საქაროზა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ნივთიერება
| სათაური = <!-- ინფოდაფის სათაური (ნაგულისხმევად, ემთხვევა გვერდის სახელწოდებას) -->
| სურათი = <!-- ფაილის სახელი -->Saccharose2.svg
| სურათი3D = <!-- ფაილის სახელი -->Sucrose-3D-balls.png
| სურათი მცირე = <!-- ფაილის სახელი -->
| სახელწოდება = <!-- ქიმიური კლასიფიკაციის მიხედვით -->
| ტრადიციული სახელწოდება = <!-- ასეთის არსებობის შემთხვევაში -->შაქარი
| შემოკლება = <!-- მიღებული შემოკლებული სახელწოდება -->
| ქიმიური ფორმულა = <!-- მაგალითად: С<sub>2</sub>H<sub>5</sub>(OH) -->
| ემპირიული ფორმულა = <!-- მაგალითად: С<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O -->
| ფარდ. მოლეკ. მასა = <!-- რიცხვი, მ.ა.ე. -->
| მოლური მასა = <!-- რიცხვი, გ/მოლი -->
| სიმკვრივე = <!-- რიცხვი, გ/სმ³ -->
| სიმტკიცის ზღვარი = <!-- რიცხვი, ნ/მმ² -->
| სიმაგრე = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| მინარევები = <!-- ტიპიური რაოდენობა, ნაჩვენები ერთეულებში -->
| მდგომარეობა = <!-- მყარი/თხევადი/აირი -->
| დინამიური სიბლანტე = <!-- რიცხვი, პ·წმ (20 °C-ზე) -->
| კინემატიკური სიბლანტე = <!-- რიცხვი, სმ²/წმ (20 °C-ზე) -->
| დნობის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| დუღილის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ -->
| კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ -->
| თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) -->
| თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) -->
| თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) -->
| წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი -->
| აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ -->
| აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა -->
| დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ -->
| დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა -->
| სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° -->
| დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° -->
| ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება -->
| მჟავის დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 -->
| ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 -->
| ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 -->
| ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 -->
| ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° -->
| იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ -->
| გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° -->
| ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? -->
| კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? -->
| კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა -->
| დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი -->
| CAS = <!-- ნომერი CAS-ის მიხედვით -->
| PubChem = <!-- ნომერი PubChem-ის მიხედვით -->
| EINECS = <!-- ნომერი EINECS-ის მიხედვით -->
| SMILES = <!-- ქიმიური ფორმულა SMILES-ის მიხედვით -->
| ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით -->
| RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით -->
| ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა -->
| LD50 = <!-- რიცხვი -->
| რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) -->
| უსაფრთხოების ფრაზები = <!-- მაგ. S2(შეინახეთ ბავშვისათვის მიუწვდომელ ადგილას) -->
| NFPA 704 = <!-- (აშშ-ის სტანდარტი, ხანძარსაწინააღმდეგო დაცვის ეროვნული ასოციაცია) -->
}}
'''საქაროზა''', ''ჭარხლის'' ან ''ლერწმის შაქარი'' — [[ორგანული ნივთიერება]] და ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი [[დისაქარიდი]] ქიმიური ფორმულით C<sub>12</sub>H<sub>22</sub>O<sub>11</sub>. უფერული, [[წყალი|წყალში]] კარგად ხსნადი კრისტალებია. შეიცავს ყველა მწვანე [[მცენარე]]. t<sub>დნ</sub> — 185—186°C. მჟავას ან ფერმენტ საქაროზას მოქმედებით იშლება [[გლუკოზა]]დ და [[ფრუქტოზად]]. საქაროზა ადვილად შესათვისებელი და უმნიშვნელოვანესი სატრანსპორტო [[ნახშირწყალი]]ა [[მცენარე]]ებში; ფოტოსინთეზის პროცესში წარმოქმნილი [[ნახშირწყლები]] ფოთლებიდან თესლში, ფესვებში, ტუბერებსა და ძირხვენებში გადადის საქაროზას სახით, სადაც ადვილად იქცევა [[სახამებელი|სახამებლად]] და [[ინულინი|ინულინად]].
| |||