საქართველოს სამოქალაქო ომი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
იარლიყები: რედაქტირება მობილურით საიტის რედაქტირება მობილურით
იარლიყები: რედაქტირება მობილურით საიტის რედაქტირება მობილურით
ხაზი 29:
* [[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია]], ([[გიორგი ჭანტურია]]), ეროვნული დამოუკიდებლობის პარტია (ირაკლი წერეთელი), კონსერვატორული პარტია (თემურ ჟორჟოლიანი), [[მხედრიონი]] ([[ჯაბა იოსელიანი]]). ისინი არჩევნებში გამარჯვების გზით დამოუკიდებლობის მოპოვებას შეუძლებლად თვლიდნენ და მიაჩნდათ, რომ პირველ რიგში აუცილებელი იყო საბჭოთა არმიის გაყვანა საქართველოდან. ამისთვის უნდა არჩეულიყო ალტერნატიული ორგანო, ეროვნული კონგრესი, რომელიც იქნებოდა საქართველოს მოსახლეობის ნების გამომხატველი ერთადერთი ორგანო და საბოლოოდ, მას უნდა დაესვა საქართველოს დეოკუპაციისა და ეროვნულ-სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის საკითხი. მათი ლოზუნგი იყო: „ჯერ - თავისუფლება: შემდეგ - დამოუკიდებლობა“.
 
ზვიად გამსახურდიამ ეროვნული კონგრესის არჩევის მომხრეეროვნულ ძალებსკონგრესს „ანტიეროვნული მოძრაობა" უწოდა. კონგრესის მომხრეებმა 1990 წლის 23-26 მაისს სპორტის სასახლეში ჩაატარეს „ეროვნული ყრილობა“, სადაც მიიღეს გადაწყვეტილება, არ მიეღოთ [[საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო|უზენაესი საბჭოს]] არჩევნებში მონაწილეობა. თვითონ ეროვნული კონგრესის არჩევნები 30 სექტემბერს დაინიშნა.<ref name=NatConNatCon1 >{{cite web|url=httpshttp://lessonsgeowww.wordpressnplg.comgov.ge/1990gsdl/05cgi-bin/01/%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98library.exe?e=d-%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A101000-%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%A1/00---off-0preziden--00-1----0-10-0---0---0prompt-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&a=d&cl=CL4.13&d=HASH2f821ac6422e4c85e3e300|title=ეროვნულისაქართველოს კონგრესისრესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის ბატონ ზვიად გამსახურდიას ინტერვიუ იდეისამერიკელი მომხრეებისჟურნალისტის განსხვავებულიედმუნდ არჩევანისტივენსისადმი}}</ref> ყრილობამ „მრგვალი მაგიდა“ დაადანაშაულა ეროვნული ინტერესების ღალატში და ქართველი ერის შეცდომაში შეყვანის მცდელობაში.
 
[[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (1990)|საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები]] 1990 წლის 28 ოქტომბერს გაიმართა. ეს იყო [[საქართველოს სსრ]]-ის ისტორიაში პირველი მრავალპარტიული არჩევნები. არჩევნებში 14 პოლიტიკური პარტია მონაწილეობდა. მანდატების უმრავლესობა (250-დან 124155 მანდატი) მოიპოვა „მრგვალმა მაგიდამ“.
 
მანამდე, 30 სექტემბერს შედგა „ეროვნული კონგრესის“ არჩევნები, რომელშიც გამარჯვება მოიპოვა „ეროვნული დამოუკიდებლობის პარტიამ“. კონგრესის არჩევნებში სულ რამდენიმე ათეულმა ათასმა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა. <ref name=NatCon1 >{{cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0preziden--00-1----0-10-0---0---0prompt-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&a=d&cl=CL4.13&d=HASH2f821ac6422e4c85e3e300|title=საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის ბატონ ზვიად გამსახურდიას ინტერვიუ ამერიკელი ჟურნალისტის ედმუნდ სტივენსისადმი}}</ref>
 
საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს პირველ სესიაზე (1990 წლის 14 ნოემბერი) ზვიად გამსახურდია აირჩიეს უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარედ. ამ მოვალეობას ის 1991 წლის მარტამდე ასრულებდა. აღნიშნული სესიის გადაწყვეტილებით, ქვეყანას ეწოდა "საქართველოს რესპუბლიკა"; აღადგინეს [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] სახელმწიფო ატრიბუტიკა (დროშა, გერბი და ჰიმნი). ამასთან, დამოუკიდებლობის აღდგენამდე გამოცხადდა გარდამავალი პერიოდი.
Line 49 ⟶ 47:
ამ გადაწყვეტილებამ გვარდიის რიგებში განხეთქილება გამოიწვია. გვარდიის ნაწილი, რომელსაც თენგიზ კიტოვანი მეთაურობდა, [[რკონის ხეობა|რკონის ხეობა]]ში დაბანაკდა და პრეზიდენტს დამოურჩილებლობა გამოუცხადა. კიტოვანმა გამსახურდია პუტჩისტებთან გარიგებაში და ქვეყნის ღალატში დაადანაშაულა.
 
გამსახურდიას ქმედებებმა ხელი შეუწყო პოლიტიკური დაძაბულობის გაღვივებას. 1991 წლის 26 აგვისტოს გამსახურდიამ აკრძალა [[საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტია|საქართველოს კომუნისტური პარტია]], რომელიც საქართველოს პარლამენტში წარდგენილი იყო 6064 მანდატით. ეს მანდატები „მრგვალმა მაგიდამ“ მიითვისა. პრემიერ-მინისტრი [[თენგიზ სიგუა]] და საგარეო საქმეთა მინისტრი [[გიორგი ხოშტარია]] თანამდებობიდან გადადგნენ და ოპოზიციას შეუერთდნენ. 2 სექტემბერს სპეციალური დანიშნულების რაზმებმა იარაღის გამოყენებით დაარბიეს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის (ედპ) საინფორმაციო მიტინგი რუსთაველის ძეგლთან. თბილისში ფაქტობრივად პერმანენტული პოლიტიკურ კრიზისი დაიწყო. ეროვნული დამოუკიდებლობის პარტიამ დაიწყო შიმშილობა ყოფილ "იმელის" შენობასთა, 10 სექტემბერს ბარიკადები აღიმართა რუსთაველის პროსპექტზე, იმართებოდა საინფორმაციო მიტინგები საქტელერადიოს შენობასთან, ედპ-ის შტაბ-ბინასთან ჟურნალისტების, შემოქმედებითი ინტელიგენციისა და სხვათა მონაწილეობით. თბილისის ზღვის მიდამოებში განლაგდა ეროვნული გვარდიის დაუმორჩილებელი ნაწილი. 4-5 სექტემბერს ხელისუფლებამ ძალით გაწმინდა რუსთაველის პროსპექტი, რის შედეგადაც დაიჭრა რამდენიმე კაცი. სამთავრობო ჯარებსა და ოპოზიციის მხარდამჭერ შეიარაღებულ ფორმირებებს შორის შეტაკებებს 4 ოქტომბერს რამდენიმე ადამიანის დაშავება მოჰყვა. დააკავეს ედპ-ის ლიდერი გ. ჭანტურია, ჟურნალისტი გ. ხაინდრავა და სხვები. პოლიტიკური დაძაბულობა თბილისში ძლიერდებოდა.
 
ოპოზიცია მოითხოვდა პრეზიდენტის გადადგომას და ვადამდელი არჩევნების დანიშვნას. ხელისუფლება ოპოზიციისგან მოითხოვდა მორჩილებას და განიარაღებას. დაძაბულობამ დედაქალაქში კულმინაციას 21 დეკემბერს მიაღწია, როდესაც თბილისის ცენტრში შემოვიდნენ ეროვნული გვარდიის დაუმორჩილებელი ნაწილი და "მხედრიონის" წევრები. მოხდა სისხლიანი შეტაკება. თბილისის ცენტრი საომარი მოქმედების ასპარეზად გადაიქცა.