ვიკიპედია

ხაშურის მუნიციპალიტეტი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
- "Shida_Kartli_Jashuri.png". ფაილი წაიშალა Commons-იდან მომხმარებელ Ellin Beltz-ს მიერ. მიზეზი: per c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Shliahov.
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული
|სახელი = ხაშურის მუნიციპალიტეტი
|სურათი = =SK-Khashuri-ka.svg
|რეგიონი = შიდა ქართლის მხარე
|მმართველის ტიპი = მუნიციპალიტეტის მერი
|მმართველი = გიორგი გურასპაშვილი
|მოსახლეობა = ={{კლება}} 52 603 (2014)
|მოსახლეობა წელი = 2014
|სიმჭიდროვე = 107,1 <ref name="სიმჭიდროვე">[http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1კმ²-ზე 2002 წლის აღწერის მიხედვით].</ref>
|სიმჭიდროვე = 89,9
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 97,6%<br />[[ოსები]] 1,5%<br />[[სომხები]] 0,5%<br />[[რუსები]] 0,3%<br />[[აზერბაიჯანელები]] 0,1%<ref name="საქსტატი">[http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/II%20tomi%20.pdf საქსტატის 2002 წლის სოფლის მოსახლეობის აღწერის მონაცემები].</ref>
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,3 %<br />[[სომხები]] 0,6 %<br />[[ოსები]] 0,5 %<br />[[რუსები]] 0,3 %<ref>[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Ethnic composition of Georgia 2014]</ref>
}}
'''ხაშურის მუნიციპალიტეტი''', ოფიციალურად '''სსიპ „ხაშურის მუნიციპალიტეტი“'''<ref>[http://mreg.reestri.gov.ge/ საჯარო სამართლის ეროვნული სააგენტო, მუნიციპალიტეტების რეესტრი — ხაშურის მუნიციპალიტეტი]</ref> (ს/ნ. 243908848) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული [[საქართველო]]ში, [[შიდა ქართლის მხარე]]ში. მუნიციპალიტეტი [[2006]] წლის [[4 დეკემბერი|4 დეკემბრიდან]]. ადმინისტრაციული ცენტრი — ქ. [[ხაშური]]. ▼
 
▲'''ხაშურის მუნიციპალიტეტი''', ოფიციალურად '''სსიპ „ხაშურის მუნიციპალიტეტი“'''<ref>[http://mreg.reestri.gov.ge/ საჯარო სამართლის ეროვნული სააგენტო, მუნიციპალიტეტების რეესტრი — ხაშურის მუნიციპალიტეტი]</ref> (ს/ნ. 243908848) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული [[საქართველო]]ში, [[შიდა ქართლის მხარე]]ში. მუნიციპალიტეტი [[2006]] წლის [[4 დეკემბერი|4 დეკემბრიდან]]. ადმინისტრაციული ცენტრი — ქ. [[ხაშური]].
 
==ისტორია==
ხაზი 17:
ხაშურის მუნიციპალიტეტს აღმოსავლეთით და ჩრდილოეთით ესაზღვრება [[ქარელის მუნიციპალიტეტი]], ჩრდილოეთით საზღვრავს [[საჩხერის მუნიციპალიტეტი]], სამხრეთით და დასავლეთით ისაზღვრება [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]თ, დასავლეთით ესაზღვრება [[ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი]]. ხაშურის მუნიციპალიტეტი შიდა ქართლის რეგიონში ყველაზე პატარა ადმინისტრაციული ერთეულია. ხაშურის მუნიციპალიტეტის ფართობია 585,2 კმ².<ref name="usaid">[http://nala.ge/uploads/khashuri.pdf პროგრამა — საქართველოს რეგიონებში კლიმატის ცვლილებისა და ზემოქმედების შერბილების ზომების ინსტიტუციონალიზაცია]</ref>
 
ხაშურის მუნიციპალიტეტის მთელი ტერიტორია ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული ჰავის ოლქში მდებარეობს; თუმცა, რთული [[რელიეფი]]ს გამო ზონალობის მიხედვით ჰავა მნიშვნელოვნად იცვლება. მთისწინეთსა და ვაკე ნაწილში [[ზამთარი]] ცივი და ნოტიო იცის, ხოლო [[ზაფხული]] თბილი. ჰაერის საშუალო წლიური ტემპერატურა 9.6&nbsp;°C-ია, ნალექების რაოდენობა წელიწადში 700 მმ. მთიან ზონაში [[ჰავა]] გაცილებით ცივია. [[თრიალეთის ქედი]]ს კალთები მშრალი ჰავით გამოირჩევა, სადაც ნალექების წლიური რაოდენობა 600 მმ-მდეა; [[ლიხის ქედი|ლიხის ქედზე]] კი ნალექების წლიური მოცულობა 1 8401840 მმ-ია.<ref name="usaid" />
 
ხაშურის მუნიციპალიტეტის 2012 წლის ბიუჯეტმა ადგილობრივი შემოსავლებისა და გამოთანაბრებითი ტრანსფერის ჩათვლით 18 მლნ. ლარი შეადგინა. მუნიციპალიტეტის ძირითად საბიუჯეტო შემოსავლებს უზრუნველყოფს [[სოფლის მეურნეობა]] და ვაჭრობა. 1990-იან წლებამდე კი შემოსავლებს უზრუნველყოფდა მსუბუქი და მძიმე მრეწველობა, აგრეთვე [[რკინიგზა]]. მუნიციპალიტეტს გააჩნია ეკონომიკური განვითარების შუალედური გეგმა, რომლის ძირითადი პრიორიტეტებია: ბიზნეს გარემოს შექმნა, სოფლის მეურნეობის, ინფრასტრუქტურის და საკურორტო ტურიზმის განვითარება. მოსახლეობის შემოსავლის ოთხი ძირითადი წყაროა: სოფლის მეურნეობა, ვაჭრობა, საჯარო სამსახურებში დასაქმება და სოციალური პაკეტი (პენსია, დახმარებები).<ref name="usaid" />
 
2014 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით ხაშურის მუნიციპალიტეტში ცხოვრობდა 52 603 ადამიანი. მოსახლეობის ძირითადი ნაწილი ქალაქში და დაბაში ცხოვრობს. მოსახლეობის უმრავლესობა [[ქართველები]] არიან, ცხოვრობენ აგრეთვე [[სომხები]], [[ებრაელებიოსები]], [[რუსები]], [[ოსებიბერძნები]], [[ბერძნებიუკრაინელები]], [[უკრაინელებიებრაელები]] და სხვა.<ref>[http://www.khashuri.org.ge/ge/ ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულო]</ref>
 
== გეოგრაფია ==
ხაზი 50:
 
=== ჰავა ===
მუნიციპალიტეტის ტერიტორია მთლიანად ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული ჰავის ოლქში მდებარეობს, მაგრამ [[რელიეფი]]ს სირთულის შესაბამისად ცალკეულ ნაწილში ჰავა განსხვავებულია :
* [[თრიალეთის ქედი]]ს კალთაზე ზომიერად ნოტიო ჰავაა, იცის ცივი [[ზამთარი]], ხანგრძლივი გრილი [[ზაფხული]] (დაბალ ზონაში ხანგრძლივი თბილი [[ზაფხული]]);
* [[ლიხის ქედი]]ს კალთაზე ზღვის ნოტიოდან ზომიერად ნოტიო კონტინენტურზე გარდამავალი ჰავაა, იცის ცივი, თოვლიანი [[ზამთარი]] და ხანგრძლივი [[ზაფხული]];
* მთისწინეთში და ვაკის დიდ ნაწილში ზომიერად ნოტიო ცივზამთრიანი და ხანგრძლივი თბილზაფხულიანი ჰავაა; ვაკის აღმოსავლეთ ნაწილში ზომიერად თბილი სტეპურიდან ზომიერად ნოტიოზე გარდამავალი ჰავაა. იცის ცხელი [[ზაფხული]], ნალექების ორი მინიმუმით წელიწადში.
 
ხაზი 66:
[[ტყის ყომრალი ნიადაგები]] გავრცელებულია [[ლიხის ქედი|ლიხისა]] და [[თრიალეთის ქედი]]ს ჩრდილოეთ ფერდობების ზედა ნაწილში (სოფლები: [[უწლევი]], [[ოძისი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ოძისი]], [[ჩორჩანა]]) და [[ქვიშხეთი]]ს ჩრდილო-დასავლეთით (სოფლები: [[ბულბულისციხე]], [[მონასტერი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|მონასტერი]] და სხვ.) ზღვის დონიდან 1200-1600 მეტრზე. [[ყავისფერი ნიადაგები]] გარდამავალი საფეხურია ტყის ყომრალ, ველის ტიპის შავმიწა და წაბლა ნიადაგებს შორის. იგი [[შიდა ქართლი]]ს ტერიტორიაზე ფართოდაა გავრცელებული და მთა-ტყეთა ნიადაგებს შორის ყველაზე დაბლა მდებარეობს. სახელდობრ, გავრცელებულია [[ლიხის ქედი]]ს დაბალმთიან და მთისწინა ნაწილში ზღვის დონიდან 600-1200 მეტრზე.
 
[[ნეშომპალა კარბონატული ნიადაგები]] ძირითადად გავრცელებულია სოფლების [[ალი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ალის]], [[წაღვლი]]ს, [[ნაბახტევი]]ს, [[დიდი ფლევი]]ს, [[ტკოცა|ტკოცისა]] და [[ურთხვა|ურთხვის]] მიდამოებში. ქანები აქ წარმოდგენილია [[კირქვა|კირქვებით]], და კირქვიანი [[კონგლომერატი (გეოლოგია)|კონგლომერატებით]]. შავმიწისებრი ნიადაგები მთისწინეთებსა და ძველ ტერასებზე ფართოდაა გავრცელებული ([[ხაშური]], [[სურამი]], [[ვაყა]], [[ქვემო ოსიაური]], [[ზემო ოსიაური]]...). მდელოს ყავისფერ ნიადაგებს [[შიდა ქართლის ვაკე|შიდა ქართლის ვაკის]] დასავლეთ ნაწილსინაწილში უმნიშვნელო ფართობი უკავია და ძირითადად თიხნარებსა და ძველ ალუვიურ სილნარ-თიხნარ ნაფენებზე. აღნიშნული ნიადაგები გვხვდება სოფლების [[ალი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ალის]], [[ხცისი]]ს, [[ქვიშხეთი]]ს, [[გომი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|გომის]] და [[ვაყა|ვაყის]] მიდამოებში.
 
მდინარე [[მტკვარი|მტკვრისა]] და ზოგიერთი სხვა მოზრდილი მდინარის გაყოლებით ალუვიური კარბონატული [[ნიადაგი]]ა.
 
=== ლანდშაფტები ===
მუნიციპალიტეტის ტერიტორია მოქცეულია მთა-მდელოს, ზომიერად ნოტიო ჰავიანი მთა-ტყისა და ზომიერად მშრალი სუბტროპიკული ჯაგეკლიანი სტეპური [[ლანდშაფტი]]ს ტიპების შემდეგი სახეების ფარგლებში :
 
# სუბალპური მდელოები, მთის მდელოს კორდიანი და კორდიან-ტორფიანი [[ნიადაგი|ნიადაგებით]];
# საშუალო მთების წიწვიან-ფოთლოვანი (ფიჭვნარ-წიფლნარ-მუქწიწვიანი) [[ტყე|ტყით]], ტყის ყომრალ და გაეწრებულ ყომრალ ნიადაგებზე;
# საშუალო მთები, [[წიფელი|წიფლის ტყით]], ტყის ყომრალ ნიადაგებზე;
# საშუალო მთები, რცხილნარ-მუხნარით, ტყის ყავისფერი და ყომრალი ნიადაგებით;
Line 87 ⟶ 86:
ფლორა მრავალფეროვანია - სტეპურიდან დაწყებული სუბალპურით დამთავრებული.
 
ვაკეზე გავრცელებულია ჯაგეკლიანი სტეპი, რომელშიც გარეულია ტყის ელემენტები; ბუჩქნარებიდან ძირითადია [[ძეძვი]].
 
[[ლიხის ქედი]]ს კალთაზე ტყეს უმთავრესად ქმნის [[წიფელი]], არის აგრეთვე [[რცხილა]], [[მუხა]], გამოერევა [[წაბლი]]ც.
 
ქვეტყეში ფოთლოვანი ჯიშების გარდა, ვხვდებით მარადმწვანე მცენარეებსაც; [[შქერი|შქერს]], [[ჭყორი|ჭყორს]], [[თაგვისარა]]ს. აქ და [[თრიალეთის ქედი]]ს მთისწინეთშიც ადამიანის სამეურნეო საქმიანობასთან დაკავშირებით ტყე გაჩეხილია, აქა-იქ გვხვდება ჯაგრცხილნარი.
 
თრიალეთის ქედის კალთებზე ქვემოთ მუხნარ-რცხილნარია, ზემოთ - წიფლნარი. არის აგრეთვე [[ნაძვი]] და [[ფიჭვი]], აქა-იქ [[სოჭი (მცენარე)|სოჭიც]].
 
ტყის ზონოსზონის ზემოთ მთებზე (შუამთა, დიდი ქართა და პარატაპატარა ქართა, აგრეთვე თრიალეთის ქედის თხემი) სუბალპური მდელოებია. [[მტკვარი|მტკვრის]] სანაპიროზე ზოგან შემორჩენილია ჭალის (ტუგაის) ტყე - [[მუხა|ჭალის მუხა]], [[ტირიფი]], [[მურყანი]], [[იალღუნი]] და სხვ.
 
=== ფაუნა ===
ხაშურის მუნიციპალიტეტის ფაუნა მრავალფეროვნებით გამოირჩევა. ბინადრობენ როგორც სტეპის ისე მთის ტყისათვის დამახასიათებელი ცხოველები.
ბინადრობენ როგორც სტეპის ისე მთის ტყისათვის დამახასიათებელი ცხოველები.
 
ძუძუმწოვრებიდან არის [[მურა დათვი]], [[მგელი]], [[მელა]], [[ტურა]], [[თეთრყელა კვერნა]], [[მაჩვი]], [[დედოფალა]], [[კურდღელი]];
 
ბევრია მღრღნელი : [[თაგვი]], [[მემინდვრია|ბუჩქნარის მემინდვრია]], [[ძილგუდა]].
 
ორნითოფაუნას ქმნიან : [[მტრედი|გარეული მტრედი]], [[გვრიტი]], [[შაშვი]], [[მწყერი]], ბევრია [[ყვავი]], [[კაჭკაჭი]], [[ქორი]], [[კვირიონი]], [[ბეღურა]] და სხვ.
 
[[მდინარე]]ებში არის [[ქაშაპი]], [[მტკვრის ტობი]], [[ხრამული]], [[მტკვრის წვერა]], [[მურწა]], [[ფრიტა]], [[თაღლითა]], [[გველანა]] და სხვ.
ხაზი 110:
ტერიტორიის ძირითადი ნაწილი კარგადაა დასახლებული და ათვისებული მეურნეობრივად. [[სოფელი|სოფლების]] უმეტესობა [[შიდა ქართლის ვაკე]]სა და [[ლიხის ქედი]]ს გორაკ-ბორცვიან მთისწინეთში მდებარეობს, მცირე ნაწილი - [[თრიალეთის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთის ვიწრო ხეობებში.
 
ჭარბობს დიდი და საშუალო სოფლები. განსახლების ზონა 600-1000 მ-ის ფარგლებშია. მოსახლეობის უმრავლესობა [[ქართველები]] (98,3 %) არიან, ცხოვრობენ აგრეთვე [[სომხები]] 0,6 %, [[ოსები]] 0,5 %, [[რუსები]] 0,3 %.
უმრავლესობა [[ქართველები]] (97.6%) არიან, ცხოვრობენ აგრეთვე [[ოსები]] 1.5%, [[სომხები]] 0.5%, [[რუსები]] 0.3%, [[აზერბაიჯანელები]] 0.1%.
 
მოსახლეობის რიცხოვნობა — 6452 ათასი603 კაცი (2014); სიმჭიდროვე — 10789,19 კაცი კვ.კმ-ზე. მუნიციპალიტეტში 7772 დასახლებული პუნქტია: 1 [[ქალაქი]], 1 [[დაბა]] და 7570 [[სოფელი]].
 
===აღწერის მონაცემები===
Line 132 ⟶ 131:
*''ქალაქის საკრებულო'' — 1: [[ხაშური]];
*''დაბის საკრებულო'' — 1: [[სურამი]] ([[ბიჯნისი]], [[დიდი ბეკამი]], [[ზეკოტა]], [[პატარა ბეკამი]], [[ურთხვა]]);
*''თემის საკრებულო'' — 11: [[ალი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ალის]] ([[ახალუბანი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ახალუბანი]], [[ბრილი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ბრილი]], [[დუმაცხოვი]], [[ზემო აძვისი]], [[კლდისწყარო (ალის საკრებულო)|კლდისწყარო]], [[ნაბახტევი]], [[უწლევი]], [[ქინძათი]], [[მცხეთისჯვარი]]), [[გომი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|გომი]]ს ([[აგარები]], [[დიდი სატივე]], [[ვაყა]], [[პატარა სატივე]], [[ქვემო აძვისი]], [[ხიდისყური (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ხიდისყური]]), ოსიაურის ([[ახალსოფელი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ახალსოფელი]], [[ზემო ოსიაური]], [[ქვემო ოსიაური]]), ფლევის ([[დიდი ფლევი]], [[ნაცარგორა (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ნაცარგორა]], [[პატარა ფლევი]], [[ტკოცა]]), [[ქვიშხეთი]]ს ([[ბეღლეთი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ბეღლეთი]], [[ბულბულისციხე]], [[მონასტერი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|მონასტერი]], [[რუსაანთუბანი]], [[სავანისუბანი]], [[სათივე]], [[სარმანიშვილისკარი]], [[ტაშისკარი]], [[ტეზერი]], [[ყიფიანთუბანი]]), [[ცოცხნარა|ცოცხნარის]] ([[ოძისი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ოძისი]], [[ქემფერი]], [[ცედანი]], [[ცივწყარო (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ცივწყარო]], [[წაბლოვანა]]), [[ცხრამუხა]]ს ([[დამჩხრეულა]], [[თაგვეთი]], [[რბონა]]), [[წაღვლი]]ს ([[ზემო ბროლოსანი]], [[კლდისწყარო (წაღვლის საკრებულო)|კლდისწყარო]], [[ტიტვინისწყარო]], [[ქვემო ბროლოსანი]], [[ჩორჩანა]], [[წეღვერი]]), [[წრომი]]ს ([[ახალშენი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ახალშენი]], [[დიდი ყელეთი]], [[დიდი ხავლეთი]], [[იმერლიანთკარი]], [[ნადარბაზევი (ხაშურის მუნიციპალიტეტი)|ნადარბაზევი]], [[პატარა ყელეთი]]), ხალების ([[ალექსანდრესწყარო]], [[დიდი ხალები]], [[პატარა ხალები]], [[სარტყელა]], [[ღართა]] , [[ღვრიაწყალი]]), [[ხცისი]]ს ([[დიდი თხინალა]], [[კრისხევი]], [[პატარა თხინალა]]).
 
# ადმინისტრაციული ერთეული ხაშური — ქალაქი [[ხაშური]]
Line 146 ⟶ 145:
# ადმინისტრაციული ერთეული ცოცხნარა — ოძისი, ქემფერი, ცედანი, ცივწყარო, ცოცხნარა, წაბლოვანა;
# ადმინისტრაციული ერთეული ალი — ალი, ახალუბანი, ბრილი, დუმაცხოვი, ზემო აძვისი, კლდისწყარო, ნაბახტევი, უწლევი, ქინძათი, ცხეთიჯვარი;
# ადმინისტრაციული ერთეული გომი — აგარები, გომი, დიდი სატივე, ვაყა, პატარა სატივე, ქვემო აძვისი, ხიდის ყური.
 
'''ხაშურის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მოქმედებს ცენტრალური ხელისუფლების შემდეგი ტერიტორიული ორგანოენიორგანოები:'''
* შინაგან საქმეთა სამინისტროს ხაშურის სამმართველო;
* საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ხაშურის სარეგისტრაციო სამსახური;
Line 166 ⟶ 165:
 
==კულტურა==
რაიონშიმუნიციპალიტეტში 34 სახელმწიფო და 7 არასახელმწიფო ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაა, 24 ბიბლიოთეკა, 1 თეატრი და 3 მუზეუმი.
* [[ხაშურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი]]
* [[ლესია უკრაინკა|ლ. უკრაინკას]] [[სურამის ლესია უკრაინკას მუზეუმი|ბიბლიოთეკა-მუზეუმი]]
Line 173 ⟶ 172:
* [[ვეზირიშვილების სასახლე]]
 
ხაშურის მუნიციპაიტეტისმუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ყოველგვარი არქეოლოგიური გათხრების გარეშე, მატერიალური კულტურის საყურადღებო ნაშთებით, კიდევ ერთხელ დასტურდება, რომ ეს ტერიტორია უძველესი დროიდან დასახლებული ყოფილა. მის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია ქვისა და კაჟის იარაღები, სხვადასხვა სახის მძივები, ქინძისთავები ბეჭდები, სხვადასხვა ორნამენტებით შემკული ქილები, ბრინჯაოს იარაღები, სამარხები და სხვ. არქეოლოგიური ხასიათის ექსპონატები, რომლებიც დღეს ხაშურის რაიონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში ინახება. ასევე განსაკუთრებით საყურადღებოა ტკოცის გორაზე ნაპოვნი არქეოლოგიური ნივთები, რომლებიც აღმოჩნდა ე.წ. „გორგოტის“ ძირში, ყორღანისებრ მაღლობზე. აღსანიშნავია ორი კარგად ნახელავი სამაჯური და ბრინჯაოს ბალთა, რომელზედაც გამოსახულია მხედრის ქანდაკება. მხედარს თავზე მაღალი ქუდი ახურავს, ცალი ხელი ცხენის ფაფარზე უკიდია, მეორე კი წელზე აქვს შემოდებული. აქვე აღმოჩნდა ბრინჯაოს ხანჯალი ([[სატევარი]]), სამწახნაგოვანი ბრინჯაოს ისრის წვერი, თიხის ჭურჭელი და სხვ. [[1938]] წელს სოფელ ალში, ვენახის ბარვის დროს ნახეს უძველესი დროის ღვინის [[ქვევრი|ქვევრები]]. ერთ ჰექტარ ფართობზე ორასამდე ქვევრი იყო, ზოგი მათგანი სამოც ვედრიანი. სისტემატიური ხასიათი აქვს რაიონის სოფლებში დიდი ზომის ქვევრების, მარნების, გულაზების, საქაჩავებისა და სხვა სახის საგნების აღმოჩენას, რაც კიდევ ერთხელ მიუთითებს, რომ წარსულში ხაშურის რაიონის მეურნეობის წამყვან დარგს მეხილეობა-მევენახეობა წარმოადგენდა.
 
==ღირსშესანიშნაობანი==
Line 193 ⟶ 192:
 
=== ადგილობრივი თვითმმართველობა ===
საქართველოში და მათ შორის ხაშურის მუნიციპალიტეტში დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ [[1998]] წლის 15 ნოემბერს პირველად ჩატარდა ადგილობრივი წარმომადგენლობითი ორგანოების – საკრებულოების არჩევნები.<ref>[http://history.cesko.ge/PDF/1990%20-%20Geo.pdf თვითმმართველობის არჩევნები 1998]</ref> [[2002]] წლის 2 ივნისს კიდევ ერთხელ ჩატარდა ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს - საკრებულოს არჩევნები.<ref>[http://history.cesko.ge/PDF/1990%20-%20Geo.pdf თვითმმართველობის არჩევნები 2002]</ref> საქართველოს ხელისუფლების ცვლილების შემდეგ შეიცვალა საარჩევნო კანონმდებლობაც. [[2006]] წლის 5 ოქტომბრსოქტომბერს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს არჩევნები ჩატარდა, სადაც ხაშურის 35-ე საარჩევნო ოლქიდან 4469844 698 ამომრჩეველი იყო რეგისტრირებული.<ref>[http://cesko.ge/geo/list/show/1316-amomrchevelta-raodenoba-olqebis-mixedvit-4423 თვითმმართველობის არჩევნები 2006]</ref> არჩევნების შედეგად ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობაში პარტია ,,ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" წარმომადგენლები აღმოჩნდნენ. შემდეგი ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები [[2010]] წლის 30 მაისს ჩატარდა. ამ არჩევნების შედეგადაც ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობაში კვლავ პარტია ,,ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" წარმომადგენლები მოექცნენ. 2012 წელს ჩატარებული საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ საქართველოში ხელისუფლება შეიცვალა. ამავე წლის 12 დეკემბერს ხაშურის გამგებელი რიონ მახარობლიძე თანამდებობიდან გადადგა, ხოლო გამგებლად გიორგი ბერაია დაინიშნა. ამ თანამდებობას იგი [[2012]]-[[2014]] წლებში იკავებდა.<ref>[http://www.interpressnews.ge/geo/regioni/223478-khashurs-akhali-gamgebeli-hyavs.html?ar=A საპარლამენტო არჩევნები 2012]</ref> 2014 წლის მარტში ხაშურის მუნიციპალიტეტის გამგებლად მამუკა ხაჩიძე დაინიშნა. [[2014]] წლის 15 ივნისს ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი და აღმასრულებელი ორგანოების არჩევნები ჩატარდა. ამ წელს პირდაპირი წესით პირველად აირჩნენ მუნიციპალიტეტების გამგებლები. ხაშურის გამგებლობისთვის 6 კანდიდატი იყო წარმოდგენილი, რომელთა შორისაც ხმათა 51,39 %-ით გამარჯვება კოალიცია ,,ქართული ოცნება-დემოკრატიული საქართველოს" გამგებლობის კანდიდატმა - გიორგი გურასპაშვილმა მოიპოვა.<ref>[http://results2014.cec.gov.ge/ თვითმმართველობის არჩევნები 2014]</ref> ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე კი [[ვაჟა შუბითიძე]] გახდა. [[2017]] წლის 21 ოქტომბერს კიდევ ერთი ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები ჩატარდა, სადაც ხაშურის 35-ე საარჩევნო ოლქიდან რეგისტრირებული იყო 48 956 ამომრჩეველი, რომლიდანაც არჩევნებში მონაწილეობა მიიღო 39,34 %-მა. 2017 წლისათვის გამგებლის თანამდებობა მერის სახელწოდებით შეიცვალა ხაშურის პირველ მერად გიორგი გურასპაშვილი აირჩიეს.<ref>[http://cesko.ge/geo/elections/2017 თვითმმართველობის არჩევნები 2017]</ref>
 
საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენიდან დღემდე ხაშურში ისევე, როგორც დანარჩენ საქართველოში აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანოს და მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელის თანამდებობის სახელი რამდენიმეჯერ შეიცვალა. 1991-1992 წლებში ხაშურის რაიონს პრეფექტურა მართავდა, ხოლო ხელმძღვანელობდა - პრეფექტი, 1992 წლიდან 2005 წლამდე რაიონს ხაშურის რაიონის გამგეობა მართავდა, ხელმძღვანელობდა რაიონის გამგებელი. 2005 წლიდან 2017 წლამდე ხაშურის მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოა მუნიციპალიტეტის გამგეობა, ხელმძღვანელობს მუნიციპალიტეტის გამგებელი, ხოლო 2017 წლიდან აღმასრულებელი ორგანოს სახელწოდებაა მუნიციპალიტეტის მერია, ხელმძღვანელობს ხაშურის მერი.
Line 221 ⟶ 220:
 
==ხაშურის მუნიციპალიტეტის საპატიო წოდებები და ჯილდოები==
* [[ხაშურის საპატიო მოქალაქეები]] — წოდება დაწესდა ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს [[2011]] წლის [[20 სექტემბერი|20 სექტემბრის]] დადგენილებით.<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1477680?publication=0] ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადეგნილება - 2011 წლის 20 სექტემბერი</ref> საპატიო წოდება „ხაშურის საპატიო მოქალაქე“ ენიჭება [[საქართველო|საქართველოს]]ს ან უცხო ქვეყნის მოქალაქეს: ხაშურის მუნიციპალიტეტის წინაშე გაწეული განსაკუთრებული დამსახურებისათვის; ქვეყნის აღმშენებლობის საქმეში ხანგრძლივი და უმწიკვლო სამსახურისა და მაღალი პროფესიული ოსტატობისათვის; უცხო სახელმწიფოთა მოქალაქეებს განსაკუთრებული დამსახურებისათვის საქართველოსა და ხაშურის მუნიციპალიტეტის წინაშე, ხაშურის მუნიციპალიტეტთან მეგობრული კავშირების განმტკიცებაში შეტანილი მნიშვნელოვანი წვლილისათვის.<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2860830?publication=0] ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადეგნილება - 2015 წლის 1 ივნისი</ref>▼
 
* [[დიმიტრი ყიფიანის სახელობის პრემია]] — ხაშურის მუნიციპალიტეტის საპატიო ჯილდო [[2015]] წლის [[1 ივნისი|1 ივნისიდან]]. იგი ერთჯერადად ენიჭება საქართველოს მოქალაქეებს საქართველოსა და ხაშურის მუნიციპალიტეტის წინაშე მნიშვნელოვანი დამსახურებისათვის. გამარჯვებული კანდიდატის გამოსავლენად ხაშურის მუნიციპალიტეტის მერის მიერ იქმნება დროებითი სამუშაო ჯგუფი, რომლის შემადგენლობაც განისაზღვრება შვიდი წევრით. კონკურსი ხაშურის მუნიციპალიტეტის მერის გადაწყვეტილებით ცხადდება ორ წელიწადში ერთხელ ხაშურის მუნიციპალიტეტის ოფიციალურ [http://khashuri.org.ge/ ვებგვერდზე]. დიმიტრი ყიფიანის ცხოვრებისა და შემოქმედების კვლევისათვის ნომინანტს გამოქვეყნებული უნდა ჰქონდეს დიმიტრი ყიფიანის ცხოვრებასა და შემოქმედებაზე სამეცნიერო ნაშრომები - მონოგრაფია, სტატიები, დოკუმენტური მასალა და იყოს ამ საკითხისა და სფეროს აღიარებული მკვლევარი. პრემია აგრეთვე ენიჭება ნომინანტს განსაკუთრებული დამსახურებისათვის ქვეყნისა და მუნიციპალიტეტის წინაშე, ნომინანტს მნიშვნელოვანი წვლილი უნდა ჰქონდეს შეტანილი ისტორიის, კულტურის და ხელოვნების განვითარების, მოზარდი თაობის აღზრდისა და განათლების საქმეში. ხაშურის მუნიციპალიტეტის ავტორიტეტისა და ცნობადობის გაზრდაში, რეგიონისა და ქვეყნის მნიშვნელოვანი პრობლემების გადაწყვეტაში.<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2860830?publication=0] ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადეგნილება - 2015 წლის 1 ივნისი</ref>▼
▲* [[ხაშურის საპატიო მოქალაქეები]] — წოდება დაწესდა ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს [[2011]] წლის [[20 სექტემბერი|20 სექტემბრის]] დადგენილებით.<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1477680?publication=0] ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადეგნილება - 2011 წლის 20 სექტემბერი</ref> საპატიო წოდება „ხაშურის საპატიო მოქალაქე“ ენიჭება [[საქართველო|საქართველოს]] ან უცხო ქვეყნის მოქალაქეს: ხაშურის მუნიციპალიტეტის წინაშე გაწეული განსაკუთრებული დამსახურებისათვის; ქვეყნის აღმშენებლობის საქმეში ხანგრძლივი და უმწიკვლო სამსახურისა და მაღალი პროფესიული ოსტატობისათვის; უცხო სახელმწიფოთა მოქალაქეებს განსაკუთრებული დამსახურებისათვის საქართველოსა და ხაშურის მუნიციპალიტეტის წინაშე, ხაშურის მუნიციპალიტეტთან მეგობრული კავშირების განმტკიცებაში შეტანილი მნიშვნელოვანი წვლილისათვის.<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2860830?publication=0] ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადეგნილება - 2015 წლის 1 ივნისი</ref>
 
▲* [[დიმიტრი ყიფიანის სახელობის პრემია]] — ხაშურის მუნიციპალიტეტის საპატიო ჯილდო [[2015]] წლის [[1 ივნისი|1 ივნისიდან]]. იგი ერთჯერადად ენიჭება საქართველოს მოქალაქეებს საქართველოსა და ხაშურის მუნიციპალიტეტის წინაშე მნიშვნელოვანი დამსახურებისათვის. გამარჯვებული კანდიდატის გამოსავლენად ხაშურის მუნიციპალიტეტის მერის მიერ იქმნება დროებითი სამუშაო ჯგუფი, რომლის შემადგენლობაც განისაზღვრება შვიდი წევრით. კონკურსი ხაშურის მუნიციპალიტეტის მერის გადაწყვეტილებით ცხადდება ორ წელიწადში ერთხელ ხაშურის მუნიციპალიტეტის ოფიციალურ [http://khashuri.org.ge/ ვებგვერდზე]. დიმიტრი ყიფიანის ცხოვრებისა და შემოქმედების კვლევისათვის ნომინანტს გამოქვეყნებული უნდა ჰქონდეს დიმიტრი ყიფიანის ცხოვრებასა და შემოქმედებაზე სამეცნიერო ნაშრომები- მონოგრაფია, სტატიები, დოკუმენტური მასალა და იყოს ამ საკითხისა და სფეროს აღიარებული მკვლევარი. პრემია აგრეთვე ენიჭება ნომინანტს განსაკუთრებული დამსახურებისათვის ქვეყნისა და მუნიციპალიტეტის წინაშე, ნომინანტს მნიშვნელოვანი წვლილი უნდა ჰქონდეს შეტანილი ისტორიის, კულტურის და ხელოვნების განვითარების, მოზარდი თაობის აღზრდისა და განათლების საქმეში. ხაშურის მუნიციპალიტეტის ავტორიტეტისა და ცნობადობის გაზრდაში, რეგიონისა და ქვეყნის მნიშვნელოვანი პრობლემების გადაწყვეტაში.<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2860830?publication=0] ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადეგნილება - 2015 წლის 1 ივნისი</ref>
 
==გალერეა ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ხაშურის_მუნიციპალიტეტი“-დან