|
[[ფაილი:Vegetation-no-legend.PNG|მინი|350პქ]]
[[ფაილი:Fagus sylvatica 014.jpg|thumb|right|280px|მცენარეული საფარი]]
'''ბიომი''' — ერთი ბუნებრივ-კლიმატური ზონის ეკოსისტემების ერთობლიობა. სახელწოდება ბიომი ჩვეულებრივ განსაზღვრავს მცენარეულობის გაბატონებულ ტიპს ან ლანდშაფტის ძირითად სტაბილურ თვისებას. დაბლობ ტერიტორიაზე ბიომი იკავებს მნიშვნელოვან სივრცეს და ტერიტორიული თვალსაზრისით ცოტათ თუ ბევრათ განცალკევებულია. მთებში მცირე ფართობზე ერთმანეთთან შეიძლება მეზობლობდეს ხუთამდე სარტყლურობის ბიომი. ხმელეთის ყველაზე მნიშვნელოვანი ბიომებია: ტუნდრა, ტაიგა, ფართოფოთლოვანი ტყე, სტეპი, სავანა, უდაბნო, ტროპიკული ნოტიო ტყეები, ზამთარმწვანე ტყე, ეკოსისტემების ხმელთაშუაზღვიური ტიპი. წყლის ეკოსისტემების ბიომები განისაზღვრება უპირველეს ყოვლისა, წყლის მარილიანობით, მასში კვების ელემენტების, ჟანგბადის, ტემპერატურისა და დინების სიჩქარის შემცველობით. ზოგჯერ გამოიყოფა ბიომის 6 ძირითადი ტიპი: ტუნდრა, წიწვოვანი ტყე, ფოთოლმცვივანი ტყე, ტრიპიკული ტყე, სტეპი და უდაბნო. საქართველოში გამოიყოფა: ჭალის ტყის ბიომი, ნახევრადუდაბნოს ბიომი, სტეპის ბიომი, არიდული მეჩხერი (ნათელი) ტყისა და ჰემიქსეროფილური ბუჩქნარის ბიომი, ტყის ბიომი, სუბალპური ბიომი, ალპური სარტყლის ბიომ, სუბნივალური და ნივალური ბიომი, ჭაობისა და წყლის ბიომები. ტერმინი ბიომი ყველაზე მეტად გამოიყენება ხმელეთის ეკოლოგიაში.
'''ბიომი''' ([[ინგლისური ენა|ინგლ]]. biome <ბიო... და [[ლათინური ენა|ლათ]]. -omat-, -oma - ერთობლიობის აღმნიშვნელი სუფიქსი) — [[ფლორა|მცენარეთა]] და [[ფაუნა|ცხოველთა]] იმ სახეობების ერთობლიობა, რომლებიც გარკვეული რაიონის ცოცხალ მოსახლეობას შეადგენენ.
ბიომი აღნიშნავს ასევე [[ბიოცენოზი|ბიოცენოზე]] უფრო მსხვილ, ბიოსისტემას, რომელიც აერთიანებს ერთამანეთთან მჭიდროდ დაკავშირებულ ბიოცენოზებს.
[[იუჯინ ოდუმი]]ს მიხედვით, ბიომი - ტერმინი, ადგენს მსხვილ რეგიონალურ ან სუბკონტინენტალურ ბიოსისტემას.
არსებობს ბიომის რამდენიმე კლასიფიკაცია, რომელიც შეიცავს 10-იდან 32-მდე ტიპს. მათი განლაგება მიმდინარეობს განედური და ვერტიკალური ზონალურობის პრინციპითა და ასევე სექტორებით.
== კლასიფიკაცია ==
არსებობს ბიომის შემდეგი კლასიფიკაციები :
* განედური კლასიფიკაცია;
* არქტიკული და სუბარქტიკული ზონები
# ნოტიო ტიპი : [[ტუნდრა]];
* სუბარქტიკული და ბორეალური ზონები
# ნოტიო ტიპი : [[ტაიგა]];
* ზომიერი ზონა :
# ნოტიო ტიპი;
# მშრალი ტიპი.
* ტროპიკული ზონა :
# პლუვიალური ტიპი;
# მშრალი ტიპი;
# ნახევრად დამშრალი ტიპი;
# არიდული ტიპი.
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ბიოსფერო]]
== რესურსები ინტერნეტში ==
*[http://mbgnet.mobot.org Biomes of the world (Missouri Botanic Garden)]
*[http://www.theglobaleducationproject.org/earth/global-ecology.php#3 Global Currents and Terrestrial Biomes Map]
* [http://www.worldbiomes.com/ WorldBiomes.com] is a site covering the 5 principal world biome types: aquatic, desert, forest, grasslands, and tundra.
== ლიტერატურა ==
* Вронский А. В. Прикладная экология: учебное пособие. — Ростов н/Д.: Изд-во «Феникс», 1996. — 512 с. ISBN 5-85880-099-8
* Odum EP: Ökologie. Stuttgart, 1999: 424-443 ISBN 3-13-382303-5
* Pott R: Allgemeine Geobotanik. Berlin·Heidelberg, 2005: 353-398 ISBN 3-540-23058-0
{{ესკიზი}}
[[კატეგორია:ეკოლოგია]]
| 