აზერბაიჯანის სახელმწიფო სტატისტიკის კომიტეტი

აზერბაიჯანის სტატისტიკის სახელმწიფო კომიტეტი პასუხისმგებელია აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში ეკონომიკის, დემოგრაფიისა და საქმიანობის სხვა სფეროების შესახებ სტატისტიკური მონაცემების შეგროვებაზე, დამუშავებასა და გავრცელებაზე. კომიტეტს 1993 წლის მაისიდან 2014 წლამდე ხელმძღვანელობდა არიფ ველიევი. 2015 წლიდან დღემდე კი ხელმძღვანელობს თაჰირ ბუდაგოვი.

ისტორია

სტატისტიკური ოფისები თავდაპირველად შეიქმნა და მოქმედებდა შამახაში 1846 წლიდან 1859 წლამდე, ბაქოში 1859 წელს და განჯაში 1867 წლიდან. 1917 წლამდე სტატისტიკური მონაცემები წარმოდგენილ იქნა 20 - 27 ცხრილში და შეიცავდა ინფორმაციას მოსახლეობის, მისი შრომის ბაზრის შესახებ. მოიცავდა ინფორმაციას ქარხნების რაოდენობის, სოფლის მეურნეობის მონაცემების, სასაქონლო ფასების, სამხედრო მონაცემების და ა.შ. შესახებ. აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნისას, ხელისუფლებამ სცადა შეექმნა ცენტრალური ორგანო, სტატისტიკის შეგროვებისათვის, მაგრამ მხოლოდ სტატისტიკის ცალკეული ოფისების შექმნა იყო შესაძლებელი. 1920 წლის 8 ივნისს საბჭოთა ხელისუფლების მოსვლის შემდეგ, ნარიმან ნარიმანოვმა რევოლუციური კომიტეტის ქვეშ შექმნა სტატისტიკის დროებითი კოლეგია აზერბაიჯანში. 1924 წლიდან შეიქმნა რეგიონალური სტატისტიკური ოფისები თითოეულ რეგიონში. 1928 წელს ახალი წესდება დამტკიცდა აზერბაიჯანის სსრ სახალხო კომისართა საბჭოს მიერ, ცენტრალურ სტატისტიკური დეპარტამენტის შექმნის შესახებ. 1948 წელს, სტატისტიკის ცენტრალური ბიურო გადაეცა აზერბაიჯანის მინისტრთა კაბინეტს. 1987 წელს, ცენტრალური სტატისტიკური ბიურო გადაკეთდა აზერბაიჯანის სსრ სტატისტიკის სახელმწიფო კომიტეტად და მისი წესდება დამტკიცდა მინისტრთა საბჭოს მიერ 1988 წლის მარტში. 1994 წლის 18 თებერვალს დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ჰეიდარ ალიევმა ხელი მოაწერა კანონს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სტატისტიკის სახელმწიფო კომიტეტის შექმნის შესახებ.

სტრუქტურა

კომისიას ხელმძღვანელობს თავმჯდომარე. სტრუქტურაში შედის ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაცია, ნახიჩევანის ავტონომიური რესპუბლიკის სახელმწიფო სტატისტიკის კომიტეტი, ბაქოს სტატისტიკის დეპარტამენტი, 81 საოლქო სტატისტიკური სამსახური, ძირითადი აღრიცხვის დეპარტამენტი და სამეცნიერო კვლევებისა და სტატისტიკის პროგნოზირების განყოფილება. აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სტატისტიკის სახელმწიფო კომიტეტი უზრუნველყოფს სტატისტიკური ინფორმაციული სისტემის საქმიანობას ქვეყნის სოციალურ და ეკონომიკურ სფეროებში ერთიანი მეთოდოლოგიის საფუძველზე. იგი არის დამოუკიდებელი ცენტრალური ორგანო, რომელიც არეგულირებს ცენტრალური აღმასრულებელი ორგანოების სისტემაში მომუშავე მოსამსახურეთა ეკონომიკურ სტატისტიკასა და რეგისტრაციის საქმიანობას. კომიტეტი თავის საქმიანობას ახორციელებს ქვეყანაში მიმდინარე სოციალურ-ეკონომიკური პროცესების ყოვლისმომცველი და ობიექტური შესწავლის საფუძველზე, აწვდის ინფორმაციას ქვეყანაში არსებულ სოციალურ-ეკონომიკურ ვითარებაზე და პასუხისმგებელია პოლიტიკის გატარებაზე, რომელიც მიმართულია სტატისტიკური ინფორმაციის იმ როლის მნიშვნელოვნების მისაცემად, რომელიც არღვევს ფიზიკური და იურიდიული პირების უფლებებს; იცავს მათ კონფიდენციალურობას. კომიტეტის ძირითადი ფუნქციებია უზრუნველყოს სტატისტიკური ინფორმაციის ობიექტურობა და მისი პროცესების შესაბამისობა სოციალურ და ეკონომიკურ სფეროებში საბაზრო ეკონომიკის გადაცემის პერიოდში; ტექნიკური და ეკონომიკური ინფორმაციის შემუშავებისა და გამოყენების კონტროლი; სტატისტიკური ინფორმაციის ანალიზი, სოციალურ-ეკონომიკური და დემოგრაფიული ბალანსის გაანგარიშება და შემდგომი პროგნოზირება; საერთაშორისო თანამშრომლობის შენარჩუნება სტატისტიკის სფეროში, სტატისტიკური ინფორმაციის გავრცელება და გაცვლა, რომელიც არ ეწინააღმდეგება ქვეყნის ინტერესებს, აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებს აწვდის სტატისტიკურ მასალებს, რომლებიც ასახავს ქვეყანაში არსებულ სოციალურ-ეკონომიკურ მდგომარეობას; ასევე სახელმწიფო სტატისტიკური გამოთვლებით დაფუძნებული აუცილებელი სტატისტიკური ინფორმაციის შეგროვების ორგანიზება, დამატებითი მონიტორინგის ჩატარება, სახელმწიფო და კომერციული საიდუმლოებებისა და სტატისტიკური ინფორმაციის საიდუმლოების უზრუნველყოფა და ა.შ.