კოლხეთის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 186:
 
შემდგომში კოლხეთი [[მითრიდატე VI ევპატორი|მითრიდატე VI ევპატორმა]] დაიმორჩლა და აქ საკუთარი მმართველები დასვა. ცენტრად კი დიოსკურია აქცია. ძვ.წ. 85 წელს კოლხები მისი შვილის წაქეზებით აუჯანყდნენ პონტოელებს მაგრამ დამარცხდნენ. სოწრედ კოლხეთის აჯანყებამ სეაფერხა მითრიდატეს ლაშქრობა დასავლეთით რომის წინააღმდეგ. ადგილობრივი სკეპტუხების ნაწილი მითრიდატეს მიუდგა. რომთან სასტიკი მარცხის შემდეგ მითრიადატე კოლხეთში გაიქცა. ძვ.წ. 65 წელს კოლხეთში შემოჭრილ პომპეუსს მითრიდატეს მომხრე სკეპტუხებმა გაუწიეს წინააღმდეგობა. მათ შორის ოლთაკემ, რომელიც პომპეუსის ტყვეთა სიაში მეფედ იხსენიება. იგი შეიპყრეს და რომში ტრიუმფალურ გზაზე ჩამოატარეს სხვა მეფე-მთავრებთან ერთად და ორქოზმა რომელმაც რომაელებს ბრძოლები გაუმართა და შემდეგ სვანეთის მთებს შეაფარა თავი. კოლხეთის დაცემის შემდეგ მითრიდატე ბოსფორში გაიქცა სადაც მალე საკუთარმა შვილმა ფარნაკემ მოკლა. ამასობაში კოლხეთი რომაელებმა დაიპყრეს და იქ ადგილობრივი წარჩნებული [[არისტარქე]] (ძვ.წ. 65-47წწ) დასვეს მმართველად. [[ფარნაკე I]] [[ბოსფორის სახელმწიფო|ბოსფორის სამეფოდან]] დიდი არმიით შეიჭრა კოლხეთში (ძვ.წ. 47წ.) და მოაოხრა დასახლებული ქალაქები, პოლისები და დასახლებები. მათ შორის ცნობილი ლევკოთეას<ref>[https://www.greekmythology.com/Myths/Mortals/Ino/ino.html Ino]. ლევკოთეა - ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ინოს, როგორც ზღვის ღმერთქალის, საკულტო სახელი.</ref> ტაძარი და ქალაქი სურიუმი (ვანი). [[არისტარქე]] სწორედ ამ დროს უნდა დაღუპულიყო. ფარნაკეს დამანგრეველმა ლაშქრობამ კოლხეთი საბოლოოდ დასცა. დაკნინდა ბერძნული პოლისები, განადგურდა ადრინდელი სოციალურ-ეკონომიკური კავშირები. მალე დაქუცმაცებულ კოლხეთს რომაელებმა დაადგეს თვალი და მის ზღვისპირა ქალაქებში კოჰორტები ჩააყენეს. კოლხეთის ტერიტორიის შიდა ნაწილში მთიელი და მეზობელი მხარეებიდან მიგრიებული მოსახლეობის კონსოლიდაციით შეიქმნა რამდენიმე მცირე სამეფო სამთავრო, რომელთა შორის მოგვიანებით ახ.წ. II საუკუნის შუა წლებში დაწინაურდა ლაზთა სამთავრო (შემდგომში [[ეგრისის სამეფო]]).
 
==ღმერთთა მოდგმა<ref>Hesiod, ''Theogony'' [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+132 132&ndash;138], [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+337 337&ndash;411], [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+453 453&ndash;520], [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+901 901&ndash;906, 915&ndash;920]; Caldwell, pp. 8&ndash;11, tables 11&ndash;14.</ref><ref>[https://view.publitas.com/p222-14553/hesiode-teogonia/page/1/ ჰესიოდე «თეოგონია»]</ref>==
{{chart top||collapsed=yes}}
{{chart/start}}
{{chart|}}
{{chart| | | | | | | | | | | | |ქაოსი|ქაოსი=[[ქაოსი]]}}
{{chart| | | | | | | | | | | |,|-|^|-|.}}
{{chart| | | | | | | | | | |URA |y|GAI |~|~|~|~|~|~|~|~|~|y|~|PON|URA=[[ურანოსი]]|GAI=[[გეა]]|PON=[[პონტოსი]]}}
{{chart|,|-|v|-|-|-|v|-|-|-|-|v|-|^|-|v|-|-|-|-|-|-|.| | | |!}}
{{chart|!|OCE |y|TET | | |COE |y|PHO | | | | |CRI |y|EUR|OCE=[[ოკეანოსი]]|TET=[[ტეთისი (მითოლოგია)|ტეთისი]]|COE=[[კოიოსი]] <ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=114074 კოიოსი]. უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.</ref>|PHO=[[ფოიბე]]|CRI=[[კრეოსი]]|EUR=[[ევრიბია (მითოლოგია)|ევრიბია]]}}
{{chart|!| |,|-|^|-|.| | | | |,|-|^|-|.| | | | |,|-|-|-|+|-|-|-|.}}
{{chart|!|RIV | |OCES | | |LET | |ASTE | | |ASTR | |PAL | |PER | RIV=<small>&nbsp;[[პოტამოი|მდინარეები]]</small>|OCES=<small>&nbsp;[[ოკეანიდები]]</small>|LET=[[ლეტო]] <ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=128638 ლეტო]. უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.</ref>|ASTE=[[ასტერია (ტიტანი)|ასტერია]]|ASTR=[[ასტრეოსი]]|PAL=[[პალასი (ტიტანი)|პალასი]]|PER=[[პერსესი (ტიტანი)|პერსესი]]}}
{{chart|!| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{chart|)|-|-|-|v|-|-|-|v|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|v|-|-|-|.| | | | }}
{{chart|!| | |HYP |y|THE | | | | | | | | | |IAP |y|CLY |HYP=[[ჰიპერიონი (მითოლოგია)|ჰიპერიონი]]|THE=[[თეია]]|IAP=[[იაპეტოსი (მითოლოგია)|იაპეტოსი]]|CLY=[[კლიმენე (მითოლოგია)|კლიმენე]]&nbsp;<ref>One of the Oceanid daughters of Oceanus and Tethys, at Hesiod, ''Theogony'' [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+351 351]. However, according to Apollodorus, [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0022%3Atext%3DLibrary%3Abook%3D1%3Achapter%3D2%3Asection%3D3 1.2.3], a different Oceanid, Asia was the mother, by Iapetus, of Atlas, Menoetius, Prometheus, and Epimetheus.</ref>}}
{{chart|!| |,|-|-|-|+|-|-|-|.| | | | | |,|-|-|-|v|-|^|-|v|-|-|-|.}}
{{chart|!|HEL | |SEL | |EOS | | | |ATL | |MEN | |PRO | |EPI | |HEL=[[ჰელიოსი]]|SEL=[[სელენე]]&nbsp;<ref>Although usually, as here, the daughter of Hyperion and Theia, in the ''Homeric Hymn to Hermes'' (4), [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=HH+4+99&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0138 99&ndash;100], Selene is instead made the daughter of Pallas the son of Megamedes.</ref>|EOS=[[ეოსი]]|ATL=[[ატლასი (მითოლოგია)|ატლასი]]&nbsp;<ref>According to Plato, ''Critias'', [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0059.tlg032.perseus-eng1:113d 113d&ndash;114a], Atlas was the son of Poseidon and the mortal Cleito.</ref>|MEN=[[მენოიტოსი (ბერძნული მითოლოგია)|მენოიტოსი]]|PRO=[[პრომეთე]]&nbsp;<ref>In Aeschylus, ''Prometheus Bound'' 18, 211, 873 (Sommerstein, pp. [http://www.loebclassics.com/view/aeschylus-prometheus_bound/2009/pb_LCL145.445.xml 444&ndash;445 n. 2], [http://www.loebclassics.com/view/aeschylus-prometheus_bound/2009/pb_LCL145.467.xml 446&ndash;447 n. 24], [http://www.loebclassics.com/view/aeschylus-prometheus_bound/2009/pb_LCL145.539.xml 538&ndash;539 n. 113]) Prometheus is made to be the son of Themis.</ref>|EPI=[[ეპიმეთევსი (მითოლოგია)|ეპიმეთევსი]]}}
{{chart|!| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{chart|)|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|v|-|-|-|.|}}
{{chart|!| | | | | | | | | |CRO |y|RHE | | | | | | | |CRO=[[კრონოსი]]|RHE=[[რეა]]}}
{{chart|!| | |,|-|-|-|v|-|-|-|v|-|^|-|v|-|-|-|v|-|-|-|.|}}
{{chart|!| |HES | |DEM | |HER | |HAD | |POS | |ZEU | |HES=[[ჰესტია]]|DEM=[[დემეტრე]]|HER=[[ჰერა]]|HAD=[[ჰადესი]]|POS=[[პოსეიდონი]]|ZEU=[[ზევსი]]}}
{{chart|!| | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{chart|`|-|-|-|-|v|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|-|.}}
{{chart| | | | |THE |~|~|y|~|~|ZEU |~|~|y|~|~|MNE |THE=[[თემისი]]|ZEU=(ზევსი)|MNE=[[მნემოსინე]] <ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=142437 მნემოსინე]. უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.</ref>}}
{{chart| | | | | | | |,|-|^|-|.| | | | | |!}}
{{chart| | | | | | |HOR | |MOR | | | |MUS |HOR=<small>&nbsp;[[ჰორები]]</small> <ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=39121 ჰორები]. უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.</ref>|MOR=<small>&nbsp;[[მოირები]]</small> <ref>Although, at Hesiod, ''Theogony'' [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+217 217], the Moirai are said to be the daughters of Nyx (Night).</ref>|MUS=<small>&nbsp;[[მუზები]]</small> <ref>[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=148979 მუზები]. უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა.</ref>}}
{{chart/end}}
{{chart bottom}}
 
==ღმერთ-კაცნი<ref>[http://dspace.gela.org.ge/handle/123456789/5098 მ. გ. ჯანაშვილი „საქართველოს ისტორია უძველეს დროითგან 985 წლ. ქრ. შ.“]: ბ. ღმერთ-კაცნი. ტომი I, გვერდები: 92, 93, 94, 95, 96.</ref>==