ნეიტრალიზაციის რეაქცია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 3:
 
[[File:Acid Base Reaction Models.png|alt=Lewis, Bronsted-Lowery, Arrhenius ways of thinking of Acids and Bases|260px|thumb|წყალბად მჟავის რეაქციის თეორიები]]
მათი მნიშვნელობა აშკარა ხდება მჟავის ან ფუძის აირადი და თხევადი სახეობების ანალიზისას. ამ რეაქციის პირველი ნიმუშები წარადგინა ფრანგმა [[ქიმიკოსი|ქიმიკოსმა]] [[ანტუან ლავუაზიე|ანტუან ლავუაზიემ]] [[1776]] წელს.<ref name="lavoisier_1">{{harvnb|Miessler|Tarr|1991|p=166}} – Table of discoveries attributes Antoine Lavoisier as the first to posit a scientific theory in relation to [[oxyacid]]s.</ref>
 
==მჟავა-ფუძის განმარტებები==
ხაზი 11:
====ლავუაზიეს ჟანგბადის მჟავის რეაქცია====
 
პირველის სამეცნიერო ნაშრომი [[მჟავები|მჟავებსა]] და [[ფუძეები|ფუძეებზე]] ეკუთვნის [[ანტუან ლავუაზიე|ანტუან ლავუაზეს]]. ლავუაზიეს ცოდნა ძლიერი მჟავების შესაგებ შემცირდა ოქსიდოვან მჟავებამდე როგორიცაა {{chem|link=აზოტმჟავა|HNO|3|}} და {{chem|link=გოგირდოვანი მჟავა|H|2|SO|4}}, რომლებიც შეიცავენ მაღალ ჟანგბადის რიცხვებს და მათი ცენტრალური ატომები გარშემორტყმულები არიან ჟანგბადებით. მართალია მან ბევრი არაფეი იცოდა წყალბადის მჟავების შესახებ ([[ფტორწყალბადმჟავა|Hf]], [[ქლორწყალბადმჟავა|HCl]], [[ბარიუმწყალბადმჟავა|HBr]], [[იოდწყალბადმჟავა|HI]]), მაგრამ მას საკმაოდ დიდი ცოდნა გააჩნდა ჟანგბადოვან მჟავებზე. ანტუან ლავუაზეს აზრმა 30 წელს გაძლო [[1810]] წელს კი [[ჰამფრი დეივი|ჰამფრი დეივიმ]] თავის ნამუშევარში დაამტკიცა ჟანგბადის არ არსებობა [[გოგირდწყალბადმჟავა|{{chem|link=|H|2|S}}]], [[ტელურიდწყალბადმჟავა|H<sub>2</sub>Te]] [[ნაერთი (ქიმია)|ნაერთებში]], მაგრამ მან ვერ შეძლო იმის დამტიცება რომ მჟავიანობა არ არის დამოკიდებული ერთ რომელიმე [[ელემენტი|ელემენტზე]] და დამოკიდებულია ნივთიერებათა ნაერთზე.<ref name=review1940>{{cite journal |title=Systems of Acids and Bases|last=Hall|first=Norris F.|journal=[[Journal of Chemical Education]]|date=March 1940|volume=17|issue=3|doi=10.1021/ed017p124|pages=124–128|bibcode= 1940JChEd..17..124H}}</ref> [[იენს იაკობ ბერცელიუსი|იენს იაკობ ბერცელიუსმა]] წარადგინა თეორიები [[ჟანგბადი|ჟანგბადზე]] რომლის მიხედვითაც მჟავები არიან [[არამეტალები|არამეტალების]] [[ოქსიდი|ოქსიდები]] ხოლო ფეძეები არიან [[მეტალი|მეტალის]] ოქსიდები.
 
====იუსტუს ლიბიხის წყალბადის თეორია მჟავებში====
 
[[1838]] წელს [[იუსტუს ლიბიხი|იუსტუს ლიბიხმა]] წარადგინა [[თეორია]] რომ [[მჟავა]] არის [[ნივთიერება]] რომელიც შეიცავს მეტალჩანაცვლებად [[წყალბადიმეტალი|წყალბადისმეტალის]] რამდენიმეერთ ან ერთრამდენიმე [[ატომი|ატომს]], რომელსაც [[წყალბადი|წყალბადის]] ჩანაცვლება შეცწევს.<ref name="liebig_1">{{harvnb|Miessler|Tarr|1991}}</ref><ref name=meyers_156>{{harvnb|Meyers|2003|page=156}}</ref><ref>{{harvnb|Miessler|Tarr|1991|p=166}} – table of discoveries attributes Justus von Liebig's publication as 1838</ref> ეს [[თეორია]] დაფუძნებული იყო ამავე [[მეცნიერი|მეცნიერის]] ნამუშევარზე [[ორგანული მჟავები|ორგანული მჟავების]] შესახებ.<ref name="liebig_2">{{harvnb|Finston|Rychtman|1983|pp=140–146}}</ref>
 
[[File:Arrhenius2.jpg|thumb|150px|[[სვანტე არენიუსი]]]]
====სვანტე არენიუსის განმარტება====
 
[[მჟავები|მჟავების]] და [[ფუძე|ფუძეების]] [[მოლეკულა|მოლეკულური]] ტერმინებით პირველი თანამედროვე განმარტება ეკუთვნის [[სვანტე არენიუსი|სვანტე არენიუსს]],<ref name="miessler_154">Miessler G.L. and Tarr D.A. ''Inorganic Chemistry'' (2nd ed., Prentice-Hall 1999) p. 154 {{ISBN|0-13-841891-8}}</ref><ref>Whitten K.W., Galley K.D. and Davis R.E. ''General Chemistry'' (4th ed., Saunders 1992) p. 356 {{ISBN|0-03-072373-6}}</ref> [[წყალბადი|წყალბადის]] [[თეორია]] [[მჟავა|მჟავაში_ს]] მოჰვა [[1884]] წლის ნამუშევარი [[ვილჰელმ ოსტვალდი|ვილჰელმ ოსტვალდთან]] ერთად რომელმაც მას [[1903]] წელს [[ნობელის პრემია]] მოაგებინა.
 
არენიუსი განმარტავს:
ხაზი 26:
*არენიუსის მჟავა არის ნივთიერება შლის წყალს რათა წარმოქმნას წყალბადის იონები (H<sup>+</sup>).
 
ეს ან არის [[წყალი|წყლის]] [[პროტონაცია|პროტონაციის]] მიზეზი ან [[წყალბადიუმი|წყალბადიუმის]] [[იონი|იონის]] წარმოქმნის მიზეზი (H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>).<ref name="miessler_165">{{harvnb|Miessler|Tarr|1991|p=165}}</ref> დღეს H<sup>+</sup> [[სიმბოლო]] წარმოადგენს H<sub>3</sub>O<sup>+</sup_ის შემოკლებულ ვარიანტს.
 
*არესიუსის [[ფუძეები]] არისან [[ნივთიერება|ნივთიერებები]] რომლელიც შლის [[წყალი|წყალს]] რათა წარმოქმნას [[ჰიდროქსიდი|ჰიდროქსიდის]] (OH<sup>−</sup>) [[იონი|იონები]].