ამონიუმის ქლორიდი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ მომხმარებელმა Otogi გვერდი „ამონიუმქლორიდი“ გადაიტანა გვერდზე „ამონიუმის ქლორიდი“ |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ნივთიერება
| სათაური = <!-- ინფოდაფის სათაური (ნაგულისხმევად, ემთხვევა გვერდის სახელწოდებას) -->ამონიუმის ქლორიდი
| სურათი = <!-- ფაილის სახელი -->NH4Cl.png
| სურათი3D = <!-- ფაილის სახელი -->Ammoniumchlorid_Kristalle.jpg
| სურათი მცირე = <!-- ფაილის სახელი -->
| სახელწოდება = <!-- ქიმიური კლასიფიკაციის მიხედვით -->
| ტრადიციული სახელწოდება = <!-- ასეთის არსებობის შემთხვევაში -->
| შემოკლება = <!-- მიღებული შემოკლებული სახელწოდება -->
| ქიმიური ფორმულა = <!-- მაგალითად: С<sub>2</sub>H<sub>5</sub>(OH) -->NH<sub>4</sub>Cl
| ემპირიული ფორმულა = <!-- მაგალითად: С<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O -->
| ფარდ. მოლეკ. მასა = <!-- რიცხვი, მ.ა.ე. -->
| მოლური მასა = <!-- რიცხვი, გ/მოლი -->53.49
| სიმკვრივე = <!-- რიცხვი, გ/სმ³ -->1.519
| სიმტკიცის ზღვარი = <!-- რიცხვი, ნ/მმ² -->
| სიმაგრე = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| მინარევები = <!-- ტიპიური რაოდენობა, ნაჩვენები ერთეულებში -->
| მდგომარეობა = <!-- მყარი/თხევადი/აირი -->
| დინამიური სიბლანტე = <!-- რიცხვი, პ·წმ (20 °C-ზე) -->
| კინემატიკური სიბლანტე = <!-- რიცხვი, სმ²/წმ (20 °C-ზე) -->
| დნობის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| დუღილის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ -->
| კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ -->
| თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) -->84.1 <ref name=pphoic />
| თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) -->
| თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) -->
| წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი --> 94.56 <ref name=pphoic />
| აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ -->
| აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა -->
| დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ -->
| დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა -->
| სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° -->
| დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° -->
| ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება -->
| მჟავის დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->9.24
| ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->6 (19 °C)<ref name=pphoic>{{cite book|last = Pradyot|first = Patnaik|year = 2003|title = Handbook of Inorganic Chemicals|publisher = The McGraw-Hill Companies, Inc.|isbn = 978-0-07-049439-8}}</ref>
| ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 -->[[ეთანოლი]]
| ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 -->
| ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 -->
| ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 -->
| ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° -->
| იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ -->
| გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° -->
| ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? -->
| კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? -->
| კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა -->
| დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი -->
| CAS = <!-- ნომერი CAS-ის მიხედვით -->
| PubChem = <!-- ნომერი PubChem-ის მიხედვით -->
| EINECS = <!-- ნომერი EINECS-ის მიხედვით -->
| SMILES = <!-- ქიმიური ფორმულა SMILES-ის მიხედვით -->
| ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით -->
| RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით -->
| ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა -->
| LD50 = <!-- რიცხვი -->
| რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) -->
| უსაფრთხოების ფრაზები = <!-- მაგ. S2(შეინახეთ ბავშვისათვის მიუწვდომელ ადგილას) -->
| NFPA 704 = <!-- (აშშ-ის სტანდარტი, ხანძარსაწინააღმდეგო დაცვის ეროვნული ასოციაცია) -->
}}
'''ამონიუმის ქლორიდი''' — არაორგანული ნივთიერება ქიმიური ფორმულით NH<sub>4</sub>Cl. არის თეთრი, კრისტალური [[მარილი]], რომელიც წყალში ძალიან კარგად იხსნება. ძირითადათ გამოიყენება როგორც [[სასუქი]] და არომატიზატორი ზოგიერთ [[ლიქიორი|ლიქიორში]]. ამონიუმის ქლორიდი მიიღება [[ქლორწყალბადმჟავა|ქლორწყალბადმჟავისა]] და [[ამიაკი|ამიაკის]] ურთიერთქმედებით.
==წარმოება==
[[File:08. Директна синтеза на амониум хлорид.webm|thumb|left|280px|ამონიუმის ქლორიდის მიღების პროცესის დემონსტრაცია როდესაც გარეთ გამოტუმბული ამიაკის და ქლორწყალბადმჟავის ნაკადები ერთმანეთს ხვდება და წარმოიქმნება მყარი ამონიუმის ქლორიდი(თეთრი კვამლის სახით)]]
*ამონიუმის ქლორიდი არის პროდუქტი „ამიაკ-სოდა პროცესის“ რეაქციისა, რომლითაც იღებენ [[ნატრიუმის კარბონატი|ნატრიუმის კარბონატს]]:<ref name = "Wiberg&Holleman">{{cite book|first1 = Egon|last1 = Wiberg|first2 = Nils|last2 = Wiberg|year = 2001|title = Inorganic Chemistry|url = https://books.google.com/books?id=vEwj1WZKThEC&pg=PA614|publisher = Academic Press|isbn = 978-0-12-352651-9|page = 614|edition = illustrated}}</ref>
:CO<sub>2</sub> + 2 NH<sub>3</sub> + 2 NaCl + H<sub>2</sub>O → 2 NH<sub>4</sub>Cl + Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>
გარდა იმისა, რომ ეს ამონიუმის ქლორიდის წარმოების ძირითადი მეთოდია, ეს მეთოდი გამოიყენება ზოგიერთ სამრეწველო ოპერაციაში ამიაკისგან განსათავისუფლებლად.
*ამონიუმის ქლორიდი ასევე მიიღება ამიაკის [[ამონიუმის ქლორიდი|წყალბადის ქლორიდთან]] ([[აირი]]) ან [[ქლორწყალბადმჟავა|ქლორწყალბადმჟავასთან]](წყალხსნარი) რეაქციისას:<ref name = "Wiberg&Holleman"/>
:NH<sub>3</sub> + HCl → NH<sub>4</sub>Cl
*ამონიუმის ქლორიდი ბუნებრივი სახით გავრცელებულია ვულკანურ რეგიონებში, ფორმირდება ვულკანურ ქვებში [[ფუმაროლები|ფუმაროლებთან]] ახლოს. მისი მოლეკულები აირად ფაზაში დიდხანს ვერ არსებობენ, რადგან ისინი მარტივად იხსნებიან წყალში<ref name=Rowley>{{Cite book|title=General Chemistry I Laboratory Manual|edition=Second|last=Rowley|first=Steven P.|publisher=Kendall Hunt|year=2011|isbn=978-0-7575-8942-3}}</ref>.
==რეაქციები==
*ამონიუმის ქლორიდი გაცხელებით იშლება ამიაკად და წყალბადის ქლორიდად:<ref name = "Wiberg&Holleman"/>
: NH<sub>4</sub>Cl → NH<sub>3</sub> + HCl
*ამონიუმის ქლორიდი ურთიერთქმედებს ძლიერ [[ტუტე|ტუტეებთან]] როგორიცაა [[ნატრიუმის ჰიდროქსიდი]] და მიიღება აირადი [[ამიაკი]].
: 2 NH<sub>4</sub>Cl + Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> → 2 NaCl + CO<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O + 2 NH<sub>3</sub>
*ამონიუმის ქლორიდი მაღალ ტემპერატურაზე რეაქციაში შედის [[ტუტე ლითონები|ტუტე ლითონების]] კარბონატებთან, მიიღება ამიაკი და ტუტე ლითონის ქლორიდი
: 2 NH<sub>4</sub>Cl + Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> → 2 NaCl + CO<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O + 2 NH<sub>3</sub>
*წყალსხნარს, რომელიც მასის 5% ამონიუმის ქლორიდს შეიცავს, [[PH|pH]] მაჩვენებელი 4,6-დან 6,0-მდე აქვს.<ref>{{cite book|author=Bothara, K. G. |title=Inorganic Pharmaceutical Chemistry|url=https://books.google.com/books?id=vOtFj8b7P9MC&pg=SA13-PA7|date=2008|publisher=Pragati Books Pvt. Ltd.|isbn=978-81-85790-05-3|pages=13–}}</ref>
*ზოგიერთი ამონიუმის ქლორიდის რეაქცია სხვა ქიმიკატებთან ენდოთერმულია, როგორც ბარიუმის ჰიდროქსიდის შემთხვევაში.
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{პორტალი|ქიმია}}
[[კატეგორია:არაორგანული ნივთიერებები]]
[[კატეგორია:ქლორიდები]]
[[კატეგორია:ამონიუმის ნაერთები]]
|