ელესდი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
იმფორმაციის დამატება
იარლიყები: რედაქტირება მობილურით საიტის რედაქტირება მობილურით
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ნივთიერება
[[ფაილი:LSD-2D, 3D.png|thumb|ლსდ-ს მოლეკულა]]
| სათაური = ლიზერგინული მჟავის დიეთილამიდი
'''ლსდ''' ან ლსდ-25 ({{lang-en|LSD ან LSD-25;}} ანუ ლიზერგინული მჟავის დიეთილამიდი) — ნახევრადსინთეზური ფსიქოაქტიური ნივთიერება, რომელიც ადამიანში იწვევს [[ჰალუცინაცია|ჰალუცინაციებს]] (დახუჭული და გახელილი თვალით), [[დრო]]ის, [[სივრცე|სივრცის]] და [[ცნობიერება|ცნობიერების]] შეცვლას, სინესთეზიებს (ფერების მოსმენა, სუნის დანახვა). ლსდ-ს აღმოჩენამ, მისი საშუალებით განცდილმა აქამდე უცნობმა ფსიქიკურმა მდგომარეობებმა, ხედვამ და ასევე მისმა შემდგომმა შესწავლამ, მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა [[ფსიქიატრია]]ზე, [[ფილოსოფია]]ზე, [[ხელოვნება]]ზე და იმდროინდელ კონტრ-კულტურაზე.
| სურათი = LSD-2D-skeletal-formula-and-3D-models.png
| სურათი3D =
| სურათი მცირე =
 
| სახელწოდება = ლიზერგინული მჟავის დიეთილამიდი
| ტრადიციული სახელწოდება = ლსდ, ლსდ-25, D-ლსდ, D-ლიზერგინული მჟავის დიეთილამიდი.
| შემოკლება = <!-- მიღებული შემოკლებული სახელწოდება -->
| ქიმიური ფორმულა = <chem>C20H25N3O</chem>
| ემპირიული ფორმულა = <!-- მაგალითად: С<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O -->
| ფარდ. მოლეკ. მასა = <!-- რიცხვი, მ.ა.ე. -->
| მოლური მასა = 323.440
 
| სიმკვრივე = <!-- რიცხვი, გ/სმ³ -->
| სიმტკიცის ზღვარი = <!-- რიცხვი, ნ/მმ² -->
| სიმაგრე = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| მინარევები = <!-- ტიპიური რაოდენობა, ნაჩვენები ერთეულებში -->
| მდგომარეობა = <!-- მყარი/თხევადი/აირი -->
| დინამიური სიბლანტე = <!-- რიცხვი, პ·წმ (20 °C-ზე) -->
| კინემატიკური სიბლანტე = <!-- რიცხვი, სმ²/წმ (20 °C-ზე) -->
 
| დნობის ტემპერატურა = 80 - 85
| დუღილის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C -->
| სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ -->
| კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ -->
| თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) -->
| თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) -->
| თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) -->
| წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი -->
| აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ -->
| აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა -->
| დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ -->
| დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა -->
| სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° -->
| დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° -->
| ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება -->
 
| მჟავის დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 -->
| ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 -->
| ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 -->
| ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ -->
| ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 -->
| ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° -->
| იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
 
| გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ -->
| გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) -->
| ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° -->
 
| ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? -->
| კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? -->
| კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა -->
| დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი -->
 
| CAS =
| PubChem = 5761
| EINECS = <!-- ნომერი EINECS-ის მიხედვით -->
| SMILES = <!-- ქიმიური ფორმულა SMILES-ის მიხედვით -->
| ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით -->
| RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით -->
 
| ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა -->
| LD50 = <!-- რიცხვი -->
| რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) -->
| უსაფრთხოების ფრაზები = <!-- მაგ. S2(შეინახეთ ბავშვისათვის მიუწვდომელ ადგილას) -->
| NFPA 704 = <!-- (აშშ-ის სტანდარტი, ხანძარსაწინააღმდეგო დაცვის ეროვნული ასოციაცია) -->
}}
'''ლსდ''' ან ლსდ-25 ({{lang-en|LSDLysergic ანacid diethylamide (LSD-25;)}} ანუ ლიზერგინული მჟავის დიეთილამიდი) — ნახევრადსინთეზური ფსიქოაქტიური ნივთიერება, რომელიც ადამიანში იწვევს [[ჰალუცინაცია|ჰალუცინაციებს]] (დახუჭული და გახელილი თვალით), [[დრო]]ის, [[სივრცე|სივრცის]] და [[ცნობიერება|ცნობიერების]] შეცვლას, სინესთეზიებს (ფერების მოსმენა, სუნის დანახვა). ლსდ-ს აღმოჩენამ, მისი საშუალებით განცდილმა აქამდე უცნობმა ფსიქიკურმა მდგომარეობებმა, ხედვამ და ასევე მისმა შემდგომმა შესწავლამ, მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა [[ფსიქიატრია]]ზე, [[ფილოსოფია]]ზე, [[ხელოვნება]]ზე და იმდროინდელ კონტრ-კულტურაზე.
 
ლსდ პირველად 1938 წელს შვეიცარიელმა მეცნიერმა ალბერტ ჰოფმანმა დაასინთეზა. „ლსდ-25“ როგორც თავად ალბერტ ჰოფმანი განმარტავს ლაბორატორიაში მიცემული კოდური სახელია, რომელიც ლიზერგინული მჟავის ამიდების სერიის სინთეზის დროს, როგორც რიგით 25-ე სუბსტანციას მიენიჭა<ref>https://www.erowid.org/culture/characters/hofmann_albert/hofmann_albert_interview1.shtml</ref> მიუხედავად ამისა ნივთიერების ჭეშმარიტი ბუნება წლების მანძილზე უცნობი იყო მისი შემქმნელისთვის მანამ სანამ 1943 წელს, 16 აპრილს ლაბორატორიაში მუშაობისას შემთხვევით თითებიდან შეწოვის შედეგად იგი მის ორგანიზმში არ მოხვდა, რაოდენობა ძალიან მცირე იყო თუმცა საკმარისი, რომ ჰოფმანს მისი ფსიქოაქტიური ბუნება შეეგრძნო. სამი დღის შემდეგ 19 აპრილს, მან ამჯერად უკვე გამიზნულად 10 მლ წყალში განზავებული, 250 მიკროგრამი (0.25 მილიგრამი) ლსდ per os მიიღო (დოზა რომელიც მისი აზრით ზღვრული რაოდენობა უნდა ყოფილიყო ეფექტის შესაგრძნობად). რეალურად კი ზღვრული დოზა 20 მიკროგრამია.<ref>http://www.skeptically.org/recres/id8.html</ref>
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ელესდი“-დან