დიტრიხ ბუქსტეჰუდე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Imagebuxtehude.jpg|thumb|ბუქსტეჰუდეს შესაძლო პორტრეტი]]
'''დიტერიხ (დიტრიხ) ბუქსტეჰუდე''' (დ. 1637/1639, [[ჰელსინგბორგი]] ან ოლდესლოე — გ. [[9 მაისი]], [[1707]], [[ლიუბეკი]]) — მაღალი [[ბაროკო]]ს ეპოქის დანიელ-გერმანელი [[კომპოზიტორი]] და [[ორგანი|ორგანისტი]]. მისმა მუსიკამ დიდი გავლენა იქონია კომპოზიტორ [[იოჰან სებასტიან ბახი|იოჰან სებასტიან ბახსა]] და [[გუსტავ მალერი|გუსტავ მალერზე]]
 
== ცხოვრება ==
დიტერიხ ბუქსტეჰუდე ([[დანიური ენა|დანიურად]]-დიდერიკ ბუქსტეჰუდე ''Diderik Buxtehude'') 1637 წელს დაიბადა. დაბადების ადგილად უფრო ხშირად მიჩნეულია [[ჰელსინგბორგი|ჰელსინგბორგი]], რომელიც იმ დროს [[დანია|დანიას]] ეკუთვნოდა. არსებობს ნაკლებადდასაბუთებული და, შესაბამისად, ნაკლებადსარწმუნო მოსაზრებაც მისი [[ოლდესლოე|ოლდესლოეში]] დაბადების შესახებაც. მუსიკოსის მამა, პროფესიით ორღანისტი იოჰან ბუქსტეჰუდე წარმოშობით სწორედ ოლდესლოედან (დღევანდელი [[შლეზვიგ-ჰოლშტაინი|შლეზვიგ-ჰოლშტაინი]], [[გერმანია|გერმანია]]) იყო. 1641 წელს იოჰან ბუქსტეჰუდე ქალაქ [[ჰელსინგერი|ჰელსინგერის]] ტაძარში მსახურობდა. ამ ქალაქში გაატარა ბავშვობა დიტერიხმაც და აქვე დაასრულა [[ლათინური სკოლა]].
 
დიტერიხ ბუქსტეჰუდე [[1657]]-[[1658]] წლებში [[ჰელსინგბორგი|ჰელსინგბორგში]], ხოლო, [[1660]]-[[1668]] წლებში კი — ქალაქ [[ჰელსინგერი|ჰელსინგერის]] გერმანული საკრებულოს ტაძარში მოღვაწეობდა ორგანისტად. [[1668]] წლიდან ბუქსტეჰუდემ ლიუბეკში გადაინაცვლა, სადაც წმ. მარიას ტაძრის მმართველის თანამდებობაზე ჩაანაცვლა თავისი სიმამრი-[[ფრანც ტუნდერი|ფრანც ტუნდერი]]. ლიუბეკში ბუქსტეჰუდემ ახალი სული შთაბერა მისი სიმამრის მიერ დაარსებულ საშობაო კონცერტების სერიას, სადაც საშობაო-სასულიერო თემაზე შექმნილი მუსიკალური ნაწარმოებები სრულდებოდა. [[1673]] წლიდან ეს კონცერტები, ე.წ. საღამოს მუსიკა ([[გერმანული ენა|გერმ.]] Abendsmusiken) უკვე ყოველწლიურ ტრადიციად იქცა. ამან ბუქსტეჰუდეს შორს გაუთქვა სახელი, როგორც კომპოზიტორსა და ვირტუოზ ორგანისტს.
[[ჰელსინგბორგი|ჰელსინგბორგი]], რომელიც იმ დროს [[დანია|დანიას]] ეკუთვნოდა. არსებობს ნაკლებადდასაბუთებული და შესაბამისად-ნაკლებადსარწმუნო მოსაზრებაც მისი [[ოლდესლოე|ოლდესლოეში]] დაბადების შესახებაც. მუსიკოსის მამა, პროფესიით ორღანისტი იოჰან ბუქსტეჰუდე წარმოშობით სწორედ ოლდესლოედან (დღევანდელი [[შლეზვიგ-ჰოლშტაინი|შლეზვიგ-ჰოლშტაინი]], [[გერმანია|გერმანია]]) იყო. 1641 წელს იოჰან ბუქსტეჰუდე ქალაქ [[ჰელსინგერი|ჰელსინგერის]] ტაძარში მსახურობდა. ამ ქალაქში გაატარა ბავშვობა დიტერიხმაც და აქვე დაასრულა [[ლათინური სკოლა]].
 
დიტერიხ ბუქსტეჰუდე [[1657]]-[[1658]] წლებში [[ჰელსინგბორგი|ჰელსინგბორგში]], ხოლო, [[1660]]-[[1668]] წლებში კი — ქალაქ [[ჰელსინგერი|ჰელსინგერის]] გერმანული საკრებულოს ტაძარში მოღვაწეობდა ორგანისტად. [[1668]] წლიდან ბუქსტეჰუდემ ლიუბეკში გადაინაცვლა, სადაც წმ. მარიას ტაძრის მმართველის თანამდებობაზე ჩაანაცვლა თავისი სიმამრი-[[ფრანც ტუნდერი|ფრანც ტუნდერი]]. ლიუბეკში ბუქსტეჰუდემ ახალი სული შთაბერა მისი სიმამრის მიერ დაარსებულ საშობაო კონცერტების სერიას, სადაც საშობაო-სასულიერო თემაზე შექმნილი მუსიკალური ნაწარმოებები სრულდებოდა. [[1673]] წლიდან ეს კონცერტები, ე.წ. საღამოს მუსიკა ([[გერმანული ენა|გერმ.]] Abendsmusiken) უკვე ყოველწლიურ ტრადიციად იქცა. ამან ბუქსტეჰუდეს შორს გაუთქვა სახელი, როგორც კომპოზიტორსა და ვირტუოზ ორგანისტს.
 
[[იოჰან სებასტიან ბახი|ი.ს. ბახი]] დიდად აფასებდა ბუქსტეჰუდეს შემოქმედებას. [[1705]] წელს მან 400 კილომეტრზე მეტი გაიარა [[არნშტადტი|არნშტადტიდან]] ფეხით, იმისათვის, რომ ბუქსტეჰუდე ენახა და მისთვის მოესმინა. ლიუბეკში ბახმა კარგა ხანს დაჰყო. სავარაუდოდ, იგი გაკვეთილებსაც იღებდა ბუქსტეჰუდესაგან.
Line 16 ⟶ 14:
 
კომპოზიტორის მუსიკალური შემოქმედების დიდი ადგილი საღვთისმსახურო მუსიკას ეკუთვნის. ბუქსტეჰუდე თავის შემოქმედებაში ცდილობს, ტექსტის შინაარსი საკუთარ თავში ცოცხლად განიცადოს. შესაძლებელია, რომ იგი ცდილობდა პიეტიზმის მუსიკალურად გამოხატვას.
 
<br />
 
== მუსიკალური შემოქმედება ==