ნეიტრონი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Neutron quark structure.svg|მინი|ნეიტრონინეიტრონის აგებულება ]]
'''ნეიტრონი''' — [[ელემენტარულისუბატომური ნაწილაკი]], რომელსაც არ გააჩნია ელექტრული [[მუხტი]] და რომლის [[მასა]] ცოტათი აღემატება [[პროტონი]]ს მასას.ის შედგება ესთი ზედა და ორი ქვედა კვარკისგან. ნეიტრონები (პროტონებთან ერთად) შედიან ნებისმიერი [[ატომი]]ს ბირთვის შემადგენლობაში გამონაკლისია [[წყალბადი|წყალბადის]] იზოტოპი [[პროთიუმი]] რომლის ბირთვიც მხოლოდ ერთი [[პროტონი|პროტონისგან]] შედგება. ატომის ბირთვში პროტონების რაოდენობას [[ატომური რიცხვი]] ეწოდება და განსაზღვრავს რომელ ქიმიურ ელემენტს წარმოადგენს ატომი. ბირთვში ნეიტრონების რაოდენობას [[ნეიტრონული რიცხვი]] ეწოდება და იგი ელემენტის [[იზოტოპი|იზოტოპს]] განსაზღვრავს. მაგალითად, ფართოდ გავრცელებული [[ნახშირბადი|ნახშირბად]]-12 იზოტოპის ბირთი შედგება 6 პროტონისა და 6 ელექტრონისგან, ხოლო ძალიან იშვიათი, რადიაქტიული [[ნახშირბადი|ნახშირბად]]-14 იზოტოპის ბირთვში 6 პროტონი და 68 ნეიტრონია.ნეიტრონების რაოდენობა ბირთვში განსაზღვრავს ელემენტის რადიაქტიურობას. თუ ელემენტის ბირთვში ნეიტრონების და პროტონების ფარდობა 1,5-ზე მეტია ელემენტი რადიაქტიურად ითვლება.
==ნეიტრონის თვისებები==
* ნეიტრონი ბირთვის გარეთ არასტაბილურია ამიტომაც იშლება.
ნეიტრონის დაშლა [[პროტონი|პროტონად]], [[ელექტრონი|ელექტრონად]] და ელექტრონის ანტინეიტრინოდ.
 
*<math> n^{0}</math> → <math> p^{+}</math> + <math> e^{-}</math> + ν<sub>e</sub><ref>Basic Ideas and Concepts in Nuclear Physics: An Introductory Approach, Third Edition; K. Heyde Taylor & Francis 2004. Print {{ISBN|978-0-7503-0980-6|978-1-4200-5494-1}}. {{doi|10.1201/9781420054941}}. [http://www.crcnetbase.com/doi/abs/10.1201/9781420054941 full text]</ref> .<ref>
{{cite journal
| last = Boesgaard | first = A.M.
| last2 = Steigman | first2 = G.
| year = 1985
| title = Big bang nucleosynthesis&nbsp;– Theories and observations
| journal = [[Annual Review of Astronomy and Astrophysics]]
| volume = 23 | issue = 2 | pages = 319–378
| bibcode =1985ARA&A..23..319B
| doi =10.1146/annurev.aa.23.090185.001535
}}</ref>
 
ნეიტრონის დაშლა [[პროტონი|პროტონად]], [[ელექტრონი|ელექტრონად]], ელექტრონის ანტინეიტრინოდ და გამა გამოსხივებად([[ფოტონი|ფოტონად]]).
 
*<math> n^{0}</math> → <math> p^{+}</math> + <math> e^{-}</math> + ν<sub>e</sub> + γ
 
ნეიტრონის მიღება შესაძლებელი არის პროტონსაგან.
[[პროტონი|პროტონის]] დაშლით მიიღება ნეიტრონი [[პოზოტრონი]](დადებითად დამუხტული ელექტრონი) და ელექტრონის ნეიტრინო.
 
*<math> p^{+}</math> → <math> n^{0}</math> + <math> e^{+}</math> + ν<sub>e</sub>
 
ნეიტრონის მიღება პროტონის და ელექტრონისგან. მიიღება ნეიტრონი და ელექტრონის ნეიტრინო.
 
*<math> p^{+}</math> + <math> e^{-}</math> → <math> n^{0}</math> + ν<sub>e</sub>
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
Line 9 ⟶ 37:
 
[[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკები]]
 
==სქოლიო==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ნეიტრონი“-დან