მოსე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
93.177.162.207-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Vano3333-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
იარლიყი: სწრაფი გაუქმება
ხაზი 14:
== უდიდესი წინასწარმეტყველი ==
[[ფაილი:Moses-icon.jpg|left | thumb]]
უდიდესი წინასწარმეტყველის წოდება [[ისრაელი]]ს ძველ ისტორიაში მიმაგრებული აქვს მოსეს. იგი არა მარტო [[ებრაელი ერის]] დამფუძნებელი იყო როგორც ნაციის, არამედ მისი კანონმდებელი, [[მღვდელი]] და ღმერთთან შუამავალი. ალბათ ყველაზე კარგად ის ცნობილია თავისი ხალხის ზებუნებრივი გამოყვანით მონობიდან [[ეგვიპტე]]ში ჩ.წ.-მდე მე-[[13]]-ე საუკუნეში.
 
მოსეს თანახმად, სამყარო 10 მცნებაზე არის დამოკიდებული. რომლებგანაც ადამიანის ქცევის საბაზისო წესები გამოდის. მისი ცხოვრების ისტორია პირველადაა აღწერილი ბიბლიის წიგნ „<nowiki/>[["ექსოდუსში"|ექსოდუსში“]], თუმცა არსებობს აგრეთვე მნიშვნელოვანი მითითებები წიგნებში „<nowiki/>[[ციფრები|ციფრები“]], „<nowiki/>[[ლევიტუსი|ლევიტუსი“]] და „<nowiki/>[[დეუტერუმი|დეუტერუმი“]]. დღეს [[იუდაიზმი]]ს რელიგია მხოლოდ [[ბიბლია|ბიბლიის]] ამ ხუთ წიგნზეა დაფუძნებული(რომლებსაც ხშირად მოსეს წიგნებს ეძახიან). მათ ჰქვია [[თორა]], კანონის წიგნები.
 
მოსეს თანახმად, სამყარო 10 მცნებაზე არის დამოკიდებული. რომლებგანაც ადამიანის ქცევის საბაზისო წესები გამოდის. მისი ცხოვრების ისტორია პირველადაა აღწერილი ბიბლიის წიგნ „<nowiki/>[["ექსოდუსში"|ექსოდუსში“]], თუმცა არსებობს აგრეთვე მნიშვნელოვანი მითითებები წიგნებში „<nowiki/>"[[ციფრები|ციფრები“]]", „<nowiki/>"[[ლევიტუსი|ლევიტუსი“]]" და „<nowiki/>"[[დეუტერუმი|დეუტერუმი“]]". დღეს [[იუდაიზმი]]ს რელიგია მხოლოდ [[ბიბლია|ბიბლიის]] ამ ხუთ წიგნზეა დაფუძნებული(რომლებსაც ხშირად მოსეს წიგნებს ეძახიან). მათ ჰქვია [[თორა]], კანონის წიგნები.
=== მოსეს ირგვლივ დებატები ===
დებატები მოსეს ცხოვრების ირგვლივ, მისი როლის [[ისრაელი]]ს წარსულში, მისი ავტორობის [[ბიბლია|ბიბლიის]] პირველ ხუთ წიგნზე, მძვინვარებს მეცნიერთა შორის უკვე მრავალი [[დეკადა|დეკადის]] განმავლობაში. სიმართლე ალბათ არასდროს არ გაირკვევა. ისინი ვინც ბიბლიას სიტყვასიტყვით იგებენ, თვლიან, რომ ყველაფერი მოსეზე ნათქვამი არის აბსოლუტური ისტორიული სიმართლე. ხოლო სწავლულები და ისტორიკოსი კრიტიკოსები თვლიან, რომ წიგნში შემდგომში ბევრი ლეგენდარული, ფანტასტიკური ჩაიწერა. ისინი აგრეთვე დაჟინებით ამბობენ, რომ, იგი ვერ მიიწერდა წიგნებს. ამ დაპირისპირებაში უპირატესობა აქვთ სწავლულებს, რადგანაც მათ დაამტკიცეს, რომ ბიბლია შედგება რამდენიმე გაერთიანებული ტექსტისგან.
Line 23 ⟶ 22:
== ებრაული ერის წარმომავლობა ==
[[ფაილი:Moses Acqua felice Roma.jpg|thumb]]
არქეოლოგიის დასაბუთებებზე და სხვა მეცნიერულ წყაროებზე დაყრდნობით ითვლება რომ მოსე შესაძლოა დაიბადა [[ძვ. წ. XIV საუკუნე]]ში ჩრდილო-აღმოსავლეთ [[ეგვიპტე]]ს დელტაში. იგი მიეკუთვნებოდა ჯგუფს, რომელსაც [[ებნრაელი|ებრაელები]] ერქვა. იმ დროს ეს არ იყო მაშინ ეთნიკური აღნიშნვა. ებრაელები ეს იყო კლასი, რომელიც დაქირავებულდაქირავებული მუშებად მუშაობდა. ისინი ეგვიპტეში უკვე რამდენიმე ასეული წელი ცხოვრობდნენ, როცა [[ეგვიპტეს ფარაონი|ეგვიპტეს ფარაონებმა]] მათი დამონება გადაწყვიტეს. შესაძლოა ისინი მიეკუთვნებოდნენ ისრაელის 12 ტომს, რომლებიც თავის სათავედ [[აბრაჰამი|აბრაჰამს]], [[ისააკი|ისააკს]] და [[იაკობი|იაკობს]] თვლიდნენ.
 
== ეგვიპტე მოსეს დროს ==
Line 31 ⟶ 30:
ებრაელთა პოპულაციის შეჩერების მიზნით, იყო ნაბრძანები ყველა მამრობითი ებრაელი ბავშვის მკვლელობა. როდესაც მოსე დაიბადა დედამისმა იგი კალათაში ჩასვა და ნილოსის დინებას მიაბარა. მისი უფროსი და და ძმა, [[აარონი]] და [[მოსეს და მარია|მარია]] სახლში დარჩნენ. იგი გადაარჩინა მეფის ქალიშვილმა და სასახლეში გაზარდა. მხოლოდ მომავალში მან გაიგო, რომ ებრაელთა ხალხს ეკუთვნოდა. ებრაელთა შორის ინსპექციის დროს მან მოკლა ეგვიპტელი მონათა ზედამხედველი და უნდა გაქცეულიყო [[მიდია]]ში, [[არაბეთი|არაბეთში]].
== მიდიის პერიოდი და ეგვიპტეში დაბრუნება ==
იქ მას გამოეცხადა ღმერთი სახელად [[იაჰვე]], რაც ნიშნავს, „ის"ის ვინც ქმნის“ქმნის". ღმერთმა უბრძანა მას ეგვიპტეში დაბრუნებულიყო და ებრაელები მონობიდან დაეხსნა. იმ დროს ეგვიპტეს მართავდა [[რამზეს II]], რომელიც ტახტზე 67 წელი იყო. მას არ სურდა დაეკარგა მონათა შრომა, რომელიც დასჭირდებოდა მას მისი მასიური არქიტექტურული პროექტების გასახორციებლად.
 
კონფრონტაციის სერიების შემდეგ, რომლებიც შეიცავდნენ სასწაულებს დასჯის სახიტ, ებრაელებს მიეცათ ნებართვა დაეტოვათ ეგვიპტე. გამანადგურებელი ძალა ღმერთმა ებრაელებს თავს აარიდა. ამ შემთხვევიდან იწყება [[ფეისახი]]ს, [[იუდაიზმი]]ს უდიდესი დღესასწაულის აღნიშნვა.ებრაელებმა გადალახეს [[წითელი ზღვა]] და გაატარეს 40 წელი [[სინაის ნახევარკუნძულ]]ზე, [[მდინარე იორდანი|იორდანეს მდინარის]] სამხრეთ ნაწილზე.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/მოსე“-დან