით დაკავშირებული იყვნენ წამყვან ქართულ საბატონო ოჯახებთან – ხოსროიდებთან, ნერსიანიდებთან და ბაგრატიონებთან. ამ უკანასკნელ შემთხვევაში, გუარამ III-ის (779/780-786) ქალიშვილის ქორწინებამ, ბაგრატუნის დევნილ უფლისწულ ვასაკთან, ახალი ბაგრატიონთა დინასტია წარმოშვა, რომელიც შემდგომში გახდა ბოლო და ყველაზე ხანგრძლივი მმართველი ოჯახი საქართველოში. გუარამიდების ხაზის გაუჩინარებამ VII საუკუნის ბოლოს საშუალება მისცა მათ ბიძაშვილებს ბაგრატიდებს აეღოთ მათი მემკვიდრეობა გუარამიდების ყოფილი საკუთრებიდან, როგორც კი ისინი თვითონ მოვიდნენ ხელისუფლებაში.
[[X საუკუნე|X საუკუნის]] ქართველმა მემატიანემ, [[სუმბატ დავითის ძე|სუმბატ დავითის ძემ]] თავის „ბაგრატიდთა ისტორიაში“ შეცდომით (ან მიზანმიმართულად) გამოავლინა გუარამიდები, როგორც არსებითად ბაგრატიდები, რომლებიც თითქოს წმინდა მიწიდან მოვიდნენ ქართულ მიწებზე დასასახლებლად; ამ ვერსიამ ქართველ ბაგრატიდებს საშუალება მისცა პრეტენზია განეცხადებინათ ბიბლიური მეფე [[დავითი|დავითისგან]] [[ბაგრატიონთა დინასტიის ბიბლიური წარმომავლობის მტკიცებულება|წარმომავლობის]] შესახებ.
==ლიტერატურა==▼
* ''Кауфман И. М.'' Русские энциклопедии. Вып. 1. Общие энциклопедии. — М., 1960. — 103 с.▼
== იბერიის მმართველი გუარამიდები ==
* ''Игорь Жарков''. «Жанровая структура Энциклопедического словаря Ф. А. Брокгауза — И. А. Ефрона, 1890−1907» (диссертация). 2000▼
* ''Зыков Дмитрий''. Про энциклопедию Брокгауза и беспамятную собаку // [[Наука и жизнь]]. — 2014. — № 11. — С. 85—89.▼
*[[გუარამი|გუარამ I]] (588–~590)
*[[სტეფანოზ I]] (~590–627)
*[[გუარამ II]] (684–~693)
*[[:en:Guaram III of Iberia|გუარამ III]] (~693–~748)
*[[:en:Stephen III of Iberia|სტეფანოზ III]] (779/780–786)
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
▲==ლიტერატურა==
*Toumanoff, Cyril. Introduction to Christian Caucasian History, II: States and Dynasties of the Formative Period. ''Traditio'' 17 (1961).
*Rapp, Stephen H. (2003), ''Studies In Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts.'' Peeters Bvba {{ISBN|90-429-1318-5}}
*Rapp, Stephen H., Sumbat Davitis-dze and the Vocabulary of Political Authority in the Era of Georgian Unification. ''Journal of the American Oriental Society'', Vol. 120, No. 4 (Oct.-Dec., 2000), pp. 570–576.
▲* ''Кауфман И. М.'' Русские энциклопедии. Вып. 1. Общие энциклопедии. — М., 1960. — 103 с.
▲* ''Игорь Жарков''. «Жанровая структура Энциклопедического словаря Ф. А. Брокгауза — И. А. Ефрона, 1890−1907» (диссертация). 2000
▲* ''Зыков Дмитрий''. Про энциклопедию Брокгауза и беспамятную собаку //
[[კატეგორია:საქართველოს ფეოდალური საგვარეულოები]]
[[კატეგორია:ქართველი მთავრები]]
| |||