ფიდიასი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 16:
|ცნობილი ნამუშევრები=[[ზევსის ქანდაკება]], ათენას ქანდაკება და პანთენონის ქანდაკებები}}
 
'''ფიდიასი''' ({{lang-gr|Φειδίας}}, [[ძვ. წ. 490|ძვ.წ. 490&nbsp;]]–[[ძვ. წ. 430|430]]) — ძველი [[ბერძნები|ბერძენი]] მოქანდაკე და არქიტექტორი<ref>[http://www.bartleby.com/65/ph/Phidias.html Phidias]</ref><ref>Bertrand Russell, The History of Western Philosophy, Chapter 10, Protagoras, page 95</ref>. ის იყო მხედართმავრისმხედართმთავრის და „ათენური დემოკრატიის“ ფუძემდებლის [[პერიკლე|პერიკლეს]] (ათენის მართველი [[ძვ. წ. 449|ძვ.წ 449]] წლიდან) მეგობარი, ამიტომ იგი [[ძვ. წ. 447]] წლიდან პერიკლეს ინიციატივით აკროპოლისის ანსამბლიის ხელმძღვანელი გახდა. დღემდე უცნობია თუ ვინ იყო მისი მასწავლებელი, თუმცა მეცნიერთა აზრით სავარაუდოდ მისი მასწავლებელი უნდა ყოფილიყო პოლიგლონტე ან ჰეგია.
 
აკროპოლისის პართეონს (ტაძარს) მისი და მისი სკოლის წარმომადგენელი სკოლის ოსტატთა რელიეფები და ქანდაკებები ამშვენებდა. ფიდიასის ნამუშევრთა დიდი ნაწილი ჩვენამდე არ მოაღწეულა, მათზე ზოგად წარმოდგენას გვაძლევს რომაული ასლები. აკროპოლისში მან შექმნა ათენას (სიბრძნის ქალღმერთი) ქანდაკება, რომელიც პართენონის ტაძრის ნაოსში იდგა. რომაული ასლები გვამცნობს, რომ ის იყო 11 მეტრი სიმაღლის ხის გამოსახულება (სხვა წყაროს მიხედვით კი ის 7 მეტრი სიგრძის ქანდაკება იყო), ძვირფასი მასალებით დაფარული: საჭურველი და სამოსი ოქროთი, ხოლო სხეული სპილოს ძვლით. თვალები ძვირფასი თვლებისგან ჰქონდა გაკეთებული. ქალღმერთის ოქროს მუზარადზე გრიფონიები იყო, ფარის უკან კი ცისფერთვალა დახვეული გველი (როგორც სიბრძნის სიმბოლო). ათენას ფარის გარეთა და შიდა მხარეს ღმერთების და ტიტანების ბრძოლა იყო გამოსახული. ამ სცენებში ფიდიასმა პერიკლე და თავისი თავი გამოსახა<ref>{{Cite journal|last=Filonik|first=Jakub|date=2013|title=Athenian impiety trials: a reappraisal|url=|journal=Dike|issue=16|pages=26-33|doi=10.13130/1128-8221/4290|pmid=|access-date=}}</ref>, რისთვისაც ფიდიასი ღმერთების შეურაცხყოფისთვის დასაჯეს (მცირე ხნით საპყრობილეში ჰყავდათ გამოკეტილი). ქალაქის მფარველი ქალღმერთი ათენა ათენის ყველა კუთხიდან ჩანდა და აღფრთოვანებას იწვევდა.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ფიდიასი“-დან