ფეოდალიზმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ახალ წელთაღრიცხვის პირველ საუკუნეებში, როდესაც წარმატებული ომების შედეგად ქვეყანას დიდძალი ნადავლი და ტყვეები შემოემატა, საზოგადოების ზედაფენა კიდევ უფრო გაძლიერდა და გამდიდრდა. ამასთან ერთად განუწყვეტელ ლაშქრობებში მონაწილეობა მძიმე ტვირთად აწვებოდა რიგით თავისუფლებს და არყევდა მათ ისედაც არამყარ ეკონომიურ მდგომარეობას, აღრმავებდა დიფერენციაციას. მიწისმოქმედების შრომის შეთავსება მეომრის მოვალეობასთან სულ უფრო და უფრო მძიმდებოდა. ლაშქრობებში მონაწილეობის მიღება შეძლებულიი მეთემეების პრივილეგიად იქცა, ამ გზით ყალიბდებოდა მხედრების წოდება. ასე თანდათანობით შეიქმნა, ერთის მხრით, „[[აზნაური|აზნაურთა]]“ სამხედრო წოდება და მეორე მხრით, დამცრობილ თავისუფალთა, „წვრილი ერის“ მასა. „აზნაური“ მთელი პრივილეგიური წოდების ზოგად სახელად იქცა. მის უმაღლეს ფენას „[[ერისთავი|ერისთავები]]“ ქმნიდნენ, რომლებიც ცდილობდნენ თავიანთ სამართავ ოლქებში სრულუფლებიანი ხელისუფლები გამხდარიყვნენ. ამრიგად, ანტიკურიდან შუა საუკუნეებში გარდამავალ ეპოქაში ქართლში (აღმოსავლეთ და სამხრეთ საქართველო) სოციალური ურთიერთობათა სისტემამ განიცადა ტრანსფორმაცია — იგი ფეოდალურ ურთიერთობაში გადაიზარდა. პრივილეგიური წოდება ნაწილობრივ უკვე ანტიკურ ხანაში იმტკიცებდა საკუთრების უფლებას ძირითად საწარმოო საშუალებაზე — მიწაზე და პირად ეკონომიურ და პოლიტიკურ დამოკიდებულებაში აბამდა მწარმოებელთა მასაsმასას.