ბიომექანიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
 
ხაზი 1:
[[File:Giovanni Borelli - lim joints (De Motu Animalium).jpg|thumb|[[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] ნარკვევები ბიომექანიკაში]]
'''ბიომექანიკა''' — [[ბიოლოგია|ბიოლოგიის]] განშტოება, რომელიც [[მექანიკა|მექანიკის]] მეთოდების საფუძვლებზე შეისწავლის ცოცხალი არსებების, ცალკეული [[ორგანო]]ების, ან მთელი [[ორგანიზმი]]ს თვისებებს და მათში მიმდინარე მექანიკურ მოვლენებს.
 
==ისტორია==
ბიომექანიკის [[ისტორია]] მჭიდროდ არის დაკავშირებული ბიოლოგიის, [[ტექნიკა|ტექნიკის]], [[ფიზიკა|ფიზიკის]] და [[მედიცინა|მედიცინის]] ისტორიაზე. აგრეთვე, დაკავშირებულია ფიზიკურ კულტურასთან და [[სპორტი|სპორტთან]]. ამ მეცნიერებების მიღწევებმა დახვეწეს და დააზუსტეს ცოდნა ცოცხალი არსებების მოძრაობაზე.
 
ბიომექანიკის [[ისტორია]] მჭიდროდ არის დაკავშირებული ბიოლოგიის, [[ტექნიკა|ტექნიკის]], [[ფიზიკა|ფიზიკის]] და [[მედიცინა|მედიცინის]] ისტორიაზე. აგრეთვე, დაკავშირებულია ფიზიკურ კულტურასთან და [[სპორტი|სპორტთან]]. ამ მეცნიერებების მიღწევებმა დახვეწეს და დააზუსტეს ცოდნა ცოცხალი არსებების მოძრაობაზე.
თანამედროვე ბიომექანიკა წარმოუდგენელია მექანიკის კანონების გარეშე, რომლებიც ჩამოაყალიბეს [[არქიმედე]]მ, [[გალილეო გალილეი]]მ, [[ისააკ ნიუტონი|ნიუტონმა]] შორეულ წარსულში.
 
ხაზი 12:
{{ციტატა|მთლიანობაში, ყველა მათგანი არის შეთანხმებული და... მოქმედებს ერთობლივად.}}
 
[[ნერვული სისტემა|ნერვული სისტემის]] შესწავლის შემდეგ, გალენმა დაასკვნა, რომ ნერვები თავისი ფუნქციონალური თვისებებით იყოფა სამ ჯგუფად: ისინი, რომლებიც მიდიან გრძნობის ორგანოებთან, ასრულებენ აღქმის ფუნქციას, მიდიან მოძრაობის [[კუნთი|კუნთებთან]], ხოლო ისინი, რომლებიც მიდიან ორგანებთან, იცავენ მათ დაზიანებისგან. მისი ძირითადი ჯაფა არის დაკავშირებული [[ადამიანი]]ს სხეულის ნაწილებთან. გალენმა ექსპერიმენტალურად აჩვენა, რომ [[კიდურები|კიდური]] ხან შიდა კუნთებით იხრება, ხან — გარე. მისი აზრით, ადამიანის სხეულის კუნთებიდან ყველაზე დიდია ბარძაყის კუნთი (რაც შემდგომში ოფიციალურად ფამტკიცდა), რომელიც შედგება დიდი, საშუალო და პატარა კუნთებისგან. ამ კუნთის უკანა [[კუნთოვანი ქსოვილი|ქსოვილები]], რომლებიც მიდიან [[საჯდომისაჯდომის ძვალი|საჯდომის ძვლამდე]], აძლიერებენ ფეხის [[სახსარი|სახსრის]] გამყარებით. არანაკლები სიმძლავრით ხდება ეს მოქმედება ქვევითა ბოჭკოებზე, რომლებიც ძვლის ქსოვილიდან მოდიან. მაღლა მყოფი ქსოვილები ბარძაყს ისევე ხრიან შიგნით, როგორც ყველაზე მაღლითა ქსოვილები და იმავე დროს, მაღლა წევენ ბარძაყს. მექანიკის განვითარებისთვის [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] დიდი გავლენა მოახდინა [[ლეონარდო და ვინჩი]]ს ([[ძვალი1452]]-[[1519]]) მრავალმა აღმოჩენამ მექანიზმების თეორემასთან დაკავშირებით, ხახუნმა და სხვა საკითხებმა. ორგანოების ფუნქციების შესწავლისას იგი განიხილავდა ორგანიზმს, როგორც „ბუნებრივი მექანიკის“ ნიმუშს. პირველად მან აღწერა ძვლების და ნერვების რიგი, უდიდესი ყურადღება ექცეოდა [[ანატომია|ანატომიის]] შედარებით პრობლემებს. მისი სწრაფვა უკავშირდებოდა ექსპერიმენტალურ მეთოდებს ბიოლოგიაში. ამ მხატვარმა, მათემატიკოსმა, მექანიკოსმა და ინჟინერმა პირველად გამოთქვა უმნიშვნელოვანესი აზრი ბიომექანიკის მომავლისთვის: {{ციტატა|მექანიკის მეცნიერება იმიტომ არის ასეთი კეთილშობილი და სასარგებლო სხვა მეცნიერებებთან შედარებით, რომ ყველა ცოცხალი სხეული, რომლებსაც აქვთ მოძრაობის შესაძლებლობა, მოქმედებენ ამ მეცნიერების კანონებზე დაყრდნობით.}} ბიომექანიკის განვითარებაზე მისმა ხატვის ნიჭმაც გადამწყვეტი როლი ითამაშა. მისი დაკვირვებები, რომლებიც დღეს მისაღები და ჩვეულებრივია, შუა საუკუნეებში რევოლუციური იყო. მაგალითად, {{ციტატა|კუნთები სულ იწყებიან და მთავრდებიან ძვლებში, რომლებიც ერთმანეთს ეხებიან და, ისინი არასდროს არ იწყებიან და არ მთავრდებიან ერთი და იგივე ძვალში, რადგან მათ მხოლოდ თავიანთი თავის ამოძრავება შეეძლებოდათ.}} ლეონარდო და ვინჩი არის ბიომექანიკის განუყოფელი ნაწილის, [[ფუნქციონალური ანატომია|ფუნქციონალური ანატომიის]] სულის ჩამდგმელი.
ძვლამდე]], აძლიერებენ [[ფეხი|ფეხს]] [[სახსარი|სახსრის]] გამყარებით. არანაკლები სიმძლავრით ხდება ეს მოქმედება ქვევითა ბოჭკოებზე, რომლებიც ძვლის ქსოვილიდან მოდიან. მაღლა მყოფი ქსოვილები ბარძაყს ისევე ხრიან შიგნით, როგორც ყველაზე მაღლითა ქსოვილები და იმავე დროს, მაღლა წევენ ბარძაყს. მექანიკის განვითარებისთვის [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] დიდი გავლენა მოახდინა [[ლეონარდო და ვინჩი]]ს ([[1452]]-[[1519]]) მრავალმა აღმოჩენამ მექანიზმების თეორემასთან დაკავშირებით, [[ხახუნი|ხახუნმა]] და სხვა საკითხებმა. ორგანოების ფუნქციების შესწავლისას იგი განიხილავდა ორგანიზმს, როგორც „ბუნებრივი მექანიკის“ ნიმუშს. პირველად მან აღწერა ძვლების და ნერვების რიგი, უდიდესი ყურადღება ექცეოდა [[ანატომია|ანატომიის]] შედარებით პრობლემებს. მისი სწრაფვა უკავშირდებოდა ექსპერიმენტალურ მეთოდებს ბიოლოგიაში. ამ [[მხატვარი|მხატვარმა]], [[მათემატიკოსი|მათემატიკოსმა]], [[მექანიკოსი|მექანიკოსმა]] და [[ინჟინერია|ინჟინერმა]] პირველად გამოთქვა უმნიშვნელოვანესი აზრი ბიომექანიკის მომავლისთვის: {{ციტატა|მექანიკის მეცნიერება იმიტომ არის ასეთი კეთილშობილი და სასარგებლო სხვა მეცნიერებებთან შედარებით, რომ ყველა ცოცხალი სხეული, რომლებსაც აქვთ მოძრაობის შესაძლებლობა, მოქმედებენ ამ მეცნიერების კანონებზე დაყრდნობით.}} ბიომექანიკის განვითარებაზე მისმა ხატვის ნიჭმაც გადამწყვეტი როლი ითამაშა. მისი დაკვირვებები, რომლებიც დღეს მისაღები და ჩვეულებრივია, შუა საუკუნეებში რევოლუციური იყო. მაგალითად, {{ციტატა|კუნთები სულ იწყებიან და მთავრდებიან ძვლებში, რომლებიც ერთმანეთს ეხებიან და, ისინი არასდროს არ იწყებიან და არ მთავრდებიან ერთი და იგივე ძვალში, რადგან მათ მხოლოდ თავიანთი თავის ამოძრავება შეეძლებოდათ.}} ლეონარდო და ვინჩი არის ბიომექანიკის განუყოფელი ნაწილის, [[ფუნქციონალური ანატომია|ფუნქციონალური ანატომიის]] სულის ჩამდგმელი.
 
==ლიტერატურა==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ბიომექანიკა“-დან