ნეიტრონი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[[ფაილი:Neutron quark structure.svg|მინი|ნეიტრონინეიტრონის შედგენილობა(ორი ქვედა და ერთი ზედა კვარკი)]]

'''ნეიტრონი''' — [[ელემენტარული ნაწილაკი]], რომელსაც არ გააჩნია ელექტრული [[მუხტი]], და რომლის [[მასა]] ცოტათი აღემატება [[პროტონი]]ს მასას.შედგება ორი ქვედა და ერთი ზედა კვარკებისაგან ქვედა კვარკის მუხტი არის −1/3, ხოლო ზედა კვარკის მუხტია +2/3 ამიტომაც ნეიტრონში ხდება მუხტების გასაშვალოება და ამიტომაც არის ნეიტრონი უმუხტო ნაწილაკი.ნეიტრონები (პროტონებთან ერთად) შედიან ნებისმიერი [[ატომი]]ს ბირთვის შემადგენლობაში გამონაკლისია [[წყალბადი|წყალბადის]] იზოტოპი პროთიუმი. ატომის ბირთვში პროტონების რაოდენობას [[ატომური რიცხვი]] ეწოდება და განსაზღვრავს რომელ ქიმიურ ელემენტს წარმოადგენს ატომი. ბირთვში ნეიტრონების რაოდენობას [[ნეიტრონული რიცხვი]] ეწოდება და იგი ელემენტის [[იზოტოპი|იზოტოპს]] განსაზღვრავს. მაგალითად, ფართოდ გავრცელებული [[ნახშირბადი|ნახშირბად]]-12 იზოტოპის ბირთი შედგება 6 პროტონისა და 6 ელექტრონისგან, ხოლო ძალიან იშვიათი, რადიაქტიული [[ნახშირბადი|ნახშირბად]]-14 იზოტოპის ბირთვში 6 პროტონი და 68 ნეიტრონია.ნეიტრონი ასევე განაპირობებს ელემენტის ბირთვის [[რადიაცია|რადიაქტიურობას]] შედარებით მსუბუქი ელემენტები როგორებიც არის [[ალუმინი]] და [[გოგირდი]] ნეიტრონების რაოდენობის ფარდობა [[პროტონი|პროტონების]] რაოდენობასთან არის ერთი ან ერთთან ახლოს მყოფი რიცხვი მაგალითად ალუმინის ფარდობითი ატომური მასა არის 27 მისი ბირთვი შეიცავს 14 ნეიტრონს და 13 პროტონს ფარდობა კი უდრის 1,07-ს გოგირდის შემთხვევაში ფარდობა 1-ის ტოლია. ატომური ნომრის ზრდასთან ერთად ბირთვში ნეიტრონების რიცხვიც იზრდება და ბევრად მეტიც ხდება პროტონებზე. ეს ყველაფერი საჭირო არის იმისათვის რომ ბირთვული ძალის მიერ დაძლეული იქნას ელექტროსტატიკური ძალა რადგან ბირთვში არსებული პროტონები ერთმანეთს განიზიდავენ დადებითი მუხტის გამო.იმისათვის რომ ელემენტის ბირთვი ჩაითვალოს სტაბილურად საჭიროა ნეიტრონების და პროტონების ფარდობა ნაკლები ან ტოლი იყოს 1,5-ზე. უკანასკნელი სტაბილური ელემენტი არის 83-ე ელემენტი რადგანაც ფარდობა მაქსიმუმია [[ბისმუტი]] '''N'''=209-83='''126''' [[პროტონი|'''P''']]='''83''' '''N'''/[[პროტონი|'''P''']]=126/83='''1,5'''