ფონეტიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ 95.104.83.108-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Island-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია იარლიყი: სწრაფი გაუქმება |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
'''ფონეტიკა''' (
სამეტყველო ბგერა შეისწავლება სამი თვალსაზრისით:
ხაზი 5:
1. ფიზიოლოგიურად, ანუ იმ სამეტყველო ორგანოების მიხედვით, რომელთა მოქმედების შედეგად წარმოიქმნება მოცემული ბგერა;
2. აკუსტიკურად (ბერძნ. akustikós,
3. სმენითი შთაბეჭდილების, პერცეფციის ([[ლათინური ენა|ლათ.]] perceptio,
== ფონეტიკური დამწერლობა ==
{{ასევე|[[IPA ნიშნების სია]]}}
ადამიანის სამეტყველო ორგანოთა მიერ წარმოქმნილ ბგერათა რაოდენობა საგრძნობლად აღემატება ნებისმიერი ანბანის სიმბოლოთა რაოდენობას. აქედან გამომდინარე ბევრ დამწერლობაში ერთი და იმავე სიმბოლოთი ხშირად სხვადასხვა ბგერებს აღნიშნავენ, მაგ. [[ინგლისური ენა|ინგლისურში]]
== არტიკულაციური ფონეტიკა ==
ხაზი 22:
ზოგ შემთხვევაში ბგერათა წარმოქმნა ხდება ჰაერის არა ამოსუნთქვით, ექსპირაციით, არამედ შესუნთქვით, ინსპირაციით. იმის მიხედვით, თუ როგორ გაივლის ამოსუნთქული ჰაერნაკადი გზას ფილტვებიდან ბაგეებამდე ან ცხვირის ნესტოებამდე, გამოიყოფა ბგერათა არტიკულაციის შემდეგი ტიპები:
1. საარტიკულაციო ორგანოების ხშვის შედეგად ზესადგამი მილის (ე.ი. ხახა-ცხვირ-პირის ღრუების) ერთ-ერთ წერტილში ჰაერნაკადი სრულ დაბრკოლებას აწყდება, რასაც განხშვა,
2. ზესადგამი მილის ერთ-ერთ წერტილში ხდება არა სრული ხშვა, არამედ საარტიულაციო ორგანოების ერთმანეთთან ძლიერ მიახლოება. მათ შორის რჩება სხვადასახვა ფორმის ნაპრალი, საიდანაც ჰაერნაკადი გამომდინარეობს. ასეთ ბგერებს '''ნაპრალოვნები, სპირანტები''' (ლათ. spirans
3. პირის ღრუ დახშულია ენით, ჰაერნაკადი გამომდინარეობს ღრუს ერთ-ერთ ან ერთდროულად ორივე მხარეს. ასეთ ბგერებს '''გვერდითი ბგერები'''ანუ '''ლატერალები''' (ლათ. laterales) ეწოდება (მაგ. ქართ. ლ).
|