აია (მითოლოგია): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[File:Aeaea, the island of Circe, located south of Rome with the Islands of the Sirens closeby.jpg|280px|thumb|იტალიის რუკაზე, რომისგან სამხრეთით აღნიშნული აიაია ([[აბრაჰამ ორტელიუსი]], 1624).]]
'''აია''' ({{lang-grc|Αιαία}}) ან ''ეა'' — მითოლოგიური კუნძული, რომელიც, როგორც ამბობენ, იყო ქალღმერთი-ჯადოქრის [[ცირცე|ცირცეს]] სამფლობელო. ჰომეროსის „ოდისეაში“ [[ოდისევსი]] [[ალკინოოსი|ალკინოოსს]] უყვება, რომ სახლისკენ, ითაკაში გამგზავრებისას გზად აქ დარჩა ერთი წლის განმავლობაში. ის ამბობს, რომ ვერ შეძლო ამ კუნძულზე ყოფნის აუცილებლობას ვერ გაუძლოშეწინააღმდეგებოდა, უფრო არა იმდენად ცირცეს, რამდენადაც არიმის დაღლილიყოგამო, რომ კუნძულის დატოვების აუცილებლობაზე რომ ვერ ნიჩბისეთქვა მოსმისასუარი. თანამედროვე ბერძენი სწავლული, იოანნის კარკიდისი თვლის, რომ რეალისტური იდენტიფიკაციის ნებისმიერი მცდელობა უშედეგოა, ამტკიცებს რა, რომ [[ჰომეროსი|ჰომეროსმა]] ბუნდოვნად მოათავსა აიაია მისი მსოფლიოს სადღაც აღმოსავლეთ ნაწილში, ალბათ, კოლხეთის მახლობლად, რამდენადაც ცირცე იყო კოლხეთის მეფის, აიეტის და, და იმიტომრადგან, მათ მამიდას, ეოსს იქ ჰქონდა საკუთარი სასახლე.
 
[[ჰომეროსი]]ს „[[ოდისეა]]ში“ წარმოდგენილი გარკვეულწილად არათანმიმდევრული გეოგრაფია ხშირად მიიჩნევა უფრო როგორც მითოლოგიური, ვიდრე ლიტერატურული, მაგრამ ალექსანდრიელი სწავლულის და პოეტის, [[აპოლონიოს როდოსელი|აპოლონიოს როდოსელის]] გეოგრაფია უფრო სპეციფიკურია<ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=3&t=37998 სპეციფიკური]. უცხო სიტყვათა ლექსიკონი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.</ref>. მის ეპიკურ პოემაში „არგონავტიკა“ ის კუნძულს ალოკალიზებს სადღაც სამხრეთ ეთალიაში (Aethalia) ([[ელბა (კუნძული)|ელბა]]), ტირენიის ზღვის სანაპიროს თვალთახედვის არეალში (იტალიის დასავლეთ სანაპირო.).<ref>William H. Race, ''Apollonius Rhodius: Argonautica'', Loeb Classical Library (2008), 4.654–661</ref> ამავე პოემაში, იაზონის და მისი მხლებლების გამასპინძლების შემდეგ, აიეტი თავის შვილიშვილებს კოლხეთსა და აიაიას შორის უსაზღვრო მანძილის შესახებ ესაუბრება:
{{ციტირება|შვილებო ჩემი ქალიშვილისა და ფრიქსესი, რომელსაც ყველა უცხოელზე მეტი პატივი ვეცი ამ სასახლეში, რატომ დაბრუნდით ეაში? განა რამე უბედურება შეგემთხვათ გზაში? თქვენ არ დამიჯერეთ, როცა თქვენს მიერ აღებული გზის შესახებ გითხარით, რომ უსაზღვრო მანძილი აქვს-მეთქი! ეს მე მაშინ გავიგე, როცა მამაჩემის — ჰელიოსის ეტლით ვიმოგზაურე. ჰელიოსს იმ დროს ჩემი დაი კირკე გადაჰყავდა ჰესპერიის ქვეყნის შუაგულში. ჩვენ მაშინ მივაღწიეთ ტირსენისის ხმელეთის ნაპირს, სადაც ახლაც ცხოვრობს ჩემი და. ეს ქვეყანა ძალზე შორსაა კოლხეთის მიწისაგან. მაგრამ რა საჭიროა ეს ამბავი! სჯობს, დალაგებით მომიყვეთ, რამ დაგაბრკოლათ გზაში, ვინ არიან ეს კაცები, თქვენ რომ მოგყვნენ და სად არის ჩემი მშვენიერი ხომალდი?<ref>[http://dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/5214/4/Argonavtika.pdf აპოლონიოს როდოსელი „არგონავტიკა“]. ბერძნულიდან თარგმნა წინასიტყვაობა და განმარტება დაურთო აკაკი ურუშაძემ. სახელმწიფო გამომცემლობა „[[სახელგამი]]“. თბილისი, 1948. გვერდები: 95 და 96.</ref>|}}
 
მოგვიანებით აიაია, კლასიკური რომაელი მწერლების მიერ, იდენტიფიცირებულ იქნა მთა ცირცეოსთან (ლატინას პროვინცია, სან ფელიჩე ცირცეო, ლაციო, იტალია), იტალიის დასავლეთ სანაპიროზე, რომის სამხრეთით, დაახლოებით 100 კილომეტრში მდებარე, რომელიც, ალბათ გამოიყურებოდა როგორც კუნძული ჭაობების და ზღვის გამო, გარსშემორტყმული მის ჩამოყალიბებამდე, და რომელიც პატარა ნახევარკუნძულს წარმოადგენს. ეს უკვე იყო ნახევარკუნძული [[დიონისე ჰალიკარნასელი|დიონისე ჰალიკარნასელის]] მიხედვით. თუმცა, შესაძლოა, ეს იყო ასევე კუნძული. ჰომეროსის პერიოდში წარმოადგენდა, გრძელ ლიდოს<ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=3&t=22697 ლიდო]. უცხო სიტყვათა ლექსიკონი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.</ref> ან ქვიშიან ნახევარკუნძულს, რომელიც ზოგადი გეოლოგიური პროცესის მიმდინარეობისას თანდათან შეუერთდა მატერიკს. არქეოლოგები ერთ გამოქვაბულს ან [[გროტი|გროტს]] აიდენტიფიცირებდნენ კონცხთან, როგორც "Grotta della Maga Circe", ცირცეს გამოქვაბული. მეორე ადგილი იქნა ნაპოვნი ახლომდებარე კუნძულ პონცაზე. ითვლება, რომ ცირცეს ჰქონდა საკუთარი ზაფხულის სასახლესახლი ცირცეს მთაზე და საკუთარი ზამთრის სასახლესახლი პონცაზე, რომელიც, ალბათ, არის კუნძული აიაია.
 
აიაიას დატოვებამდე, ოდისევსმა ცირცესგან მიიღო ინსტრუქტაჟი თუ როგორ უნდა გადაელახა [[ოკეანე]]<ref>Homer's Odyssey [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text;jsessionid=B827C3204A35EB73B18F02A407A340A6?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0136%3Abook%3D10%3Acard%3D503 10.503]</ref> და ჩრდილოეთის ქარის დახმარებით მიეღწია მიწისქვეშა სამყაროს:
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/აია_(მითოლოგია)“-დან