ცხელი ლაქები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Hotspot(geology)-1.svg|მინი|დედამიწის ქერქის მოძრაობის სქემა ცხელ ლაქებზე]]
'''ცხელი ლაქები''', '''ცხელი წერტილები''', '''ჰოტსპოტები''' ({{lang-en|Hotspot}}) — შედარებით უძრავი [[მაგმა|მაგმის]] ლოკალური წყარო, რომელიც იმყოფება [[დედამიწის მანტია]]ში და რომელიც მისსავე ზედაპირზე განმეორებადი ვულკანური ამოფრქვევებითაა გამოვლინებული. ტერმინი შემოიღო კანადელმა გეოფიზიკოსმა [[ჯონ ტუზო უილსონი|ჯონ ტუზო უილსონმა]] 1963 წელს. ამერიკელმა გეოფიზიკოსმა [[უილიამ ჯეისონ მორგანი|უილიამ ჯეისონ მორგანმა]] 1971 წელს ივარაუდა, რომ ცხელი ლაქები წარმოიქმნება მანტიური მასალის აღმავალ ჭავლებზე. ზოგიერთი ცხელი ლაქის სიღრმული „ფესვები“ გამოვლინებულია სეისმური ტომოგრაფიით, რომელთა მონაცემებით დედამიწის ბირთვში არსებობს შემცირებული სიმკვრივის ქანების მონაკვეთები და მომატებული [[ტემპერატურა|ტემპერატურები]], რომლებიც განმარტებულია როგორც აღმავალი მანტიური ჭავლები. ბაზალტურ ლავებს, რომლებიც ამოდიან ცხელი ლაქების ზედაპირზე ახასიათებთ [[La]], [[Rb]], [[Cs]], [[Ba]]-ის მაღალი შემცველობა, აგრეთვე გააჩნიათ განსაზღვრული იზოტოპური შედგენილობა — [[Sr]], [[Nd]], [[Pb]]-ის სახით, რაც მიუთითებს [[მანტია|მანტიის]] ღრმა ჰორიზონტებიდან ამომავალ მასალის ლღობაზე. ლითოსფერული ფილების ჰორიზონტული სხლეტისას ცხელი ლაქების თავზე [[ვულკანი|ვულკანები]] ჩანაცვლებულია გადაადგილებულ ფილასთან ერთად, წყდებაწყდებიან საკუთარ სიღრმულ ფესვებსა და განიცდისგანიცდიან მოსპობას. ამრიგად, წარმოიქმნება ვულკანური ნაგებობების ჯაჭვი. ცხელი ლაქების ევოლუციის ხანგრძლივობა რამდენიმე ათეულიდან რამდენიმე ასეულ მლნ. წლამდე მერყეობს.
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ცხელი_ლაქები“-დან