პალიასტომი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 29:
|ვიკისაწყობი =
}}
'''პალიასტომი''' — გამდინარე ტბა [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|ოდიშ-გურიის დაბლობზე]], ქალაქ [[ფოთი|ფოთთან]]. ადმინისტრაციულად მოქცეულია ნაწილობრივ სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის (ხობის მუნიციპალიტეტი), ნაწილობრივ გურიის მხარეში (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი). ზედაპირის ფართობი 18,2 კმ². აუზის ფართობი 547 კმ², მაქსიმალური სიღრმე 3,2, საშუალო სიღრმე 2,6 მ. წყლის მოცულობა 52 მლნ. მ³. მდებარეობს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] — 0.3 მ დაბლა. საზრდოობს წვიმის წყლითა და შენაკადებით. ტბას ერთვის მდინარე [[ფიჩორი (მდინარე)|ფიჩორი]], გამოედინება მდინარე [[კაპარჭინა (მდინარე)|კაპარჭინა]]. მაღალი დონე იცის [[გაზაფხული|გაზაფხულზე]], ზაფხულსა და [[შემოდგომა]]ზე, დაბალი — ზამთარში. წყალი თბილია [[ივლისი|ივლის]]-[[აგვისტო]]ში (25,1°C), ცივია იანვარში (5,2 °C), ძლიერი [[ქარი|ქარების]] გამო ტბაზე ხშირად ჰომოთერმიაა, ცივ ზამთარში [[გაძგიფვა|გაძგიფულია]] და ჩნდება ყინულნაპირისი. იყენებენ ხე-ტყის დასაცურებლად, თევზჭერისთვის. ტბა შედის [[კოლხეთის ნაკრძალი| კოლხეთის ეროვნული პარკის]] შემადგენლობაში, კოლხეთის ეროვნული პარკი ტურისტებს სთავაზობს სანაოსნო მარშრუტებს ტბის უკეთ გასაცნობად.
==ეტიმოლოგია==
გიორგი გამყრელიძის აზრით სიტყვა პალიასტომი შედგება ორი ბერძნული სიტყვისაგან "პალიას" (ძველი) და "სტომა" (ციხე-სიმაგრე). ე.ი. ძველი ციხე-სიმაგრე.
ლეგენდა პალიასტომის ტბის სახელწოდების შესახებ აღწერილი აქვს [[ეგნატე ნინოშვილი|ეგნატე ნინოშვილს]] 1891 წლის მოთხრობაში „პალიასტომის ტბა“: ▼
==ისტორია==▼
[[1924|1924 წელს]] ტბის სამხრეთ-დასავლეთი ნაპირიდან გაიყვანეს არხი და პირდაპირ შეუერთეს ზღვას, ხოლო [[1933]] წლის დეკემბერში ძლიერი ზვირთცემის შედეგად არხი გაფართოვდა და სრუტე გაჩნდა, წყალი მლაშე გახდა. ▼
{{ციტატა|ახლა რომ ტბაა, იმ ადგილას თურმე ხმელეთი იყო. ზედ ხალხი იდგა და იმ ხალხს პავლიას ტომს ეძახდნენ. ერთ დღეს ხმელეთმა ძირს დაიწია, ერთ ადგილას მიწა გაირღვა, უცბად წყალი ამოვარდა დედამიწიდან და მთელი სოფელი დაფარა. აქაური ხალხი და ყოველი სულდგმული დაიღრჩო. გადარჩენილა მხოლოდ ერთი დიაკვანი, რომელმაც გაიტაცა მთავარანგელოზის ხატი, აიტანა ჯუმათის მთაზე და იქ შემდეგ ამ ხატს ეკლესია აუშენეს. ეს დიაკონიც, გვარად დარჩია, დეკანოზად დააყენეს}}▼
▲==ისტორია==
პალიასტომის ტბის ფსკერზე, კაპარჭინას ბოლოში, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს ქართული ტიპის სასოფლო სოფლური დასახლება, ადგილ „ნაეკლესიარზე“ აღმოჩნდა რიყის ქვებით ნაგები კედელის ნაშთები. ამ მიდამოებიდან, არის ქართული მხედრულწარწერიანი [[ბარძიმი]], რომელიც ქ. ქუთაისის ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მუზეუმში ინახება. ბარძიმს აქვს ქართული წარწერა. ასევე ქუთაისის მუზეუმშია დაცული [[პალიასტომის ღვთისმშობლის ხატი]], რომელსაც ასევე აქვს ქართული წარწერა. ტბის დასავლეთ ნაწილში, მალთაყვასთან, დადასტურდა III-VIII სს-თა ნამოსახლარის ნაშთები. არქეოლოგიური კვლევით გაირკვა, რომ პალიასტომის ტბაში პუნქტ „ნატეხებში“ ძველი ნამოსახლარია და მისი ნაშთები 900 კვ.მ-ზე ვრცელდება. „ნატეხების“ ნამოსახლარის კერამიკა (აგური, კრამიტი) ისეთივეა, როგორც დასავლეთ საქართველოს სხვა არქეოლოგიური ნაშთებისა ([[ბიჭვინთა]], [[სოხუმი]], [[ოჩამჩირე]], [[გუდავა]], [[ნოქალაქევი]], [[ვაშნარი]], [[ქობულეთი]], [[ციხისძირი]], [[გონიო]]). აქ აღმოჩნდა უცხოური ბრტყელი კრამიტიც.
▲ლეგენდა პალიასტომის ტბის შესახებ აღწერილი აქვს [[ეგნატე ნინოშვილი|ეგნატე ნინოშვილს]] 1891 წლის მოთხრობაში „პალიასტომის ტბა“:
▲[[1924|1924 წელს]] ტბის სამხრეთ-დასავლეთი ნაპირიდან გაიყვანეს არხი და პირდაპირ შეუერთეს ზღვას, ხოლო [[1933]] წლის დეკემბერში ძლიერი ზვირთცემის შედეგად არხი გაფართოვდა და სრუტე გაჩნდა, წყალი მლაშე გახდა.
▲{{ციტატა|ახლა რომ ტბაა, იმ ადგილას თურმე ხმელეთი იყო. ზედ ხალხი იდგა და იმ ხალხს პავლიას ტომს ეძახდნენ. ერთ დღეს ხმელეთმა ძირს დაიწია, ერთ ადგილას მიწა გაირღვა, უცბად წყალი ამოვარდა დედამიწიდან და მთელი სოფელი დაფარა. აქაური ხალხი და ყოველი სულდგმული დაიღრჩო. გადარჩენილა მხოლოდ ერთი დიაკვანი, რომელმაც გაიტაცა მთავარანგელოზის ხატი, აიტანა ჯუმათის მთაზე და იქ შემდეგ ამ ხატს ეკლესია აუშენეს. ეს დიაკონიც, გვარად დარჩია, დეკანოზად დააყენეს}}
==სხვადასხვა==
Line 55 ⟶ 54:
ფაილი:Paliastomi mdebareoba.gif|პალიასტომის ტბის რუკა
</gallery>
==ლიტერატურა==
| |||