რუსეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 153:
რუსეთის იმპერატორმა [[ალექსანდრე I (რუსეთი)|ალექსანდრე I]]-მა რეაქციული გზა აირჩია. [[ვენის კონგრესი]]ს შემდეგ [[საღვთო კავშირი]]ს შექმნით მან რუსეთს ევროპის ჟანდარმის სახელი დაუმკვიდრდა. [[1825]] წლის ნოემბერში იმპერიის სამხრეთში მოგზაურობისას ქალაქ [[ტაგანროგი|ტაგანროგთან]] მოულოდნელად გარდაიცვალა იმპერატორი. [[1825]] წელს რუსეთში მოხდა [[დეკაბრისტთა აჯანყება]], ეს აჯანყება წარუმატებლად დასრულდა.
იმპერიის ტახტი დაიკავა [[ნიკოლოზ I (რუსეთი)|ნიკოლოზ I]]-მა (1825-1855). იმპერატორს სურდა [[ოსმალეთი]]ს დანაწევრება, [[ბოსფორი]]ს და [[დარდანელის სრუტე|დარდანელის]] სრუტეების ხელში ჩაგდება და [[ბალკანეთი|ბალკანეთში]] განმტკიცება. ამ მიზნით [[1853]] წელს მან ოსმალეთს ახალი ომი გამოუცხადა. ეს ომი ისტორიაში შესულია [[ყირიმის ომი]]ს სახელით, რუსეთის ამ მიზნების შესრულების შემთხვევაში ევროპის ქვეყნები ძალიან დიდი საფრთხის წინაშე აღმოჩნდებოდნენ, რუსეთის მიერ ოსმალეთის დამარცხებით ისინი მსოფლიოში პირველობას დაკარგავდნენ. ამიტომ ყირიმის ომში ოსმალეთის მხარის დასახმარებლა ჩაერთო, [[გაერთიანებული სამეფო|დიდი ბრიტანეთი]] და [[საფრანგეთი]], მოგვიანებით მოკავშირეებს შეუერთდა [[სარდინიის სამეფო]]ც. რუსეთის მოწინააღმდეგე მხარეს მიემხრო [[ავსტრია]]ც, მაგრამ ის უშუალოდ ომში არ ჩარეულა. ამ ომის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი და გარდამტეხი ბრძოლა მოხდა [[სევასტოპოლი|სევასტოპოლთან]]. ჩამორჩენილმა ბატონყმურმა რუსეთმა ვერ უზრუნველყო სევასტოროლის დაცვა. ამ ომში გამარჯვება [[ოსმალეთი|ოსმალეთმა]] მოიპოვა, რუსეთი უმძიმეს მდგომარეობაში აღმოჩნდა, მან დაკარგა მრავალი კოლონია.
[[1881]] წელს [[ხალხოსნები|ხალხოსნებმა]] მოკლეს [[ალექსანდრე II (რუსეთი)|ალექსანდრე II]]. ტახტი დაიკავა მისმა რექციონერმა ვაჟმა [[ალექსანდრე III (რუსეთი)|ალექსანდრე III]]-მ (1881-1894). ალექსანდრეს შემდეგ [[რუსეთის იმპერატორების სია|რუსეთის იმპერატორი]] ხდება [[ნიკოლოზ II (რუსეთი)|ნიკოლოზ II]] (1894-1917). რუსეთის ტერიტორიაზე უკვე ფართოდ ვრცელდება [[სოციალიზმი]]. 1904 წელს გამწვავდა ურთიერთობა [[იაპონია]]თან, [[კორეა|კორეის]] და [[მანჯურია|მანჯურიის]] ბატონობისთვის. [[1904]] წელს იაპონელებმა რუსები საზღვაო ბრძოლებში დაამარცხეს. რუსი გლეხების ძირითადი ნაწილის უმძიმეს მდგომარეობაში ყოფნამ და კიდევ სხვა მიზეზებმა, ხალხის მასობრივი უკმაყოფილება გამოიწვია, [[1905]] წლის დასაწყისში მოსახლეობა ქუჩებში გამოვიდა, რევოლუციის თავიდან ასაცილებლად მთავრობამ ქუჩაში გამოსული ხალხი ძალით დაშალა. შექმნილ უმძიმესი სიტუაციის გამო, ნიკოლოზ II იძულებული გახდა [[1905]] წლის [[17 ოქტომბერი|17 ოქტომბერს]] გამოეცა მანიფესტი, რომლითაც იგი ხალხს ჰპირდებოდა დემოკრატიული რეფორმების გატარებას.
ხაზი 159:
[[ფაილი:Imperio Ruso.PNG|thumbnail|left|200px|[[რუსეთის იმპერია]] 1866 წელს.]]
[[ფაილი:Kustodiev The Bolshevik.jpg|thumbnail|200px|right|''[[ბოლშევიკი|ბოლშევიკები]]'' ასახულია [[რუსეთის რევოლუცია (1917)|რუსეთის რევოლუცია]].]]
1914 წელს რუსეთი ჩაერთო [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]], ომში ჩართვის ძირითადი მიზეი იყო ავსტრიის მიერ [[სერბეთი]]სთვის ომის გამოცხადება, რუსეთი მიემხრო [[
[[1917]] წლის [[23 თებერვალი|23 თებერვალს]] რუსეთის დედაქალაქის მოცხოვრებნი ქუჩებში გამოვიდნენ. 26 თებერვლიდან სამხედრო ნაწილები დემონსტრანტთა მხარეს გადავიდა. ფრონტის სარდლობამ ნიკოლოზს გადადგომა მოსთხოვეს, ნიკოლოზ II [[1917]] წლის [[2 მარტი|2 მარტს]] გადადგა. შეიქმნა [[რუსეთის დროებითი მთავრობა|დროებითი მთავრობა]], თავად [[გიორგი ლვოვი]]ს ხელმძღვანელობით. რუსეთში არსებული არასტაბილური ვითარებით ისარგებლა, [[ვლადიმერ ლენინი|ლენინმა]] და ის [[1917]] წელს ემიგრაციიდან დაბრუნდა. ლენინის დაბრუნებასთან ერთად [[ბოლშევიკი|ბოლშევიკები]] სულ უფრო ძლიერდებოდნენ. 1917 წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბერს]] ბოლშევიკებმა ყოველგვარი მსხვერპლის გარეშე აიღეს ხელისუფლება.
| |||