ჭუბერის თემი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
მოვახდინე სტატია "ჭუბერის ადმინისტრაციულ ერთეულთან" შერწყმა.
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა დასახლება|სტატუსი=ადმინისტრაციული ერთეულითემი|ქართული სახელი=ჭუბერის ადმინისტრაციული ერთეულითემი|მშობლიური სახელი=|ქვეყანა=საქართველო|დაქვემდებარება=|პანორამა=|პანორამის სიგანე=300|წარწერა=|დროშა=|დროშწარწ=|გერბი=|გერბწარწ=|გერბის სიგანე=|დროშის სიგანე=|ჩარჩო=|ქვეყნის რუკა2=|ქვეყნის რუკის ზომა2=|წარწერა2=|lat_dir=|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_dir=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=|CoordAddon=type:city(40361)_region:|CoordScale=|ქვეყნის რუკის ზომა=|ქვეყნის რუკა=|რეგიონის რუკის ზომა=|რეგიონის რუკა=|რაიონის რუკის ზომა=|რეგიონის ტიპი=მხარე|რეგიონი=სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე{{!}}სამეგრელო-ზემო სვანეთი|რეგიონი2=|რეგიონი ცხრილში=|შიდა დაყოფა=|რაიონის ტიპი=მუნიციპალიტეტი|რაიონი=მესტიის მუნიციპალიტეტი|რაიონი2=|მმართველი=|დაარსების თარიღი=|პირველი ხსენება=|წინა სახელები=|სტატუსი-დან=|ფართობი=|სიმაღლის ტიპი=|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=|კლიმატი=|ოფიციალური ენა=|მოსახლეობა=1003 <ref name=":0">http://mestia.gov.ge/</ref> |აღწერის წელი=2018|სიმჭიდროვე=|აგლომერაცია=|ეროვნული შემადგენლობა=ქართველები|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა=[[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლები]]|ეთნოქორონიმი=|დროის სარტყელი=|DST=|სატელეფონო კოდი=|საფოსტო ინდექსი=|საავტომობილო კოდი=|საიტი=|კატეგორია ვიკისაწყობში=|add1n=|add1=}}
{{შერწყმა|ჭუბერის თემი}}
'''ჭუბერის ადმინისტრაციული ერთეულითემი''' მდებარეობს [[ნენსკრა|მდინარე ნენსკრას]] ხეობაში, [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]]. მის შემადგენლობაში შედის 10 სოფელი: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი|ლარი-ლარი]], [[ლახამი]], [[ლეკალმახი|ლეკულმახე]], [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]. 2018 წლის მონაცემებით, ჭუბერში 1003 ადამიანი (321 კომლი) ცხოვრობს.<ref name=":0">http://mestia.gov.ge/</ref> ადმინისტრაციული ერთეულის ცენტრია სოფელი ქვემო მარღი.
{{ინფოდაფა დასახლება|სტატუსი=ადმინისტრაციული ერთეული|ქართული სახელი=ჭუბერის ადმინისტრაციული ერთეული|მშობლიური სახელი=|ქვეყანა=საქართველო|დაქვემდებარება=|პანორამა=|პანორამის სიგანე=300|წარწერა=|დროშა=|დროშწარწ=|გერბი=|გერბწარწ=|გერბის სიგანე=|დროშის სიგანე=|ჩარჩო=|ქვეყნის რუკა2=|ქვეყნის რუკის ზომა2=|წარწერა2=|lat_dir=|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_dir=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=|CoordAddon=type:city(40361)_region:|CoordScale=|ქვეყნის რუკის ზომა=|ქვეყნის რუკა=|რეგიონის რუკის ზომა=|რეგიონის რუკა=|რაიონის რუკის ზომა=|რეგიონის ტიპი=მხარე|რეგიონი=სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე{{!}}სამეგრელო-ზემო სვანეთი|რეგიონი2=|რეგიონი ცხრილში=|შიდა დაყოფა=|რაიონის ტიპი=მუნიციპალიტეტი|რაიონი=მესტიის მუნიციპალიტეტი|რაიონი2=|მმართველი=|დაარსების თარიღი=|პირველი ხსენება=|წინა სახელები=|სტატუსი-დან=|ფართობი=|სიმაღლის ტიპი=|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=|კლიმატი=|ოფიციალური ენა=|მოსახლეობა=1003|აღწერის წელი=2018|სიმჭიდროვე=|აგლომერაცია=|ეროვნული შემადგენლობა=ქართველები|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა=[[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლები]]|ეთნოქორონიმი=|დროის სარტყელი=|DST=|სატელეფონო კოდი=|საფოსტო ინდექსი=|საავტომობილო კოდი=|საიტი=|კატეგორია ვიკისაწყობში=|add1n=|add1=}}
'''ჭუბერის ადმინისტრაციული ერთეული''' მდებარეობს [[ნენსკრა|მდინარე ნენსკრას]] ხეობაში, [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]]. მის შემადგენლობაში შედის 10 სოფელი: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი|ლარი-ლარი]], [[ლახამი]], [[ლეკალმახი|ლეკულმახე]], [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]. 2018 წლის მონაცემებით, ჭუბერში 1003 ადამიანი (321 კომლი) ცხოვრობს.<ref name=":0">http://mestia.gov.ge/</ref> ადმინისტრაციული ერთეულის ცენტრია სოფელი ქვემო მარღი.
 
 
Line 26 ⟶ 25:
[[ენგური|ენგურის]] ხეობაში არქეოლოგიურად ერთ-ერთი განსაკუთრებულად საინტერესო მიკრორეგიონი ჭუბერის-ნენსკრას ხეობაა. იგი ცნობილია ლარი-ლარის ანტიკური ხანის კრემაციული სამაროვანით, ძვ.წ.VIII-VII სს. მეტალურგიული ქურებით, ანტიკური ხანის (ალექსანდრე მაკედონელისა და ლისიმაქეს) სტატერების ადგილობრივი მინაბაძებით, ქვემო მარღის გვიანანტიკური-ადრეშუასაუკუნეების პერიოდის სამარხებით, ზემო მარღის რომაული ხანის საგუშაგო-სამეთვალყურეო კოშკით და შემთხვევით აღმოჩენილი უამრავი არტეფაქტით, რომელთა ქრონოლოგია იწყება ადრებრინჯაოს ხანიდან და მთავრდება გვიანი შუასაუკუნეებით.<ref>https://www.tsu.ge/data/image_db_innova/agarisi%202014prezentacia(1).pdf</ref>
[[ფაილი:Სოფ._ზედა_მარღში_აღმოჩენილი_ბრინჯაოს_ფაბულა,_წიდები_და_რკინის_შემცველი_ქვები.png|მინი|350x350პქ|2012-2014 წლებში ჭუბერის თემის სოფ. ზემო მარღში აღმოჩენილი ბრინჯაოს ფაბულა, წიდები და რკინის შემცველი ქვები ძვ.წ.VIII-VII სს.]]
ჭუბერში არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული მასალა აქ ადრეანტიკური ხანიდან ყველა ეპოქის მოსახლეობის არსებობას ადასტურებს. როგორც ჩანს, ადგილზე ხდებოდა ადრეული სამეურნეო და საბრძოლო იარაღების დამზადება. ჭუბერში, კერძოდ ზემო მარღში ნაპოვნია მადნის გამოსადნობი ადგილები, რომელთაც   შხიბარი ჰქვია (შხიბ - წიდა, ნამწვი). აქ ნაპოვნია [[სპილენძი|სპილენძისა]] და [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ზოდები. სამეურნეო იარაღებიდან მეცნიერთათვის ძლიერ საინტერესოა ბრინჯაოს ე.წ. ყუადაქანებული ცულები, საფხეკები, ბრინჯაოს ქინძისთავისნაირი სამაგრები, გვიანი ბრინჯაოს ხანის [[თოხი]] და [[ნამგალი]], ასევე მეტალურგიულ მოედანზე (შხიბარი) ნაპოვნი სახნისი, რომელიც წინარე ანტიკურ ხანას მიეკუთვნება.<ref name=":2"><nowiki>http://dl.sangu.edu.ge/pdf/dissertacia/maiapataridze.pdf</nowiki></ref>
 
ჭუბერში, მდ. ნენსკრას მარცხენა სანაპიროზე აღმოჩენილ იქნა სამაროვანი. მიცვალებულის კრემაციის ეს მოედანი რამდენიმე ფენას შეიცავს. სამაროვანი დათარიღებულია ძვ. წ. VI-IV საუკუნეებით. აქ აღმოაჩინეს ათასობით ნივთი: თიხის ჭურჭელი, ლითონის იარაღ-საჭურველი, ბრინჯაოს, მინის, ქარვის, გიშრისა და სხვა მასალისგან დამზადებული მძივ-სამკაული, ფუფუნების სხვა საგნები. ყურადღებას იქცევს [[ცხვარი|ცხვრის]], [[ხარი|ხარის]], [[ცხენი|ცხენის]], [[ჯიხვი|ჯიხვის]], ფრინველის პლასტიკური გამოსახულებები, რომელიც ადგილობრივი ფაუნის გამოხატულებას უნდა წარმოადგენდეს. ე.ი., უნდა ვივარაუდოთ, რომ მეცხოველეობა ჭუბერში ოდითგანვე განვითარებული იყო. საინტერესოა ისიც, რომ სამაროვანში აღმოჩენილია უცხოური წარმომავლობის ნივთები, მძივ-სამკაულები და ფუფუნების სხვა საგნები. ლარი-ლარის სამაროვანის ტერიტორიაზე [[ალექსანდრე მაკედონელი|ალექსანდრე მაკედონელის]] სტატერის არსებობა სხვა სამარხეულ ინვენტართან ერთად უმნიშვნელოვანესია იმ აზრის განსამტკიცებლად, რომ სვანეთი [[ელინიზმი|ელინისტურ პერიოდში]] ჩართული იყო საერთაშორისო ფულად მიმოქცევაში და არ წარმოადგენდა კარჩაკეტილ რეგიონს (ლორთქიფანიძე 2008: 23; პატარიძე 2011:32). <ref name=":2" />
Line 167 ⟶ 166:
აღსანიშნავია, რომ ნენსკრა ჰესის წყალსაცავის ტერიტორიაზე დასახლებული პუნქტები და კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები არ არის.<ref name=":3" />
 
პროექტის ფარგლებში, კომპანია „ნენსკრა ჰიდრო“ თანამშრომლობს კომპეტენტურ არქეოლოგებთან, რომლებსაც მრავალწლიანი გამოცდილება აქვთ სამეგრელო-ზემო სვანეთის არქეოლოგიურ აღმოჩენებისა და კულტურული მემკვიდრეობის განვითარებაში.   არქეოლოგები ატარებენ შესაბამის ტრენინგებს პროექტის თანამშრომლებისათვის, არქეოლოგიური აღმოჩენებისა და კულტურული  მემკვიდრეობის შესახებ მათი ცნობიერების ამაღლების მიზნით. ასევე ტარდება ინსტრუქტაჟი, იმისათვის, რომ სამუშაოების შესრულებისას საეჭვო / უცხო ნივთის აღმოჩენის შემთხვევაში, დაუყოვნებლივ მოხდეს სამუშაოს შეჩერება, რათა კომპეტენტურმა პირებმა (არქეოლოგებმა) შეაფასონ აღმოჩენილი ნივთი.<ref name=":3" />
 
ამჟამად ჰესის მოსამზადებელ სამუშაოებზე დასაქმებულია 125 ადგილობრივი მაცხოვრებელი. მშენებლობის აქტიურ ფაზაში შესვლისას 1000-ზე მეტი სამუშაო ადგილი შეიქმნება, პრიორიტეტი კი ადგილობრივ მოსახლეობას მიენიჭება. ჰესის ექსპლუატაციაში შეყვანა 2025 წლილსთვის არის დაგეგმილი. <ref name=":3" />
Line 200 ⟶ 199:
ნენსკრას ხეობაში სხვა არანაკლებ საინტერესო ტურების დაგეგმვაა შესაძლებელი, განსაკუთრებით - ჭუბერი-უთვირი-ნაკრას მიმართლებით, საიდანაც დონღუზორუნისა და იალბუზის უმშვენიერესი სამყარო მოჩანს. იგეგმება მარშრუტების შედგენა შემდეგ ლოკაციებზე:
 
1.     სოფ. ლახამი - მთა ხიდა- მაცინაკრავი - შანავი- ლახამი
 
2.     ლახამი -თენგიზნაკრავი- შანავი - რატიანი - შავრულა- ს.დევრა
 
3.     ს. სგურიში - ქვ. ოკრილი- ოკრილის მყინვარი და ტბა
 
4.     ს. სგურიში - ქვ.მემული - ზედა მემული - მემულის ტბები
 
5.     ს. სგურიში - ქვ. მემული - ზედა მემული - ცხვანდირის ტბები
 
6.     ს. ტიტა – მემული - ლაროკა- დალარი - ლახვრას ჩანჩქერი- დალარის ტბა
 
7.     ცენტრი – ს.ლარი-ლარი – ს.ტიტა-ჰოკრილი – მემული – მაშრიწალა-ლაროკა - მანჩხაფის ჩანჩქერი- ბასას უღელტეხილი – ს.ნაკრა.<ref name=":4" />
 
ეს მარშრუტები, სამწუხაროდ, ჯერ არ არის კეთილმოწყობილი. პირველ რიგში, აუცილებელია ინფრასტრუქტურული პრობლემების მინიმალიზაცია, გზებისა და ბილიკების კეთილმოწყობა. გარდა ამისა, საჭიროა საინფორმაციო ინფრასტრუქტურის განვითარება: გზებზე და გზაჯვარედინებზე შესაბამისი მაჩვენებლების არსებობა, ტურისტული მარშრუტების, ბლოგებისა და გზამკვლევების შექმნა ამა თუ იმ ლოკაციაზე.<ref name=":4" />
Line 224 ⟶ 223:
იხილეთ [https://www.imedi.ge/ge/video/40302/imedis-dge-svanetshi-nenskrasa-da-nakras-kheobashi#!?from=1563321600&page=5&to=1566000000 ვიდეო] ჭუბერის ტურისტული პოტენციალის შესახებ.
 
 
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
 
* https://www.imedi.ge/ge/video/40302/imedis-dge-svanetshi-nenskrasa-da-nakras-kheobashi#!?from=1563321600&page=5&to=1566000000
* http://www.okmagazine.ge/index.php/fashionista/17077-ok-tcuberi-da-nakra-sad-vipovoth-zafkhuli-svanethshi?fbclid=IwAR09yCfaAyNTg3_-VLh4wfY8mp86fDX26nJBqKmyPL5cFAYJqjB4lZRiEVU
 
== სქოლიო ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ჭუბერის_თემი“-დან